Chất cấm trong sản phẩm của Ngân 98: Gây ung thư, kịch độc với tim mạch, có thể gây đột tử

Ngày 13/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM (Phòng Cảnh sát kinh tế) bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh Ngân 98), người điều hành Công ty TNHH TM-DV ZuBu và Hộ kinh doanh ZuBu shop, để điều tra tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan điều tra xác định các sản phẩm do Ngân sản xuất, kinh doanh không đạt chỉ tiêu chất lượng theo công bố, là hàng giả, trong đó một số mẫu (sản phẩm viên collagen) có chứa các chất cấm sibutramine và phenolphthalein.

Ngân 98 thời điểm bị bắt. Ảnh: Công an TP.HCM

Chất kịch độc với tim mạch, có thể gây đột tử

Trao đổi với PV Gia đình Việt Nam, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam cho biết, việc phát hiện hai hoạt chất này trong viên collagen là rất đáng lo ngại vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến tim và hệ mạch máu, những cơ quan vốn rất nhạy cảm với sự thay đổi của thần kinh và áp lực máu.

Theo BS Mạnh, sibutramin từng được dùng trong thuốc giảm cân do có khả năng ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine, khiến người dùng cảm thấy nhanh no và giảm thèm ăn.

ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam.

Tuy nhiên, chính cơ chế này khiến tim đập nhanh hơn, huyết áp tăng cao, mạch máu co lại. Đây là nguyên nhân khiến thuốc chứa sibutramin bị cấm lưu hành từ hơn 10 năm trước.

BS Mạnh cho biết, khi mạch máu bị co hẹp, tim phải hoạt động nhiều hơn, dẫn đến tăng áp lực và nguy cơ tổn thương ở người có bệnh nền như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường.

Nguy hiểm ở chỗ, người dùng không nhận thấy triệu chứng sớm mà vẫn tưởng cơ thể đang khỏe mạnh, giảm cân hay “đẹp da” hơn, trong khi độc tính đang tích lũy từng ngày.

“Sibutramin đã bị cấm ở Mỹ và châu Âu từ năm 2010 vì rất nguy hiểm. Sibutramin có thể gây rối loạn nhịp tim và hàng loạt các bệnh lý tim mạch khác, thậm chí có nguy cơ đột tử.

Dù chỉ dùng liều nhỏ nhưng nếu kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng, độc chất vẫn có thể gây tổn thương thành mạch và cơ tim. Với người có bệnh lý tim mạch, nguy cơ biến chứng cấp hoàn toàn có thể xảy ra”, BS Mạnh cảnh báo.

Các sản phẩm của Ngân 98 có chứa chất nguy hiểm cho sức khỏe. Ảnh: Công An TPHCM.

Phenolphthalein có thể gây ung thư

Bên cạnh sibutramin, kết quả giám định còn phát hiện phenolphthalein, một chất được dùng trong phòng thí nghiệm để làm chất chỉ thị.

Chất này trước đây từng được sử dụng trong thuốc nhuận tràng nhưng đã bị cấm vì gây độc tế bào, tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư.

Theo BS Mạnh, phenolphthalein không được phép tồn tại trong thực phẩm hay dược phẩm vì nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ gây độc tế bào, rối loạn tiêu hóa và đột biến gen dẫn đến ung thư.

“Chất này kích thích nhu động ruột rất mạnh, gây tiêu chảy, mất nước, rối loạn điện giải, đặc biệt là giảm kali máu. Khi nồng độ kali giảm, cơ tim có thể rối loạn dẫn truyền, gây loạn nhịp, yếu cơ hoặc ngừng tim đột ngột”, BS Mạnh phân tích.

Ngoài ra, phenolphthalein còn làm tăng gánh nặng cho gan và thận, là hai cơ quan chịu trách nhiệm chuyển hóa và đào thải độc tố. Việc sử dụng lâu dài có thể khiến chức năng gan, thận suy yếu mà người dùng không hề biết.

Dùng một liều nhỏ cũng nguy hiểm

Theo BS Mạnh, sibutramin và phenolphthalein đều đã bị cấm tuyệt đối nên dù chỉ với liều nhỏ cũng tiềm ẩn rủi ro sức khỏe.

“Không thể nói dùng ít thì an toàn. Đây không phải vitamin hay khoáng chất mà là hóa chất độc đã bị loại bỏ vì gây tử vong. Nguy hiểm hơn, chúng bị pha trộn trong sản phẩm làm đẹp, người dùng hoàn toàn không nghi ngờ gì”, BS Mạnh nói.

Theo chuyên gia này, collagen chỉ có tác dụng hỗ trợ cấu trúc da, tóc và khớp, không thể giúp giảm cân hay làm trắng da nhanh. Những sản phẩm quảng cáo “hiệu quả tức thì” hoặc “vừa đẹp da vừa giảm mỡ” cần được xem là dấu hiệu cảnh báo.

Do đó, người tiêu dùng cần lựa chọn sản phẩm có giấy công bố và kiểm định an toàn của cơ quan chức năng. Không mua hàng qua mạng xã hội, không sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc.

Đặc biệt, khi có biểu hiện tim đập nhanh, chóng mặt, tiêu chảy kéo dài, cần ngừng ngay và đến cơ sở y tế kiểm tra.

Theo cơ quan điều tra, Ngân thành lập và điều hành Công ty ZuBu (do mẹ ruột làm giám đốc) và Hộ kinh doanh ZuBu shop (do người khác đứng tên). Trên thực tế, mọi hoạt động, tài chính và kinh doanh đều do cô trực tiếp chỉ đạo và hưởng lợi.

Từ năm 2021, Ngân hợp tác với một số nhà máy tại Hà Nội để đặt gia công các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe giảm cân như Super Detox X3, X7, X1000. Trên giấy tờ, đây là những sản phẩm được cấp phép lưu hành nhưng Ngân đã lợi dụng hình thức "hàng tặng kèm" để tiêu thụ thêm một loại sản phẩm khác mang tên "viên rau củ Collagen".

Viên rau củ này không được cấp phép lưu hành, không có hồ sơ công bố sản phẩm, nhưng vẫn được Ngân cho đóng gói, dán nhãn trùng thương hiệu X3 - X7 - X1000, và quảng cáo là "tăng hiệu quả giảm cân khi dùng kèm".

Trên bao bì, Ngân ghi chú "hàng tặng kèm, không bán" nhằm đối phó cơ quan quản lý, song thực tế bán trọn bộ cho khách hàng như một liệu trình hoàn chỉnh, khuyến khích sử dụng song song để "đạt hiệu quả giảm cân nhanh hơn".

Các sản phẩm được vận chuyển từ nhà máy ở Hà Nội vào kho hàng của ZuBu shop tại TP.HCM, sau đó phân phối qua mạng xã hội Facebook, TikTok và đường dây nóng của Công ty ZuBu. Khách hàng được tư vấn mua theo "liệu trình giảm cân" từ 4 đến 15 kg, mỗi bộ sản phẩm gồm một hộp X3/X7/X1000 và một gói Collagen tương ứng, giá bán từ 870.000 đến 1,1 triệu đồng.

Kim Ngân