Cha mẹ ngoan, con sẽ nghe!

Đầu tiên, cha mẹ hư là cha mẹ lúc nào cũng dọa nạt đánh đòn con. Rõ ràng là chỉ có cái bọn hư mới thích bắt nạt kẻ khác, phỏng ạ?

Cha mẹ hay lạm quyền làm cha, làm mẹ mà áp đặt lũ trẻ phải thế này hay thế nọ trong khi lũ trẻ tùy theo từng độ tuổi sẽ có độ hiểu khác nhau mà, đúng không? Không thể nói rằng “Con ích kỷ lắm con biết không?” khi đứa trẻ mới 3 tuổi và chưa hề biết ích kỷ là thế nào. Hay con 15 tuổi thôi nhưng chúng ta nói với chúng những thứ cao siêu về cuộc đời, luật trả vay, nghiệp này quả nọ.

Có những thứ chúng ta chỉ nhận ra sau rất nhiều trải nghiệm với cuộc đời trong khi con của chúng ta chưa từng trải nghiệm. Là bởi nhiều khi ta nói bằng những gì ta nghĩ chứ không phải bằng những gì lũ trẻ có thể hiểu. Nên lũ trẻ nghe đấy rồi quên ngay. Chúng thậm chí hiểu sai nên chúng làm theo cách chúng hiểu. Và khi đó chúng ta lại bảo chúng không biết nghe lời cha mẹ.

Thật oan cho chúng! Cha mẹ ngoan là cha mẹ đặt mình vào vị trí của chúng, nói với chúng những điều ở tuổi chúng có thể hiểu được. Như với đứa trẻ 3 tuổi, khi chúng ăn vạ, hãy nghĩ như một đứa trẻ 3 tuổi xem vì sao chúng làm thế và nói như một đứa trẻ 3 tuổi về việc làm thế sẽ không đạt được mục đích đâu. Hãy hướng dẫn chúng cách chúng có thể đạt được điều chúng muốn mà không phải nằm lăn ra đó ăn vạ. Khi chúng vẫn không chịu hiểu thì hãy… đọc tiếp.

Cha mẹ ngoan là cha mẹ biết lắng nghe thay vì chỉ nói theo cảm xúc, tùy tiện để cảm xúc của bản thân quyết định hành động của mình. Cha mẹ ngoan là cha mẹ biết quản lý cảm xúc. Bằng việc lắng nghe để hiểu đằng sau những hành động của con là lời nào con muốn nói. Nếu nó là sai, hãy hướng nó đến điều đúng đắn. Không phải bắt con làm điều đúng đắn mà là cho con nhiều lựa chọn để có thể làm điều đúng đắn. Con sẽ là người quyết định chọn cách nào.

Nếu phải phê bình con, làm ơn, đừng phán quyết toàn bộ con người của con, hãy tập trung vào duy nhất thứ con làm chưa đúng.

Khi trẻ được ra quyết định, chúng sẽ làm tốt hơn việc chúng ta áp đặt chúng. Hãy ghi nhận và khích lệ khi chúng làm đúng. Hãy sửa chữa cùng chúng khi chúng làm sai. Sửa chữa cùng chứ không phải bắt chúng sửa chữa. Sự kiên nhẫn của bạn năm trẻ 3 tuổi sẽ giúp bạn nhàn nhã hơn khi con bạn 10 tuổi, xin hãy nhớ cho.

Cha mẹ hư là cha mẹ chẳng có nguyên tắc gì. Cha mẹ ngoan là cha mẹ nghiêm. Sự nghiêm ấy nằm ở những nguyên tắc đặt ra với nhau đã được thống nhất đồng thuận với con. Việc chúng ta giữ nguyên tắc chính là cách chúng ta giúp con sống có nguyên tắc.

Đừng quát con bật điện thoại chơi game tiếng to chỉ vì âm thanh đó khiến bạn không nghe được bộ phim của bạn. Nguyên tắc nào cũng cần công bằng với cả hai bên. Bạn dùng điện thoại trong bữa ăn vì công việc nhưng lại cấm con dùng điện thoại trong bữa ăn thì con sao phục? Bạn mới là người khiến con mình phá bỏ nguyên tắc chứ không phải chúng tự ý phá bỏ nguyên tắc.

Và cuối cùng, cha mẹ ngoan là cha mẹ trong mắt con rất ngoan. Hãy cho trẻ thấy việc chúng ta đang cùng trở nên tốt đẹp trong mắt nhau quan trọng thế nào. Bằng việc khuyến khích những điều con làm được thay vì chỉ trách mắng những thứ con chưa làm được. Bằng việc ghi nhận và trao tặng cho con nhiều hơn nữa những đánh giá tích cực khi con làm đúng, nó sẽ giúp củng cố những hành động đúng của con.

Và tất nhiên, nếu phải phê bình con, làm ơn, đừng phán quyết toàn bộ con người của con, hãy tập trung vào duy nhất thứ con làm chưa đúng và cho con thấy điều gì cũng có thể sửa chữa lại cho đúng được.

Hoàng Anh Tú / NXB Phụ nữ Việt Nam