Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau – Điểm tựa cho người cao tuổi

Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau phường Khương Đình.

Mô hình vì người cao tuổi

Được khởi xướng từ năm 2006 với tiền thân là Câu lạc bộ Đồng cảm Người cao tuổi, mô hình ban đầu hỗ trợ người cao tuổi chịu ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Sau 1 năm thí điểm hiệu quả, chương trình được phát triển thành Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau, mở rộng đối tượng thụ hưởng, huy động cộng đồng tham gia và tăng cường gắn kết các thế hệ.

Bà Nguyễn Thị Tư, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Trưởng ban Phát huy vai trò Người cao tuổi (Hội Người cao tuổi Việt Nam) cho biết: “Khi nhân rộng mô hình câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau, khó khăn lớn nhất của chúng tôi là huy động nguồn lực. Tuy nhiên, từ thực tiễn triển khai, chúng tôi đã rút ra nhiều cách làm hiệu quả. Ngoài nguồn đóng góp của hội viên, còn có sự ủng hộ từ cộng đồng, con cháu và các gia đình. Chính sức mạnh cộng đồng cùng hiệu quả thiết thực của câu lạc bộ đã tạo sức lan tỏa, thu hút ngày càng đông người dân tham gia”.

Mô hình câu lạc bộ đã được triển khai tại nhiều tỉnh, thành phố.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hội Người cao tuổi Việt Nam, khẳng định: “Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau là sân chơi bổ ích đối với người cao tuổi ở cơ sở trong công tác bảo vệ, chăm sóc và, đặc biệt, phát huy vai trò người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số ở Việt Nam. Mô hình góp phần tạo sự gắn kết cộng đồng tại các khu dân cư, giúp người cao tuổi cùng các nhóm đối tượng khác vượt qua khó khăn trong cuộc sống".

Mô hình góp phần tạo sự gắn kết cộng đồng tại các khu dân cư, giúp người cao tuổi cùng các nhóm đối tượng khác vượt qua khó khăn trong cuộc sống.

Sau gần hai thập kỷ triển khai, Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau đã trở thành mô hình tiêu biểu trong việc hỗ trợ người cao tuổi và nhóm yếu thế, gắn kết các thế hệ và huy động sức mạnh cộng đồng.

Hiện nay, mỗi câu lạc bộ duy trì quy mô từ 50 đến 70 thành viên, trong đó khoảng 70% là người cao tuổi, phụ nữ và những người có hoàn cảnh khó khăn.

Đến giữa năm 2025, cả nước đã thành lập hơn 9.000 câu lạc bộ; triển khai tại 34/34 tỉnh, thành phố; 496.230 thành viên của hơn 9.000 câu lạc bộ đã được hưởng lợi từ các hoạt động của mô hình.

Mô hình 8 mảng hoạt động toàn diện, chăm lo an sinh cho người cao tuổi và nhóm yếu thế

Nhằm ứng phó hiệu quả với những thách thức đa chiều do quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh, Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau triển khai 8 mảng hoạt động trọng tâm.

Mảng hoạt động tăng thu nhập, nhằm góp phần giải quyết bài toán an sinh cho người cao tuổi, các câu lạc bộ đẩy mạnh truyền thông, tập huấn về kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, kinh doanh; đồng thời vận hành hiệu quả quỹ vốn vay quay vòng và khuyến khích chia sẻ, hỗ trợ sinh kế giữa các thành viên trong và ngoài câu lạc bộ.

Mảng hoạt động chăm sóc sức khỏe, các câu lạc bộ tổ chức khám sức khỏe định kỳ hằng năm cho hội viên và người cao tuổi trong cộng đồng; theo dõi các chỉ số sức khỏe hằng tháng; đẩy mạnh truyền thông, tư vấn chăm sóc sức khỏe; duy trì các nhóm thể dục, thể thao nâng cao thể lực, đồng thời kết nối với trạm y tế xã, phường và các bệnh viện nhằm bảo đảm việc hỗ trợ y tế kịp thời cho thành viên.

Mảng hoạt động chăm sóc tại nhà, nhằm đáp ứng nhu cầu hỗ trợ người cao tuổi và nhóm yếu thế tại cộng đồng, các câu lạc bộ thành lập đội tình nguyện viên chăm sóc tại nhà. Qua đó, giúp người neo đơn, người khuyết tật, người mắc bệnh mạn tính vơi bớt cô đơn, có thêm điểm tựa tinh thần, đồng thời góp phần giảm gánh nặng chăm sóc cho gia đình.

Mảng hoạt động bảo đảm quyền và lợi ích, các câu lạc bộ tăng cường truyền thông, phổ biến chính sách liên quan đến người cao tuổi; hỗ trợ hội viên làm thủ tục tiếp cận các chế độ, quyền lợi hợp pháp; đồng thời tổng hợp, phản ánh kịp thời những kiến nghị chính đáng của người dân tới chính quyền địa phương.

Mảng hoạt động văn hóa-văn nghệ, thăm hỏi, giao lưu, góp phần giúp người cao tuổi giảm cảm giác cô đơn, giữ tinh thần lạc quan, tích cực và tăng cường sự gắn kết trong cộng đồng.

Mảng hoạt động học tập suốt đời, các câu lạc bộ thúc đẩy phong trào nâng cao nhận thức và cập nhật kiến thức cho người cao tuổi, góp phần duy trì sự minh mẫn, chủ động hòa nhập với đời sống hiện đại.

