Chạy đua giải ngân vốn đầu tư công

Áp lực lớn đến nỗi, không phải hàng tháng nữa, mà giờ đây, con số giải ngân đã được Bộ Tài chính cập nhật hàng tuần. Tình hình vẫn đang được cải thiện, khi so với thời điểm báo cáo là ngày 11/12, con số giải ngân tính tới ngày 18/12 đã cao hơn khoảng 25.898 tỷ đồng. Hơn thế, nếu không tính kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung sau ngày 30/9/2025 và bổ sung thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW (27.429,6 tỷ đồng), thì ước tỷ lệ giải ngân đạt 68,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Tuy vậy, rõ ràng, khoảng cách giữa 66% hay 68% với 100% là rất lớn, khi mà thời gian còn lại không còn nhiều. Kể cả tính đến thời điểm 31/1/2026 - khi niên hạn ngân sách 2025 kết thúc, thì chặng đua cuối cùng cũng đã rất gấp rút.

Số vốn còn lại phải giải ngân là rất lớn. Trong khi đó, báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, mới có 12 bộ, cơ quan trung ương và 18 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước; và vẫn còn tới 20 bộ, cơ quan trung ương cùng 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới bình quân chung cả nước. Rất nhiều cái tên đã bị Thủ tướng Chính phủ nhiều lần phê bình vì giải ngân chậm, như Tuyên Quang, Sơn La, TP. Cần Thơ, hay Quảng Trị, Cao Bằng, TP. Đà Nẵng…

Điều này đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương phải cấp tập, rốt ráo giải ngân vốn đầu tư công trong những ngày cuối cùng của năm. Động thái là tích cực khi nhiều địa phương đang nỗ lực chạy đua. Cao Bằng chẳng hạn, chỉ trong vòng 1 tuần, Chủ tịch UBND tỉnh đã phải ra hai công điện khẩn để thúc giải ngân vốn đầu tư công.

Trong công điện mới nhất, được ký vào ngày 20/12, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Lê Hải Hòa đã yêu cầu toàn bộ hệ thống chính quyền coi giải ngân vốn đầu tư công là “nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách nhất” từ nay đến hết ngày 31/12/2025. Công điện của lãnh đạo tỉnh Cao Bằng cũng nêu rõ rằng, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, trực tiếp theo dõi tiến độ và chịu trách nhiệm toàn diện trước Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả giải ngân. Sự quyết liệt là điều nhìn thấy rõ, khi công điện khẳng định: “Không chấp nhận tình trạng né tránh, đùn đẩy hoặc vin vào thủ tục hành chính để trì hoãn”.

Quảng Trị cũng tương tự. Lãnh đạo tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, chủ đầu tư vào cuộc quyết liệt hơn, coi giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

TP.HCM, TP. Đà Nẵng, Quảng Ninh… cũng đang rất nỗ lực để thúc đẩy giải ngân. Tất cả đều đang quyết tâm giải ngân 100% vốn đầu tư công, như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Và Bộ Tài chính cũng đã đề nghị rằng, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục tập trung tháo gỡ vướng mắc về thủ tục, mặt bằng, nguồn vật liệu và năng lực tổ chức thực hiện; đồng thời tăng cường trách nhiệm người đứng đầu nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân, bảo đảm sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư công, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và ổn định vĩ mô.

Những động thái này là tích cực. Cộng hưởng với sự kiện mới đây, đồng loạt 234 công trình, dự án trọng điểm được khánh thành, khởi công, với tổng vốn đầu tư trên 3,4 triệu tỷ đồng, giải ngân vốn đầu tư công nói riêng, đầu tư phát triển nói chung sẽ tích cực hơn. Tuy vậy, việc cho tới thời điểm cuối năm, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công vẫn chưa đạt kỳ vọng là điều rất đáng chú ý.

Càng đáng chú ý hơn khi đúng vào thời điểm phải chạy đua để giải ngân kế hoạch 2025, thì cũng là lúc phải bắt đầu khởi động cho kế hoạch năm 2026. Điều đó có nghĩa, phải làm sao chuẩn bị dự án tốt, để khi có vốn, có thể sẵn sàng giải ngân ngay từ ngày đầu, tháng đầu của năm, không để tình trạng “đầu năm thong thả, cuối năm vất vả”.

Năm 2026, nguồn lực đầu tư công là rất lớn, do vậy, áp lực giải ngân cũng không nhỏ. Giờ là thời điểm thích hợp để sẵn sàng cho kế hoạch năm 2026.

Hà Nguyễn