Câu chuyện nghĩa tình với đồng đội của chú Hên

ĐTO - Những ngày đầu tháng Bảy, khi cả nước hướng về Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), chúng tôi có dịp trở lại vùng đất Kpong Tà Bét, tỉnh Pray-Veng (Vương quốc Campuchia) - nơi những người lính Đội K91 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp) đang miệt mài thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng, tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ. Giữa vùng đất xa lạ, có một người luôn sát cánh cùng các anh như một phần không thể thiếu trong hành trình nghĩa tình ấy - đó là chú Hên, một Việt kiều cao tuổi, cựu quân nhân từng tham gia kháng chiến chống Mỹ.

Chú Hên (thứ 2 từ phải sang)

Chú Hên tên thật là Lê Phước Hưng, năm nay đã ngoài 80 tuổi. Là người Việt sinh sống tại huyện Kpong Tà Bét từ nhỏ, năm 1968, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, chú tình nguyện tham gia bộ đội Việt Nam, được biên chế làm công tác hậu cần của Quân khu 8. Những năm tháng sống, chiến đấu và phục vụ cùng bộ đội đã in đậm trong trái tim người lính già những ký ức không thể phai mờ. Sau khi chiến tranh kết thúc, năm 1976, chú phục viên và trở về sống cuộc đời thường dân giản dị tại chợ Kpong Tà Bét.

Tình đồng đội sâu nặng, sự thấu hiểu những mất mát, hy sinh của người lính năm xưa trở thành động lực thôi thúc chú Hưng đồng hành cùng Đội K91 từ đầu những năm 2000, khi đơn vị bắt đầu thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ trên địa bàn Campuchia.

Với sự am hiểu địa bàn và uy tín trong cộng đồng, chú Hên trở thành “cầu nối” giữa Đội K91 và người dân địa phương. Hằng ngày, chú lặng lẽ tìm kiếm, thu thập thông tin, xác minh từng dấu tích, từng câu chuyện được truyền miệng về nơi các liệt sĩ đã ngã xuống. Khi Đội K91 về công tác, chú chủ động tiếp cận, cung cấp thông tin, thậm chí không ngần ngại dẫn đường, hỗ trợ đào tìm giữa cái nắng cháy da vùng biên giới.

Chú Hên tâm sự: “Tôi từng chiến đấu cùng anh em. Tôi hiểu thế nào là sự hy sinh của một người lính. Giờ đây, tôi còn sống là còn có trách nhiệm đưa đồng đội về với đất mẹ”. Câu nói giản dị ấy, chứa đựng cả tấm lòng của người lính già, luôn sống trọn nghĩa trọn tình với đồng đội đã khuất.

Đối với cán bộ, chiến sĩ Đội K91, chú Hên không chỉ là người cung cấp thông tin quý giá, mà còn là người thân, chỗ dựa tinh thần. Mỗi khi Đội đến địa bàn, chú luôn mang theo ít quà, có khi là trái thốt nốt, khi là chén canh nhà nấu... Những lần phát hiện hài cốt liệt sĩ, dù giữa trưa nắng gắt, chú vẫn lặng lẽ đứng chờ đến khi phần mộ cuối cùng được đưa lên. Có những hài cốt khi tìm được đã bị rễ cây ăn mòn, chú nghẹn ngào rơi nước mắt.

Thượng tá Võ Thành Dẫn - Đội trưởng Đội K91, xúc động chia sẻ: “Hơn 20 năm qua, chú Hên cùng chúng tôi tìm được hơn 300 hài cốt liệt sĩ. Chú chưa từng nhận bất kỳ khoản bồi dưỡng nào theo chế độ. Ngược lại, mