CHÀO MỪNG ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ CÁC CẤP, ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ TỈNH NHIỆM KỲ 2025-2030 VÀ ĐẠI HỘI LẦN THỨ XIV CỦA ĐẢNG Phương châm đại hội - kim chỉ nam cho mọi hành động
Văn kiện đại hội Đảng là công trình nghiên cứu đặc biệt quan trọng mang ý nghĩa chiến lược, là nơi tập trung cao độ trí tuệ, ý chí, tầm nhìn… của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân cho giai đoạn phát triển mới đối với từng địa phương cũng như đất nước và dân tộc.

Phương châm đại hội là kim chỉ nam cho mọi hành động. Trong ảnh: Đoàn Chủ tịch điều hành Đại hội Đại biểu Đảng bộ phường Phước Long lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Ngọc Thuận
Với tinh thần đó, trong phạm vi bài viết này, tôi có một số ý kiến góp ý về “phương châm” trong Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2025-2030.
Đoàn kết là cội nguồn sức mạnh của dân tộc
Trong Dự thảo Báo cáo chính trị có nêu phương châm: “Đoàn kết - đổi mới - hội nhập - đột phá - phát triển”. Thực tế lịch sử mấy ngàn năm của dân tộc đã chứng minh rằng, đoàn kết đóng vai trò cực kỳ quan trọng và có vị trí then chốt trong sự phát triển của dân tộc và cách mạng Việt Nam. Nó được xem là truyền thống quý báu, là cội nguồn sức mạnh và là sợi chỉ đỏ xuyên suốt đường lối chiến lược của Đảng, Nhà nước ta.
Trải qua 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước và thực tiễn đấu tranh cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công”. Và lời dạy của Người không những trở thành đường lối chiến lược quan trọng, xuyên suốt của Đảng; là nguồn sức mạnh to lớn, nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta, mà còn là lẽ sống, phương châm sống và khẩu hiệu hành động của dân tộc Việt Nam.
Chính vì thế, tôi hoàn toàn nhất trí cao với dự thảo chọn thành tố “đoàn kết” và xếp đứng đầu trong phương châm gồm 5 thành tố. Tuy nhiên, tôi đề nghị bỏ 3 thành tố ở giữa là: “đổi mới - hội nhập - đột phá”. Cụ thể, thay thành tố “đổi mới” và “hội nhập” bằng 2 thành tố là “dân chủ” và “kỷ cương”. Vì, từ thực tiễn phát triển và lãnh đạo đất nước, Đảng ta luôn xác định vai trò quan trọng, then chốt của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả và tạo được chuyển biến rõ rệt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong cương lĩnh cũng như các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, Đảng ta luôn xác định việc kết hợp phát huy dân chủ và tăng cường kỷ cương là một giải pháp quan trọng. Hơn nữa, ai cũng biết mục đích sâu xa của việc thực hiện dân chủ là phát huy năng lực sáng tạo của mọi đảng viên, tạo lập sự đoàn kết, đồng thuận giữa những người đồng chí. Trong khi đó, kỷ luật, kỷ cương là quy tắc, quy định, quy chế được đặt ra nhằm duy trì một trật tự nghiêm minh, tự giác, nhất quán của một tổ chức Đảng và các thành viên.
Thực tế cuộc sống đã chứng minh, nếu ở đâu đó mà dân chủ không đi liền với kỷ cương thì trước sau cũng nảy sinh “dân chủ quá trớn”, “dân chủ vô tổ chức”. Còn ở đâu nếu kỷ cương mà thiếu dân chủ thì sẽ sinh ra sự độc đoán, chuyên quyền. Nguy hiểm hơn, “dân chủ quá trớn” sẽ tạo điều kiện cho kẻ cơ hội, bất mãn, vô kỷ luật... làm điều xấu, phá nát tổ chức. Tuy nhiên, nếu kỷ cương hà khắc, độc đoán sẽ làm thui chột, thậm chí triệt tiêu sự sáng tạo và gây ra mất đoàn kết.
