Châu Âu hỗ trợ hơn 16 nước châu Phi phát triển năng lượng tái tạo

Liên minh châu Âu vừa công bố gói tài trợ trị giá 1,16 tỷ euro với mục tiêu tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo trong cơ cấu năng lượng của châu Phi. (Ảnh: AFP)

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố gói cam kết tài chính mới trị giá 1,16 tỷ euro (tương đương 1,35 tỷ USD) nhằm hỗ trợ 16 quốc gia châu Phi và khối CEMAC trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh.

Khoản đầu tư này nằm trong mục tiêu chung nhằm phát triển 50 gigawatt năng lượng tái tạo và đưa điện đến cho thêm 100 triệu người dân trên khắp châu Phi.

Trong buổi công bố diễn ra tại Brussels, bên lề hội nghị Sáng kiến Global Gateway Africa do bà Ursula von der Leyen đồng chủ trì cùng Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, bà phát biểu: “Châu Phi có mọi điều kiện để trở thành trung tâm năng lượng sạch hàng đầu thế giới - từ tầm nhìn, nhân lực đến nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Với gói hỗ trợ từ Liên minh châu Âu (Team Europe), chúng tôi mong muốn cùng các đối tác châu Phi xây dựng một tương lai năng lượng xanh và bền vững cho lục địa này”.

Gói cam kết này trị giá 618 triệu euro, được phân bổ cho tám quốc gia châu Phi, với mức đầu tư dao động từ 20 triệu euro cho Nigeria đến 199 triệu euro cho Togo.

Cộng hòa Dân chủ Congo (RDC) cũng nằm trong danh sách nhận hỗ trợ, với 90,14 triệu euro, chủ yếu dành cho khu vực Kisangani. Quốc gia này được đánh giá là có tiềm năng lớn để phát triển năng lượng tái tạo, trong khi theo ước tính vào năm 2024, các hộ gia đình Congo đã chi khoảng 4 tỷ USD mỗi năm để mua than củi phục vụ việc nấu nướng.

Sáng kiến còn lại có tổng vốn 545 triệu euro, trong đó 66% sẽ được dùng để xây dựng và nâng cấp các đường dây truyền tải điện tại Bờ Biển Ngà. Chương trình này nhằm mở rộng khả năng tiếp cận điện ở khu vực nông thôn và tăng cường kết nối lưới điện giữa các quốc gia Tây Phi. Kế hoạch này nằm trong khuôn khổ hợp tác năng lượng tái tạo giữa châu Phi và châu Âu. Một quan chức của Ủy ban châu Âu cho biết, hai gói hỗ trợ vừa được công bố đều hướng đến cùng một mục tiêu: tăng cường phát triển năng lượng tái tạo tại châu Phi.

Theo số liệu thống kê mới nhất của Ngân hàng Phát triển châu Phi (BAD), tính đến cuối năm 2024, châu Phi vẫn còn khoảng 600 triệu người chưa có điện sử dụng, chiếm khoảng 40% dân số toàn lục địa, ước tính vào khoảng 1,5 tỷ người. Dù sở hữu tới 60% nguồn năng lượng mặt trời tốt nhất thế giới, nhưng châu Phi chỉ thu hút được khoảng 3% tổng vốn đầu tư toàn cầu vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Sự hợp tác giữa Liên minh châu Âu và các đối tác quốc tế khác đang trở thành đòn bẩy quan trọng giúp châu Phi đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi năng lượng.

Theo dữ liệu của African Energy Tracker, nhiên liệu hóa thạch - chủ yếu là hydrocacbon (khí đốt và các sản phẩm dầu mỏ) cùng than đá - vẫn chiếm ưu thế trong cơ cấu năng lượng của châu Phi, cung cấp điện cho các nhà máy năng lượng có tổng công suất khoảng 186 gigawatt. Tuy nhiên, năng lượng mặt trời đang nổi lên mạnh mẽ trong các dự án mới được công bố, với mục tiêu đạt gần 148 gigawatt. Dù vậy, nguồn vốn đầu tư lớn cho các dự án này vẫn là thách thức lớn, khi các hệ thống tài chính khu vực còn hạn chế khả năng huy động vốn.

Nh.Thạch

AFP