Chìa khóa cho tương lai thịnh vượng
Trong những năm qua, công tác gia đình dưới sự quản lý của Bộ VHTTDL đã có những bước phát triển vượt bậc, khẳng định vai trò quan trọng của gia đình trong xây dựng và phát triển văn hóa, xã hội.
Chính sách và pháp luật về gia đình được hoàn thiện, cùng các chiến dịch truyền thông mạnh mẽ, phòng, chống bạo lực gia đình và lan tỏa các giá trị đạo đức, lối sống văn hóa, đã góp phần tạo nên những thay đổi tích cực. Hạnh phúc gia đình giờ đây đã trở thành mục tiêu trung tâm của mọi chính sách, thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng.
Những thành tựu này càng trở nên ý nghĩa khi gắn với phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025, qua đó, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và sự sáng tạo trong toàn ngành Văn hóa, đặc biệt là lĩnh vực gia đình - yếu tố then chốt cấu thành nền tảng của xã hội.

Bộ VHTTDL đã liên tục tổ chức Ngày hội Gia đình Việt Nam hằng năm vào dịp 28.6, tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống và tạo cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng gia đình hạnh phúc
Định vị vai trò gia đình trong chiến lược phát triển văn hóa
Gia đình từ lâu đã được khẳng định là tế bào của xã hội, là nơi khởi nguồn, nuôi dưỡng và hình thành nhân cách con người. Bảo vệ và phát triển gia đình chính là bảo vệ nền tảng văn hóa, đạo đức và sức mạnh nội sinh của dân tộc. Trong dòng chảy đổi thay của đất nước, việc tổ chức quản lý nhà nước về công tác gia đình càng trở nên cấp thiết, vừa để gìn giữ giá trị truyền thống, vừa để kiến tạo những chuẩn mực mới phù hợp thời kỳ hội nhập.
Trong quá trình này, Vụ Gia đình (trước đây) thuộc Bộ VHTTDL đã đảm đương trọng trách là cơ quan tham mưu đầu mối, kiến tạo thể chế, chính sách, đồng thời tổ chức triển khai đồng bộ các hoạt động về gia đình trên phạm vi toàn quốc.
Vừa qua, khi cơ cấu tổ chức được kiện toàn, Vụ Gia đình được sáp nhập với 3 đơn vị, trở thành Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện, đảm bảo tính thống nhất, liên thông giữa các lĩnh vực văn hóa nền tảng. Đây là bước ngoặt quan trọng, phản ánh tư duy đổi mới trong quản lý, coi gia đình không chỉ là một lĩnh vực riêng biệt mà còn là hạt nhân gắn kết toàn diện văn hóa và con người.
Chỉ đạo xuyên suốt của lãnh đạo Bộ VHTTDL cũng luôn nhấn mạnh: Xây dựng gia đình hạnh phúc là mục tiêu cao nhất của công tác quản lý nhà nước về gia đình. Đúng như Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng từng phát biểu: “Mục đích lớn nhất của công tác quản lý nhà nước về gia đình là hướng tới xây dựng gia đình hạnh phúc. Chính vì vậy, mọi chính sách, mọi giải pháp đều phải quy tụ để làm sao mỗi gia đình Việt Nam luôn lấy hạnh phúc làm khát vọng hàng đầu”.
Hoàn thiện thể chế, chính sách là nền tảng của quản lý hiện đại
Một trong những dấu ấn quan trọng nhất những năm qua là việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách về gia đình, tạo nền tảng vững chắc cho công tác quản lý nhà nước và triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.
Trong bối cảnh toàn ngành hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước, công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật về gia đình cũng đã trở thành một phong trào thi đua đặc thù. Mỗi dự thảo luật, thông tư và mô hình thí điểm đều là kết quả của nỗ lực sáng tạo và phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, nhằm đưa các chính sách vào thực tiễn.
Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) năm 2022, có hiệu lực từ ngày 1.7.2023, đánh dấu một bước tiến đột phá. Luật bổ sung nhiều quy định mới, đặc biệt chú trọng bảo vệ người yếu thế, tăng cường các biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ nạn nhân, đồng thời huy động sự tham gia của cả cộng đồng. Cùng với đó, hàng loạt Thông tư chuyên ngành đã được ban hành, bao gồm quy định định mức kinh tế - kỹ thuật tổ chức sự kiện, hỗ trợ mô hình phòng, chống bạo lực gia đình và sản phẩm truyền thông giáo dục đạo đức, lối sống...
