Chính phủ Mỹ đóng cửa: Chưa thấy lối ra

Ngày 7-10, chính phủ Mỹ đã đóng cửa sang tuần thứ hai mà vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy đảng Dân chủ và Cộng hòa đạt được đồng thuận để chấm dứt tình trạng này.

Không ai nhường ai

Ngày 6-10, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo trên mạng xã hội Truth Social rằng ông sẵn sàng đàm phán với đảng Dân chủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe - trọng tâm bất đồng của lưỡng đảng dẫn đến tình trạng đóng cửa chính phủ hiện nay, nhưng chỉ sau khi đảng Dân chủ bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ, theo đài CBS News.

Vài giờ trước đó, ông Trump nói rằng Nhà Trắng “hiện đang đàm phán với đảng Dân chủ và có thể đưa đến những điều rất tốt đẹp" về vấn đề chăm sóc sức khỏe. Trước đó, đảng Dân chủ đã yêu cầu gia hạn trợ cấp Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng (ACA) để đổi lấy việc mở cửa lại chính phủ nhưng đảng Cộng hòa không đồng ý.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: KEVIN DIETSH

Lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer phủ nhận lời ông Trump rằng Nhà Trắng đang thảo luận với đảng này về vấn đề chăm sóc sức khỏe. Dù thế ông Schumer cũng khẳng định nếu ông Trump và đảng Cộng hòa nghiêm túc và sẵn sàng hợp tác với đảng Dân chủ để mang lại chi phí thấp hơn và dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho người dân Mỹ thì họ sẽ ngồi vào bàn đàm phán.

Sau đó, tối 6-10, trong cuộc bỏ phiếu lần thứ năm của Thượng viện, hai đề xuất cấp ngân sách cho chính phủ, gồm một đề xuất của đảng Dân chủ, một từ đảng Cộng hòa, đều đã không đạt được số phiếu cần thiết là 60 phiếu, để thông qua.

Cụ thể, kế hoạch gia hạn ngân sách của đảng Cộng hòa nhận được 52 phiếu chống và 42 phiếu thuận. Còn dự luật tài trợ ngân sách tạm thời của đảng Dân chủ nhận được 45 phiếu thuận và 50 phiếu chống. Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa nắm 53 ghế, trong khi đảng Dân chủ có 47 ghế.

Các thượng nghị sĩ của cả hai đảng đều phàn nàn và chỉ trích lẫn nhau về việc không có tiến triển trong việc chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jim Justice nói rằng những yêu cầu của đảng Dân chủ “hoàn toàn là hành động bắt người dân Mỹ làm con tin, cố gắng đạt được mục đích của mình". Còn một số thượng nghị sĩ Dân chủ, như ông Peter Welch, chỉ trích rằng việc thiếu các cuộc đàm phán chính thức với đảng Cộng hòa càng làm tình hình thêm bế tắc.

Gánh nặng đè lên người dân

Nhà Trắng hiện vẫn gia tăng áp lực lên đảng Dân chủ khi liên tục cảnh báo hậu quả của việc không sớm thông qua thỏa thuận ngân sách. Ông Trump nói rằng cuộc bỏ phiếu thất bại tại Thượng viện tối 6-10 có thể dẫn đến việc sa thải các công chức liên bang, đồng thời cáo buộc đảng Dân chủ gây ra điều này.

Hiện tại, tổng cộng có hơn 620.000 nhân viên liên bang hiện đang bị cho nghỉ việc tạm thời và con số này sẽ tiếp tục tăng trong những ngày và tuần tới. Nhiều nhân viên làm trong các dịch vụ thiết yếu vẫn đang đi làm không lương cho đến khi ngân sách được khôi phục.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cũng nói rằng người dân Mỹ sẽ phải hứng chịu nhiều nỗi đau nếu đảng Dân chủ không bỏ phiếu để mở cửa lại chính phủ. Nếu tiếp tục bế tắc, bà Leavitt chỉ ra rằng quân nhân và nhân viên liên bang có nguy cơ không nhận được đủ lương và ngân sách liên bang hỗ trợ dinh dưỡng cho phụ nữ có thu nhập thấp và trẻ sơ sinh cũng sẽ cạn kiệt.

Sân bay Quốc tế O'Hare ở Chicago vào ngày 1-10 là ngày đầu tiên chính phủ Mỹ đóng cửa. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Hành khách hàng không tại Mỹ giờ đây đã cảm nhận được tác động tiêu cực của việc chính phủ đóng cửa khi hàng loạt chuyến bay đã bị hoãn từ 30 phút đến gần 3 tiếng đồng hồ vào do thiếu nhân viên kiểm soát không lưu. Tối 6-10, nhiều sân bay lớn trên khắp nước Mỹ, bao gồm ở các thành phố lớn như Newark, Denver, Burbank, New York và Los Angeles đã hoãn các chuyến bay đến và đi vì lý do này.

Diễn biến này đến chỉ vài giờ sau khi Bộ trưởng Giao thông Mỹ Sean Duffy cho biết số lượng nhân viên kiểm soát không lưu xin nghỉ ốm đang tăng lên. Nhân viên kiểm soát không lưu được coi là người làm dịch vụ thiết yếu vì vậy họ phải làm việc trong thời gian chính phủ đóng cửa nhưng hiện tại không được trả lương.

Bộ trưởng Duffy cũng cảnh báo rằng ngân sách cho Dịch vụ Hàng không Thiết yếu - chương trình trợ cấp cho các chuyến bay đến khoảng 175 cộng đồng nông thôn ở khắp các tiểu bang, sẽ cạn kiệt vào ngày 12-10 nếu tình trạng đóng cửa chính phủ tiếp diễn.

ĐỨC HIỀN