Chiếc máy tính 'trong mơ' của Bill Gates

Đến cuối tháng 11, bạn gái của Paul, Rita chuyển về Seattle sống. Khi đó, Paul đã chuyển đến khu nhà dành cho người thu nhập thấp ở Cambridge, cách tôi một chuyến tàu ngắn. Khu nhà này được gọi là Rindge Towers, mà Paul gọi là “Grindge”, từ diễn tả chính xác tình trạng ảm đạm của nó, với những cánh cửa khép nặng nề và lũ gián tăng động.

Nó cũng phù hợp với tâm trạng của Paul lúc đó. Tình yêu của đời anh đã chuyển về bờ kia của nước Mỹ. Paul cô đơn. Anh ấy chán ngán công việc của mình. Nhiều đêm trong tuần và hầu hết các ngày cuối tuần, anh thường đến Nhà Currier hoặc tôi sẽ đến Grindge để tụ tập và thảo luận các kế hoạch của chúng tôi.

Bill Gates đam mê máy tính từ thời niên thiếu. Ảnh: The Financial Express.

Đó là tình hình chung vào một buổi chiều tuyết rơi đầu tháng 12 năm 1974 khi tôi ngồi đọc sách trong phòng ký túc xá. Tôi đã có kế hoạch cho vài tuần tiếp theo. Tôi sẽ tham dự cuộc thi toán toàn quốc Putnam rồi hoàn thành các lớp học trong năm trước khi bay về Seattle nghỉ đông.

Tôi chắc chắn mẹ sẽ sắp xếp cho tôi một lịch trình dày đặc những buổi tiệc tùng, ăn tối và trao đổi quà với bạn bè và đại gia đình, giống như bà đã làm vào năm nhất. Bà đã hỏi tôi muốn quà Giáng sinh gì: allbum The Beatles 1967-1970, Welcome của Santana và một cuốn sách khoa học viễn tưởng mà Paul giới thiệu. Sau kỳ nghỉ, tôi dự định sẽ quay lại trường để bắt đầu thời gian đọc sách vào ngày 6 tháng 1 và học như điên cho kỳ thi cuối kỳ.

Rồi Paul xông vào phòng tôi. Anh ấy đã chạy một mạch từ Our of Town News đến đây và thở hổn hển, ủng dính đầy bùn loãng.

‘Nhớ em đã nói gì với anh không?” Paul nói.

“Cái gì cơ?”

“Em đã nói, ‘Hãy cho em biết khi có người cho ra mắt một chiếc máy sử dụng 8080.’ Nó đây - xem thử đi,” Paul nói và nhét một tờ tạp chí vào tay tôi. Đó là ấn bản tháng giêng năm 1975 của tờ Poppular Electronics. Trên trang bìa: “Dự án đột phá! Bộ máy tính mini đầu tiên trên thế giới có thể cạnh tranh với các mẫu máy thương mại.”

Tôi dựa lưng vào ghế và lật đến bài báo. Tiêu đề viết, “Dự án máy tính mini mạnh nhất từng được ra mắt - có thể được với giá chưa đến 400 đôla.” Bên dưới là một ô liệt kê một số thông số kỹ thuật ấn tượng: bộ xử lý Intel 8080 8-bit, bộ nhớ lên đến 64K và 78 lệnh máy - gần gấp đôi so với chip 8008 mà chúng tôi đã sử dụng trong hệ thống Traf-O-Data. Paul đứng đó, lặng lẽ quan sát tôi nghiền ngẫm bài báo dài sáu trang và các sơ đồ mạch của nó. Tôi có thể cảm thấy mình đang lắc lư.

Thứ này rất nhỏ, không lớn hơn cái máy đánh chữ trước mặt tôi là bao. Trông giống máy thu âm thanh nổi với các công tắc lật và đèn. Không có bàn phím, không có màn hình, thậm chí còn không kết nối với máy viễn ký. Bài báo nói nó có thể mở rộng, nghĩa là tất cả những thứ đó có thể được gắn vào, biến nó thành một chiếc máy tính có đầy đủ chức năng.

Đoạn đầu tiên tóm tắt: “Thời đại máy tính trong mỗi gia đình - một chủ đề yêu thích của các nhà văn khoa học viễn tưởng - đã đến! Điều đó sẽ trở thành hiện thực nhờ Altair 8800 của Popular Electronics/Mits, một máy tính hoàn chỉnh có thể sánh ngang với các máy tính mini tinh vi hiện có trên thị trường. Và không phải tốn đến hàng ngàn đôla.”

Các tác giả lưu ý mức giá chưa đến 400 đôla là ngang với số tiền mua một chiếc tivi màu.

Trong ba năm, tôi và Paul đã nói về những chiếc máy tính mới khai thác tiến bộ theo cấp số nhân của chip có thể thay đổi mọi thứ như thế nào. Tôi ngước lên nhìn Paul. “Nó đang diễn ra mà không có chúng ta,” anh ấy nói.

Bill Gates/NXB Trẻ