Chính sách và cuộc sống

Quốc hội khóa XV vừa bế mạc Kỳ họp thứ mười với nội dung cần bấm nút nhiều kỷ lục: chỉ riêng hai ngày cuối cùng đã có hơn 60 luật, nghị quyết được thông qua. Còn trong hai tuần cuối cùng, thì liên tục có những nội dung mới được bổ sung vào chương trình kỳ họp của Quốc hội.

Vẫn biết rằng, đây là kỳ họp ở thời điểm đặc biệt, nên hầu hết luật, nghị quyết đều được trình và quyết định theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Vẫn biết rằng, khi thực tiễn cuộc sống đang đòi hỏi, khi người dân và doanh nghiệp đang mong chờ, thì dù có gấp gáp, nhưng vẫn cần được đặt lên bàn nghị sự. Thế nên, dù số lượng nội dung được trình đã vượt xa dự kiến ban đầu, Quốc hội vẫn cho phép điều chỉnh chương trình kỳ họp nhiều lần để kịp thời xem xét.

Nhưng, kỳ họp chỉ thực sự thành công khi các chính sách mới nhanh chóng đi vào cuộc sống. Bởi thế, các vị đại diện cho nhân dân ở cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất không thể không “soi” thật kỹ sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung chính sách nào đó có tác động sâu rộng đến người dân và doanh nghiệp. Nhất là, với những luật mới được Quốc hội sửa đổi năm 2024 (mới có hiệu lực từ ngày 1/7/2025), lần này chỉ sửa đổi có 2 điều (sửa đổi, bổ sung 3 nội dung), lại là những vấn đề từng được mổ xẻ kỹ càng ở các lần sửa đổi trước, trong đó có những nội dung được tranh luận “nảy lửa” trước giờ bấm nút, như Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Vì thế, trong ít phút dành cho thảo luận tổ, Bộ trưởng Bộ Tài chính (đại diện Ban Soạn thảo) đã thuyết phục các vị đại biểu bằng những chia sẻ chân thành nhất. Ông nói, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi một số điều khoản của Luật Thuế giá trị gia tăng chỉ vài tháng sau khi Luật có hiệu lực là “lựa chọn con đường khó”, nhất là trong bối cảnh Quốc hội cũng như các cơ quan của Quốc hội đang phải xem xét khối lượng công việc rất lớn. Tuy nhiên, “những vướng mắc từ luật hiện hành đã gây những bất lợi cho doanh nghiệp và người dân”, nên rất cần phải trình Quốc hội ra tay “tháo gỡ”. Là người trong cuộc, hiểu tận “chân tơ kẽ tóc” những “bất lợi” ấy, hôm sau, khi Dự thảo luật được bàn thảo ở phiên toàn thể, Phó tổng thư ký Hiệp hội Điều Việt Nam, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) nhấn mạnh, việc sửa luật cho thấy, Chính phủ, Bộ Tài chính “đã thực sự lắng nghe, thực sự thấu hiểu, thực sự có trách nhiệm với doanh nghiệp”.

Dù ít nhiều còn băn khoăn, các vị đại biểu đăng đàn sau đó đều bị thuyết phục về sự cần thiết sửa đổi ngay những quy định đang làm khó doanh nghiệp và người dân, bởi những phân tích đi kèm các con số hết sức cụ thể từ đại biểu Trần Hữu Hậu.

Càng thuyết phục hơn khi Trưởng ban Soạn thảo thẳng thắn rằng, việc Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng chỉ sau vài tháng luật có hiệu lực là “chưa làm tròn trách nhiệm”.

Vì “chưa làm tròn trách nhiệm”, nên cơ quan quản lý nhà nước đã “chọn con đường khó” để mang lại thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Bởi “Quốc hội và Chính phủ không thể làm một chính sách nào ảnh hưởng đến đến mâm cơm, manh áo của người dân được. Phải tính toán hết sức cẩn thận”- như một vị đại biểu đã bày tỏ khi tranh luận về sửa Luật Thuế giá trị gia tăng.

Với một nhiệm kỳ đầy biến động, với yêu cầu đưa đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, như đã nói, Quốc hội phải thông qua một số lượng luật, nghị quyết nhiều chưa từng có. Và, với thời gian hữu hạn, thì có cẩn thận bao nhiêu cũng không đủ. Nhưng chính sách mới sẽ thực sự đi vào cuộc sống nếu các cơ quan trình đều “chọn con đường khó” để người dân, doanh nghiệp cảm nhận rõ ràng rằng, ý kiến xác đáng, nguyện vọng chính đáng của mình đã được lắng nghe và thấu hiểu.

Nguyên An