Châu Á oằn mình trong mưa lũ

Theo công bố mới nhất sáng 29/11, tại Sri Lanka, đợt mưa lũ do ảnh hưởng bão Cyclone Ditwah trong tuần qua đã khiến 123 người thiệt mạng, trong khi vẫn còn khoảng 130 người mất tích. Hàng chục nghìn người đã bị buộc phải sơ tán khẩn, với hơn 44.000 người hiện đang sống tạm tại các trung tâm bảo trợ. Cơn bão mạnh kéo theo lũ quét, sạt lở nghiêm trọng tại nhiều vùng, khiến hệ thống hạ tầng đô thị - nông thôn bị tàn phá nặng.

Trong khi đó, ở Sumatra (Indonesia), mưa lớn kèm theo lở đất khiến số người chết được xác nhận lên tới 174 người, hàng chục người khác vẫn mất tích, hàng nghìn gia đình bị mất nhà cửa hoặc phải sơ tán khẩn cấp. Ở một số khu vực khác như miền Nam Thái Lan, lũ lụt cũng gây thiệt hại nặng nề: hàng triệu người dân bị ảnh hưởng, số người chết được công bố ở mức hai con số.

Tính chung toàn vùng Đông - Nam Á trong những ngày bị bão, lũ, số người thiệt mạng và mất tích đã vượt 300 người, với hàng trăm nghìn người phải sơ tán, hàng triệu hộ dân chịu ảnh hưởng trực tiếp. Nhiều khu vực vẫn đang chìm trong cảnh ngập nước, mất điện, đường sá bị tàn phá, giao thông và liên lạc bị tê liệt; công tác cứu hộ - tìm kiếm người mất tích đang gấp rút nhưng gặp rất nhiều khó khăn do mưa liên tiếp và địa hình bị sạt lở.

Trước thực trạng khẩn cấp này, các chính phủ trong khu vực đã phải huy động lực lượng vũ trang, lực lượng cứu hộ, các đoàn thiện nguyện và cả quân đội để tham gia công tác cứu nạn - cứu hộ, sơ tán dân, cấp phát lương thực, nước sạch và chăm sóc y tế khẩn. Một số quốc gia công bố quỹ cứu trợ khẩn cấp, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ để vượt qua giai đoạn hậu thiên tai. Tác động kinh tế - xã hội cũng rất lớn: hàng nghìn ha đất nông nghiệp, ruộng lúa, vườn cây, thủy sản bị cuốn trôi; nhiều khu dân cư bị phá hủy, nhà cửa sập; giao thông bị tê liệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế người dân.

Đặc biệt, các khu vực nghèo, đồng bào thiểu số, vùng núi, ven sông dễ bị tổn thương nhất bởi thiếu hệ thống cảnh báo sớm, cơ sở hạ tầng yếu và khả năng ứng phó thiên tai hạn chế.

Giữa khủng hoảng, các tổ chức quốc tế và mạng lưới cứu trợ khu vực đang nỗ lực hỗ trợ khẩn: cung cấp lương thực, nước, thuốc men, chỗ tạm trú, chăm sóc y tế, đồ dùng thiết yếu cho người sơ tán. Nhưng thiệt hại quá lớn, trong khi thời tiết vẫn diễn biến phức tạp, đặt ra một thách thức lớn - không chỉ về cứu trợ ngắn hạn, mà cả phục hồi lâu dài, tái định cư và xây dựng lại cơ sở hạ tầng kiên cố hơn.

Với tình hình diễn biến như hiện tại, cộng đồng quốc tế cần nhanh chóng có các biện pháp hỗ trợ nhân đạo, phòng chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn sinh kế cho người dân. Đồng thời, các chính phủ cần rút kinh nghiệm, xây dựng lại quy hoạch, hệ thống cảnh báo sớm, chuẩn chống lũ - sạt lở, tăng cường quản lý môi trường để giảm thiểu thiệt hại trong các thiên tai tiếp theo - vì rõ ràng mưa lũ chỉ là một trong nhiều biểu hiện của biến đổi khí hậu toàn cầu.

Như Thảo