Chàng trai 4 lần trở thành thủ khoa vì ước mơ của mẹ
Cho đến tận bây giờ, Phú vẫn nhớ như in những lần cùng các anh đi nhặt hạt xoài để đổi lấy mì tôm hay khi gia đình khó khăn, mẹ phải mang chiếc vòng vàng bà ngoại để lại ra cầm tạm. Những ký ức ấy càng thôi thúc anh phải học để thoát nghèo.
Lê Hải Phú (sinh năm 1993) từng được biết tới là thủ khoa kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2011 của tỉnh Tiền Giang. Bốn năm sau, anh tốt nghiệp thủ khoa Trường ĐH Ngoại thương cơ sở TPHCM với điểm gần tuyệt đối. Anh theo học thạc sĩ tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) và đều tốt nghiệp thủ khoa.
Để đạt thành tích này, Phú cho biết động lực lớn nhất khiến anh luôn nỗ lực chính là sự hy sinh và ước mơ của mẹ.

Lê Hải Phú từng có 4 lần tốt nghiệp thủ khoa. (Ảnh: NVCC)
Trong ký ức của Phú, mẹ là người phụ nữ tảo tần. Mồ côi cha từ 4 tuổi, 10 tuổi phải nghỉ học vì không có đủ giấy tờ và điều kiện kinh tế khó khăn, bà phải làm đủ nghề để có thu nhập. Dẫu vậy, ước mơ được đến trường trong bà vẫn luôn cháy bỏng.
“Mẹ hay kể cho chúng tôi nghe về ước mơ được đi học. Nghỉ học từ sớm nhưng đến giờ, mẹ vẫn nhớ như in những bài thơ học từ hơn 60 năm trước. Có lẽ vì thế, mẹ luôn hết lòng vun vén cho ước mơ để các con được đến trường, dẫu gia đình còn nhiều khó khăn”.
Nhà đông con, cả gia đình Phú thường xuyên phải sống trong cảnh thiếu trước hụt sau. Mỗi lần khó khăn, mẹ mang chiếc vòng vàng do bà ngoại để lại ra cầm tạm. Chiếc vòng ấy lần lượt đưa 7 anh chị em Phú lớn lên và tới trường.
Như hiểu ước mơ và sự vất vả của mẹ, cả 7 anh chị em đều chí thú học hành. Ký ức đẹp nhất trong Phú là những buổi chiều anh em tranh thủ tự học, sau đó ra đồng bắt ốc bươu vàng hay cùng nhau đi nhặt hạt xoài, cứ 100 hạt sẽ đổi được 3 gói mì tôm.
Vào mùa nước nổi, muốn đến trường, các anh em phải vượt qua những đoạn đường ngập nước, nhiều hôm đi giữa đường vấp ngã, quần áo dính đầy đất bùn, phải quay về nhà thay đồ mới có thể đến lớp.
Ở quê quanh năm gắn với ruộng đồng, ít người được học lên cao nhưng mẹ anh quan niệm, bản thân chịu khổ sao cũng được, các con phải được học hành tử tế, hết 12 năm rồi vào cao đẳng, đại học. Nhờ thế, các anh chị đi trước của Phú, người trở thành giáo viên, người là dược sĩ...
“Các anh chị đều có ý thức tự lập, trách nhiệm cao và luôn âm thầm cố gắng, không dựa dẫm vào ba mẹ. Đó chính là tấm gương để tôi tiếp bước”, Phú nói.