Câu lạc bộ duy trì các hoạt động vì cộng đồng góp phần xây dựng khu dân cư xanh-sạch-đẹp.

Mảng hoạt động tự giúp nhau và hỗ trợ cộng đồng, các câu lạc bộ phát huy vai trò người cao tuổi trong hoạt động tương trợ, kịp thời hỗ trợ hoàn cảnh khó khăn bằng ngày công hoặc vật chất; đồng thời duy trì các hoạt động vì cộng đồng như vệ sinh môi trường, trồng hoa, chỉnh trang không gian công cộng, góp phần xây dựng khu dân cư xanh-sạch-đẹp.

Mảng hoạt động vận động nguồn lực, nhằm duy trì hiệu quả hoạt động và bảo đảm tính bền vững, các câu lạc bộ huy động nguồn lực tại chỗ thông qua vận động “Sổ Tấm lòng vàng”, tổ chức hoạt động tăng thu nhập tập thể, vận hành quỹ vốn vay quay vòng, thu phí hội viên và các hình thức đóng góp phù hợp khác.

Điểm nổi bật của mô hình là tích hợp 8 mảng hoạt động thành hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, tạo tác động cộng hưởng: tăng thu nhập góp phần cải thiện sức khỏe, dinh dưỡng; hoạt động cộng đồng giảm cảm giác cô đơn ở người cao tuổi; việc huy động nguồn lực tại chỗ bảo đảm tính tự chủ, bền vững.

Các câu lạc bộ duy trì các đội văn nghệ, thường xuyên tổ chức sinh hoạt, biểu diễn, giao lưu.

Bên cạnh đó, tính liên thế hệ cũng là nét đặc trưng của mô hình câu lạc bộ. Khoảng 30% thành viên là người trung niên và thanh niên, tạo nên sự hỗ trợ hai chiều giữa các thế hệ.

Bà Nguyễn Thị Tư cho biết: “Qua hoạt động liên thế hệ, các bạn trẻ không chỉ giúp đỡ người cao tuổi mà còn được học hỏi về truyền thống, văn hóa, tinh thần tự tin, tự trọng và kỹ năng sống. Đồng thời, người trung niên tham gia cũng chuẩn bị tốt hơn cho tuổi già, hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh, an nhàn và hạnh phúc”.

Được thành lập từ năm 2018, sau 6 năm hoạt động, Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau phường Khương Đình (Hà Nội) đã ghi dấu ấn với nhiều đóng góp tích cực trong công tác an sinh xã hội tại địa phương.

Thông qua triển khai đồng bộ 8 mảng hoạt động, câu lạc bộ trở thành điểm tựa gắn kết cộng đồng, giúp các thành viên rèn luyện tinh thần “vui-khỏe-có ích”, đồng thời lan tỏa những giá trị nhân văn, sẻ chia trong đời sống xã hội.

Nhiều hoạt động được triển khai nhằm lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam.

Bà Đào Thị Hoa, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau phường Khương Đình, cho biết: “Chúng tôi thực hiện đầy đủ 8 mảng hoạt động theo mô hình của Hội Người cao tuổi, trong đó nổi bật là văn hóa-văn nghệ, chăm sóc sức khỏe, tăng thu nhập và hỗ trợ cộng đồng. Về văn hóa, văn nghệ, câu lạc bộ rất sôi nổi. Ngoài ra, hằng năm, chúng tôi phối hợp Trường liên cấp Anh-Việt tổ chức dạy múa trống, múa chèo cho các cháu học sinh nhằm gìn giữ, lan tỏa văn hóa truyền thống Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Bên cạnh đó, câu lạc bộ cũng thường xuyên hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn trong khu dân cư, không phân biệt hội viên hay người dân; đồng thời tổ chức quyên góp tiền mặt, hiện vật để kịp thời chia sẻ với bà con trong các đợt thiên tai".

Giá đỗ, nấm… là những sản phẩm sạch được các thành viên câu lạc bộ sản xuất từ nguồn vốn vay hỗ trợ.

Ông Tống Trần Nghĩa (66 tuổi), Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau phường Khương Đình, bày tỏ: “Mỗi khu dân cư có hàng trăm người cao tuổi. Tôi mong rằng mô hình sẽ được lan tỏa nhiều hơn nữa. Nếu có thêm nhiều câu lạc bộ được thành lập, người cao tuổi sẽ có thêm sân chơi, được chăm sóc tốt hơn, tuổi già bớt cô đơn, cuộc sống tinh thần cũng vui vẻ hơn".

Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau phường Khương Đình quyên góp ủng hộ đồng bào vùng lũ.

Từ những kết quả đã đạt được, cùng định hướng phát triển bền vững, tầm nhìn của mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau là xây dựng một cộng đồng gắn kết, công bằng và bao trùm, trong đó mọi thế hệ, đặc biệt là người cao tuổi và các nhóm yếu thế, được chăm lo toàn diện về đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe, đồng thời có cơ hội tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội, kinh tế, văn hóa.

Về lâu dài, mô hình hướng tới mục tiêu góp phần kiến tạo một xã hội “già hóa năng động”, nơi tuổi già không còn là gánh nặng mà trở thành nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước.

CAO HƯƠNG - LÊ ĐỨC