Ngoài ra, các chiến lược dài hạn như Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030; Chương trình giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; Chương trình phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới đã được phê duyệt và triển khai sâu rộng.
Đặc biệt, Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình đã được ban hành và lan tỏa mạnh mẽ, trở thành chuẩn mực hành vi văn hóa trong gia đình Việt Nam hiện đại. Phong trào đăng ký thực hiện Bộ tiêu chí đã thu hút sự tham gia của hàng triệu hộ, góp phần nâng cao ý thức xây dựng gia đình văn hóa và hạnh phúc từ vùng núi cao cho đến đồng bằng, từ thành thị đến nông thôn.
Lan tỏa phong trào và truyền thông gia đình trong đời sống xã hội
Nếu thể chế là nền tảng, thì truyền thông và các hoạt động xã hội chính là động lực giúp công tác gia đình đi vào đời sống cộng đồng. Bộ VHTTDL, thông qua Vụ Gia đình (hiện nay là Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện), đã tổ chức hàng loạt chương trình, phong trào và sự kiện với sức lan tỏa mạnh mẽ.
Các sự kiện thường niên đã trở thành dấu ấn văn hóa đáng nhớ, như Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20.3 với thông điệp “Hạnh phúc cho mọi người”; Ngày Gia đình Việt Nam 28.6 với các chủ đề như: “Bữa cơm gia đình, ấm áp yêu thương”, “Gia đình bình an - xã hội hạnh phúc”, “Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng” và Tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình.
Tại các địa phương, hoạt động hưởng ứng cũng vô cùng phong phú, bao gồm hội thi, tọa đàm, giao lưu nghệ thuật, triển lãm sách, thi đấu thể thao, ẩm thực và sân khấu hóa tuyên truyền pháp luật... Những chương trình này không chỉ khẳng định công tác gia đình là trách nhiệm của cơ quan quản lý mà còn là phong trào xã hội rộng lớn, nơi mỗi người dân đều được tham gia và hưởng lợi.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền qua báo chí, truyền hình, phát thanh và mạng xã hội cũng được đẩy mạnh. Các cơ quan truyền thông như Báo Văn Hóa, Đài Tiếng nói Việt Nam, Truyền hình VOVTV... đều có chuyên mục, chương trình về gia đình, đưa chủ trương và chính sách đến gần hơn với người dân. Việc duy trì trang tin điện tử về gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đã tạo thành kênh thông tin chính thống, luôn cập nhật và phục vụ cả công tác quản lý lẫn nhu cầu tiếp cận tri thức của cộng đồng.
Đồng thời, các mô hình thí điểm như Bộ chỉ số gia đình hạnh phúc, Dịch vụ công giáo dục kỹ năng tiền hôn nhân... cũng được triển khai, thúc đẩy phong trào lan tỏa rộng rãi trong xã hội. Đây chính là minh chứng cho việc thi đua yêu nước không chỉ ở quy mô quốc gia, mà còn hiện diện trong từng mái ấm, nếp nhà.
Tầm nhìn mới trong chiến lược phát triển gia đình
Công tác gia đình không chỉ dừng lại ở những kết quả trước mắt mà đang bước vào giai đoạn tầm nhìn dài hạn, gắn kết chặt chẽ với chiến lược phát triển văn hóa và con người Việt Nam. Hệ giá trị gia đình Việt Nam thời kỳ mới, với những tiêu chí như ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và văn minh, đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều nhiệm vụ chiến lược. Từ việc xây dựng cơ sở dữ liệu số cho đến thúc đẩy bình đẳng giới và hợp tác quốc tế, các mục tiêu này đều góp phần tạo dựng nền tảng vững chắc cho tương lai.
Từ những kết quả đã đạt được, có thể khẳng định, công tác quản lý nhà nước về gia đình - dưới sự chủ trì của Bộ VHTTDL - đã, đang và sẽ tiếp tục đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển văn hóa, con người và đất nước. Những dấu ấn này được hun đúc trong phong trào thi đua yêu nước nhiệm kỳ 2020- 2025, phong trào đã trở thành chất keo gắn kết các cấp, các ngành, khơi dậy khát vọng xây dựng gia đình hạnh phúc - hạt nhân của quốc gia thịnh vượng và hạnh phúc.