Chân dung nữ thẩm phán 'lật kèo' ông Trump

Thẩm phán liên bang Karin Immergut. Ảnh: UC Berkeley.

Trong khi ông Trump gọi các cuộc biểu tình ở Portland là tình trạng “bạo loạn” cần quân đội trấn áp, thẩm phán Karin Immergut cho rằng kế hoạch điều Vệ binh Quốc gia “không có cơ sở” và có nguy cơ kéo đất nước vào tình trạng cai trị bằng quân đội vi hiến.

Ngày 4/10, bà Immergut ra phán quyết ngăn ông chủ Nhà Trắng điều động Vệ binh Quốc gia bang Oregon đến Portland. Ngày 5/10, bà mở rộng phán quyết trước đó, cấm chính quyền liên bang triển khai Vệ binh Quốc gia từ bất cứ bang nào khác đến Oregon.

Điều đáng nói, Karin Immergut chính là người được ông Trump bổ nhiệm vào ghế thẩm phán liên bang năm 2019.

“Kẻ bám đuôi” ngành tư pháp

Immergut sinh ra tại Blooklyn, khu đô thị đông đúc của New York với tỷ lệ tội phạm cao. Bà cho biết môi trường sống ấy khiến bà “sớm nhạy cảm với tội phạm và luôn trong trạng thái cảnh giác”.

Bà nhận bằng Thạc sĩ Trường Luật Berkeley, Đại học California năm 1987 và khởi đầu sự nghiệp tại một công ty luật tư nhân ở thủ đô Washington. Năm 1988, Immergut chuyển sang làm công tố viên liên bang tại Los Angeles, chuyên xử lý các vụ án liên quan đến ma túy và rửa tiền.

Sau đó, bà chuyển đến bang Oregon làm công tố viên tại hạt Multnomah. Theo hồ sơ của Hội luật sư Oregon, các điều tra viên địa phương gọi bà là “Kẻ bám đuôi” vì sự kiên trì theo đuổi các vụ án đến cùng.

Cảnh sát dùng lựu đạn khói để giải tán người biểu tình bên ngoài trụ sở Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) ở khu nam thành phố Portland, bang Oregon, ngày 5/10. Ảnh: Reuters

Năm 1998, bà tạm dừng công việc để tham gia nhóm điều tra của công tố viên đặc biệt Ken Starr, về các tranh cãi liên quan đến tổng thống Bill Clinton. Immergut là người trực tiếp thẩm vấn Monica Lewinsky về mối quan hệ của cô với ông Clinton, một chi tiết trở thành tâm điểm dẫn đến quá trình luận tội.

Dù sự việc mang tính chất chính trị, bà luôn giữ quan điểm trung lập. “Tôi là người phi chính trị” bà khẳng định với tờ The Oregonian thời điểm đó, “Tôi cho tằng quan điểm bảo thủ hay cấp tiến không liên quan gì đến vụ án này. Tôi không có định kiến với tổng thống”.

Sau vụ điều tra, Karin Immergut trở lại làm công tố viên tại hạt Multnomah rồi chuyển sang làm công tố viên tại Văn phòng Công tố viên Liên bang khu vực Oregon. Năm 2003, bà được Tổng thống George W. Bush đề cử giữ vị trí công tố viên trưởng tại đây.

Đến năm 2009, Thống đốc bang Oregon bổ nhiệm bà làm thẩm phán Tòa án Cấp cao hạt Multnomah. Bà làm việc tại vị trí này cho đến năm 2019, Tổng thống Trump đề cử bà vào Tòa án Liên bang.

Trong vai trò thẩm phán liên bang, Immergut từng ban hành nhiều phán quyết được cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đánh giá tích cực.

Năm 2021, bà bác đơn kiện của một nhóm nhân viên y tế tình nguyện trên đường phố bị thương do lực lượng liên bang trấn áp trong các cuộc biểu tình sau cái chết của George Floyd mùa hè 2020.

Đến năm 2023, bà bảo vệ tính hợp hiến của đạo luật cấm sử dụng băng đạn mở rộng và yêu cầu giấy phép khi mua súng ở bang Oregon, phán quyết này được phe Dân chủ ca ngợi.

Dù được Tổng thống Trump đề cử vào ghế thẩm phán liên bang tại Oregon nhưng những gì xảy ra gần đây cho thấy bà không xem đó là ràng buộc chính trị.

Thẩm phán của Trump, không vì Trump

Karin Immergut được chính Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm vào ghế thẩm phán liên bang tại Oregon. Tuy nhiên, hai phán quyết liên tiếp gần đây cho thấy bà không xem đó là ràng buộc chính trị.

Trong phiên điều trần khẩn cấp tối 05/10, Immergut công khai chất vấn luật sư Bộ Tư pháp về việc điều Vệ binh từ bang khác, bà gọi đây là hành vi cố tình né tránh lệnh tòa. Ngay sau đó, bà ban hành phán quyết mở rộng lệnh cấm và chặn mọi nỗ lực triển khai Vệ binh Quốc gia đến Portland, dù lực lượng quân đội từ bang California đã đặt chân tới Oregon.

Cảnh sát bang đối đầu với Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) và các nhân viên liên bang tại khu Little Village ở Chicago, bang Illinois, ngày 4/10. Ảnh: Reuters

Lệnh của bà sẽ có hiệu lực ít nhất đến ngày 19/10. Phiên điều trần tiếp theo dự kiến diễn ra ngày 17/10 để xem xét khả năng gia hạn phán quyết. Không chấp nhận, chính quyền ông Trump đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa phúc thẩm Khu vực 9, có thẩm quyền với Oregon.

Thống đốc Oregon Tina Kotek gọi kế hoạch của Trump là “chiếm đóng và khiêu khích”, còn Thống đốc California Gavin Newsom khẳng định: “Luật pháp đã chiến thắng. Đây là thắng lợi pháp lý và là thắng lợi cho nền dân chủ Mỹ”.

Sự độc lập trong các phán quyết của Immergut khiến giới chuyên môn chú ý. Giáo sư luật William Banks từ Đại học Syracuse tin rằng các quyết định của bà Immergut sẽ khiến Nhà Trắng bất ngờ, vì họ từng cho rằng một thẩm phán do ông Trump đề cử sẽ ra phán quyết có lợi cho ông.

“Tôi nghĩ Immergut là người thượng tôn pháp luật. Trong vụ này, bà ấy đã nghiên cứu kỹ các quy định và nhận ra chính quyền liên bang đang can thiệp vào thẩm quyền hiến định của tiểu bang” ông Banks nhận định với Newsweek.

Lạc Chi