Chính quyền Mỹ muốn qua lại kênh đào Panama 'tự do và miễn phí'

Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Kristi Noem cho rằng, việc để các tàu chiến và tàu hỗ trợ nước này qua lại kênh đào Panama tự do, miễn phí sẽ củng cố liên minh chiến lược giữa hai nước. (Nguồn: Newsroom Panama)

Sau cuộc gặp Tổng thống Panama José Rául Mulino và Ngoại trưởng Javier Martínez-Acha hôm 24/6, bà Noem ca ngợi quốc gia Trung Mỹ là “đồng minh quan trọng” của Washington trong khu vực, đặc biệt là trong kiểm soát di cư bất hợp pháp qua rừng Darien ở biên giới Colombia.

Trên mạng xã hội X, Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ kêu gọi: “Để tăng cường liên minh, điều cốt yếu là tàu chiến và tàu hỗ trợ Mỹ được qua lại tự do qua kênh đào Panama”.

Theo Phòng tin tức Panama (Newsroom Panama), phát biểu trên tàu tuần duyên Escanaba đang thực hiện sứ mệnh nhân đạo “Tiếp tục lời hứa 2025”, bà Noem khẳng định, hành động này sẽ củng cố “liên minh chiến lược” giữa hai nước.

Hồi tháng 4/2025, hai bên đã ký tuyên bố chung về cơ chế “trung lập chi phí” nhằm bù đắp cho các dịch vụ an ninh của Mỹ bằng quyền qua lại kênh đào Panama. Dù khẳng định tôn trọng chủ quyền của Panama theo Hiệp ước Trung lập 1977, giới phân tích cho rằng, yêu sách của Washington vi phạm thỏa thuận này.

Trong khuôn khổ chuyến công du, còn bao gồm các nước Costa Rica, Honduras và Guatemala, bà Noem cũng hoan nghênh thỏa thuận hợp tác tháng 7/2024 giữa hai nước, cam kết tiếp tục tài trợ cho các chuyến bay hồi hương người di cư bất hợp pháp (chủ yếu là người Venezuela).

Theo Đại sứ Mỹ tại Panama Kevin Marino Cabrera, Washington đã chi thêm 7 triệu USD cho mục đích hồi hương người di cư này. Tính đến nay, Panama đã thực hiện 43 chuyến bay, hồi hương 2.346 người, nhiều cá nhân trong số đó có tiền án hình sự.

Bộ trưởng An ninh Panama Frank Ábrego cảnh báo về hiện tượng mới - dòng di cư ngược Bắc-Nam, với hơn 12.000 trường hợp bị trục xuất về Colombia trong nửa đầu năm 2025 để trở về nước xuất xứ. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang đẩy mạnh hợp tác an ninh với các nước Trung Mỹ nhằm kiểm soát làn sóng di cư kỷ lục, đồng thời tìm cách duy trì ảnh hưởng chiến lược trên tuyến hàng hải trọng yếu toàn cầu này.

Bảo Minh