Chặng đường vững bước và hành trình vinh quang

Trải qua 8 thập kỷ xây dựng, phục vụ, chiến đấu và trưởng thành, dù mang nhiều tên gọi, phiên hiệu khác nhau nhưng Đoàn Nghi lễ Quân đội không chỉ khẳng định vai trò là lực lượng thực hiện nhiệm vụ nghi lễ của Đảng, Nhà nước, Quân đội mà còn trở thành dấu ấn nghệ thuật quân nhạc mang đậm bản sắc dân tộc, là lực lượng trực tiếp góp phần gìn giữ, tôn vinh hình ảnh Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế.

Đoàn Nghi lễ Quân đội phục vụ Lễ đón Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim thăm chính thức Việt Nam, tháng 7-2023. Ảnh: ĐỖ THIÊM

Ngay từ những ngày đầu Cách mạng Tháng Tám thành công, trong điều kiện đất nước còn nghèo, phương tiện thô sơ, điều kiện tập luyện thiếu thốn, nhưng với lòng trung thành tuyệt đối và niềm tin sắt son với Đảng, với Bác Hồ và lý tưởng cách mạng, các nhạc công của Ban Âm nhạc Giải phóng quân đã nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Họ không chỉ là những chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, tinh thần mà còn trực tiếp tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trong những thời khắc cam go của lịch sử.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, các chiến sĩ quân nhạc đã cùng quân, dân Thủ đô chiến đấu suốt 60 ngày đêm anh dũng, với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Dù chỉ với những kèn đồng và trống lớn, họ đã góp phần làm dày thêm hào khí cách mạng, cổ vũ tinh thần chiến đấu và giữ vững niềm tin chiến thắng của nhân dân. Hình ảnh lực lượng quân nhạc có mặt tại các sự kiện lịch sử trọng đại như Lễ Tuyên ngôn Độc lập ngày 2-9-1945, kỳ họp đầu tiên của Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, hay lễ mừng Chiến thắng Điện Biên Phủ... đã để lại dấu ấn sâu sắc trong ký ức của nhiều thế hệ. Đó là minh chứng cho vai trò đặc biệt của âm nhạc nghi lễ trong việc khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dân tộc và khẳng định tính chính danh của một quốc gia độc lập.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đoàn Nghi lễ Quân đội tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã không ngại gian khổ, tình nguyện vào miền Nam chiến đấu. Đặc biệt, ngày 20-7-1964, gần 100 nhạc công của Đoàn đã trực tiếp biểu diễn và đối mặt với kẻ thù ngay tại khu vực cầu Hiền Lương của sông Bến Hải-giới tuyến chia cắt hai miền. Bằng tiếng kèn, tiếng trống, họ đã góp phần tạo nên “chiến thắng bằng âm thanh”, khích lệ tinh thần quân, dân miền Nam, củng cố niềm tin tất thắng vào con đường giải phóng dân tộc.

Sau ngày đất nước thống nhất, Đoàn Nghi lễ Quân đội tiếp tục tham gia tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Không chỉ phục vụ các sự kiện chính trị trọng đại trong nước, Đoàn còn mở rộng phạm vi hoạt động sang lĩnh vực đối ngoại, phối hợp tổ chức các nghi lễ quân sự với quân đội nước bạn Lào, Campuchia, góp phần tăng cường mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa 3 nước Đông Dương.

Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, Đoàn tiếp tục được giao những nhiệm vụ chính trị quan trọng. Chỉ tính riêng 5 năm gần đây, dù đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, Đoàn vẫn hoàn thành xuất sắc hơn 100 lễ đón nguyên thủ quốc gia, hơn 900 nhiệm vụ nghi lễ của các ban, ngành Trung ương và gần 2.000 lễ tang các cấp. Đặc biệt, Đoàn đã góp mặt trong các sự kiện mang tầm quốc gia và quốc tế như: Đại hội XIII của Đảng, Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, các kỳ họp Quốc hội, lễ kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Hội nghị thượng đỉnh ASEAN, Triển lãm Quốc phòng quốc tế, SEA Games 31, các cuộc giao lưu quốc phòng song phương và đa phương...

Mỗi nhiệm vụ được giao, Đoàn đều thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao, tính chuyên nghiệp và nghệ thuật đặc sắc. Những màn nghi lễ trang nghiêm, hào sảng, những bản nhạc trầm hùng, đầy khí thế không chỉ góp phần tôn vinh các sự kiện chính trị mà còn để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam năng động, hòa hiếu, Quân đội nhân dân Việt Nam chính quy và hiện đại.

Chặng đường vững bước theo Đảng, theo cách mạng và hành trình phát triển, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Nghi lễ Quân đội đã viết nên truyền thống "Trung thành vô hạn, đoàn kết một lòng, năng động sáng tạo, chính quy mẫu mực, vì Tổ quốc, vì nhân dân phục vụ". Đoàn đã được Đảng, Nhà nước và Quân đội ghi nhận, trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ đổi mới; Huân chương Độc lập hạng Nhì, Ba; Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc... Cùng với đó, nhiều nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu cao quý như: Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú, Nhà giáo Ưu tú, Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học-nghệ thuật, hàng trăm lượt tập thể và cá nhân được các cấp khen thưởng. Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống (20-8-1945 / 20-8-2025), Đoàn Nghi lễ Quân đội vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì.

Trong thời gian tới, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Nghi lễ Quân đội xác định rõ niềm vinh dự cùng với trách nhiệm to lớn đối với Tổ quốc và nhân dân. Với tinh thần đổi mới, sáng tạo và quyết tâm chính trị cao, Đoàn tiếp tục nâng cao chất lượng huấn luyện, chuẩn hóa nghi thức, bồi dưỡng nguồn nhân lực kế cận có phẩm chất và năng lực toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, Đoàn sẽ quyết tâm nâng cao bản lĩnh, trí tuệ, chính quy và tận tụy, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. 80 năm, một chặng đường nhiều thử thách nhưng cũng đầy tự hào, Đoàn Nghi lễ Quân đội tiếp tục khẳng định vai trò là đơn vị chủ công trong thực hiện nhiệm vụ nghi lễ, góp phần tô thắm phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

Đại tá NGUYỄN THIỆN HỌC, Đoàn trưởng Đoàn Nghi lễ Quân đội