Lê Hải Phú và mẹ trong ngày nhận bằng thạc sĩ của Viện Công nghệ Massachusetts (Ảnh: NVCC).
Nỗ lực giống như anh chị, hồi thi tốt nghiệp THPT, vượt qua hàng chục nghìn thí sinh, Phú đứng đầu toàn tỉnh và nhận được chiếc laptop là hành trang vào đại học.
Sau đó, thi đỗ cả ngành Kinh tế đối ngoại của Trường ĐH Ngoại thương và ngành Y khoa của Trường ĐH Y Dược TPHCM, Phú không chọn ngành y vì muốn học nhanh để sớm ra trường. Vào Ngoại thương, anh cố gắng giành học bổng để không phải đóng học phí, vừa đi làm thêm có tiền trang trải sinh hoạt.
Trong khi nhiều bạn bè ngay từ năm nhất đã định hướng rõ ràng và đầu tư bài bản cho việc du học, Phú từng nghĩ điều này “vượt xa tầm với” vì chi phí du học rất đắt đỏ. Bước ngoặt đến với Phú khi anh trở thành thủ khoa tốt nghiệp sớm với 7 kỳ học bổng của trường. Anh quyết định tìm môi trường mới để thử thách bản thân và khiến mẹ tự hào.
Sau khi tốt nghiệp, Phú tự làm hồ sơ du học Mỹ, với động lực lớn nhất là mẹ. “Khi còn bé, tôi từng ước mẹ không phải đứng trên bùn lầy nữa mà sẽ được đặt chân đến những nơi đẹp đẽ hơn. Tôi ước mơ đưa mẹ đến nước Mỹ ít nhất một lần trong đời”.
Dẫu vậy, Phú thừa nhận khi ấy mình có nhiều thiếu sót, từ khả năng viết luận đến thành tích nghiên cứu. Nhưng anh bình tĩnh chuẩn bị từng bước, tự học tiếng Anh, ôn GRE - bài kiểm tra đầu vào bậc sau đại học và viết bài luận.
Trong bài luận, Phú đã kể về câu chuyện riêng của mình bằng những cảm xúc và khao khát chân thật nhất. Nhờ điều này, không lâu sau đó, anh trúng tuyển vào nhiều trường hàng đầu thế giới, nhưng cuối cùng anh chọn Viện Công nghệ Massachusetts.

Phú và mẹ trong ngày tốt nghiệp Đại học Carnegie Mellon. (Ảnh: NVCC)
Lần đầu tới Mỹ, Phú gặp khó khăn là sự khác biệt về văn hóa và phong cách giáo dục. Từng rất e dè trong thời gian đầu, anh hiểu chỉ có thay đổi bản thân mới hòa nhập được môi trường mới.
Sau đó, Phú đăng ký thêm 3-4 môn mỗi học kỳ để có cơ hội tương tác nhiều hơn với các giáo sư và bạn học. Không áp lực về điểm số, điều khiến anh đam mê học là muốn khám phá khả năng tiềm ẩn của bản thân. Ngoài thời gian trên trường, Phú tích cực tham gia làm nghiên cứu, trợ giảng. Kết thúc chương trình, anh trở thành một trong những thủ khoa được tuyên dương trên đất Mỹ.
Với đam mê về khoa học dữ liệu, Phú nộp hồ sơ và trúng tuyển vào nhiều ngôi trường hàng đầu. Anh lựa chọn học ngành Phân tích dữ liệu khoa học tại Đại học Carnegie Mellon - ngôi trường hàng đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo. Một lần nữa, anh tốt nghiệp thủ khoa với điểm số vượt xa các bạn trong lớp.
Bà Gwendolyn Stanczak, Giám đốc khoa sau đại học ở Đại học Carnegie Mellon, cho biết Phú đạt điểm A+ ở tất cả môn học và khóa luận. Đây là thành tích chưa từng có của khoa. Trong khi đó, giáo sư đầu ngành Manfred Paulini cũng đánh giá cao sự khiêm tốn, tư duy thông minh và tinh thần làm việc trách nhiệm của Phú.
Trong hai lần tốt nghiệp thạc sĩ tại Mỹ, Phú đều đón mẹ tới tham dự. Nhìn khoảnh khắc mẹ rơi nước mắt vì hạnh phúc, anh cảm thấy tự hào và thiêng liêng nhất, hơn cả việc được đứng ở những hội trường danh giá hay khi trúng tuyển vào những ngôi trường hàng đầu.
“Tôi biết ơn mẹ về tất cả những điều bà đã làm. Sự vun vén của mẹ đã hình thành trong tôi ý thức về sự kiên trì. Sau này, tôi có thể ngồi hàng giờ để tự học hay nghiên cứu những vấn đề chưa rõ. Mẹ cũng dạy tôi học cách buông bỏ những điều không cần thiết để có cuộc sống đơn giản hơn, chấp nhận những thứ không hoàn hảo, biết ơn những thứ đã xảy ra trong cuộc đời và tử tế với những người xung quanh”.
Bên cạnh nhiều lớp dạy và các dự án nghiên cứu, suốt những năm qua, Phú tích cực giúp đỡ học sinh nghèo và các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Vừa qua, Phú có cơ hội làm tiến sĩ và thạc sĩ ở một lĩnh vực khác tại một số trường hàng đầu thế giới như MIT, Cornell, Chicago, Yale, Harvard, Stanford... nhưng anh đang cân nhắc. Thời gian tới, Phú dự định tham gia nhiều dự án nghiên cứu liên quan khoa học dữ liệu, ứng dụng trong lĩnh vực y tế công cộng, đồng thời giảng dạy các lớp học về khoa học dữ liệu và Tiếng Anh.