Nói rộng ra, nếu vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ cũng chính là vi phạm kỷ luật của Đảng, vì đây là nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng. Ngược lại, nếu kết hợp nhuần nhuyễn và chặt chẽ giữa dân chủ và kỷ cương sẽ là điều kiện để bảo đảm mục tiêu “đoàn kết, ổn định, đổi mới và phát triển”.
“Đoàn kết”, “dân chủ”, “kỷ cương” không thể tách rời
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên nhắc nhở: Muốn đoàn kết thống nhất phải thực hành dân chủ rộng rãi và kỷ luật phải nghiêm minh. Dân chủ phải đi đôi với kỷ luật, kỷ cương... Kỷ luật trong dân chủ, dân chủ phải có kỷ luật.
Do đó, 3 thành tố “đoàn kết”, “dân chủ”, “kỷ cương” không thể tách rời, đặc biệt trong công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Vì, chính sự đoàn kết là cội nguồn tạo nên sức mạnh tổng hợp; còn dân chủ sẽ đảm bảo sự tham gia tích cực cũng như tiếng nói trung thực, chân thành của mọi người; trong khi đó, kỷ cương là nhân tố thiết lập trật tự và hiệu quả. Và chỉ khi 3 yếu tố này kết hợp hài hòa với nhau, sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững. Do đó, “đoàn kết”, “dân chủ”, “kỷ cương” là 3 thành tố không thể tách rời.
Về thành tố “đột phá” nêu trong dự thảo, có thể xem xét thay bằng “sáng tạo”. Bởi lẽ, “sáng tạo” là khả năng tạo ra những ý tưởng, giải pháp hoặc sản phẩm mới, độc đáo và có giá trị. Nó bao gồm việc kết hợp các yếu tố hiện có theo một cách mới lạ hoặc phát triển những điều đã có theo một cách mới mẻ. Nói tóm lại, sáng tạo là quá trình khám phá, phát triển, thực hiện những ý tưởng mới hoặc thực hiện chúng theo một cách mới lạ.
Còn “đột phá” là sự vượt qua một cách đột ngột và tích cực những rào cản, giới hạn hoặc khuôn mẫu đã tồn tại trước đó, dẫn đến những thành tựu hoặc sự thay đổi mang tính cách mạng trong một lĩnh vực nào đó. Đột phá không chỉ là một sự cải tiến nhỏ mà là một bước tiến đáng kể, đôi khi có thể làm thay đổi cả một ngành công nghiệp hoặc cách thức sống. Thông thường, đột phá sẽ mở ra những cơ hội mới và có thể định hình lại các tiêu chuẩn hoặc kỳ vọng hiện tại trong một lĩnh vực cụ thể. Nói tóm lại, đột phá là tạo nên những bước chuyển biến mới, mạnh mẽ, là sự làm mới một cách đột ngột và tích cực.
Như vậy, từ phân tích trên cho thấy, nếu xét về góc độ ngữ nghĩa thì nội hàm của thành tố sáng tạo và đột phá có những nội dung tương đồng, thậm chí gần giống nhau. Nói cách khác là trong sáng tạo có đột phá và trong đột phá đã bao hàm cả sáng tạo. Tuy nhiên, thực tế cuộc sống đã chứng minh rằng, trong một phạm vi phù hợp sẽ thúc đẩy sự tập trung và chuyên môn hóa, từ đó tạo ra những giải pháp sáng tạo trong một lĩnh vực, một ngành hay một địa phương cụ thể. Trong khi đó, những ý tưởng, công nghệ hay giải pháp mới mang tính đột phá chỉ thực sự tạo ra tác động lớn và đưa lại lợi ích khi được áp dụng trong một phạm vi rộng lớn, như một quốc gia hoặc thậm chí là toàn cầu.
Xuất phát từ quan điểm trên và từ thực tế của tỉnh Đồng Nai, tôi mạnh dạn đề xuất thay thành tố “đột phá” bằng “sáng tạo”. Và như vậy, phương châm của Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2025-2030 có thể được nghiên cứu viết lại là: “Đoàn kết - dân chủ - kỷ cương - sáng tạo - phát triển”.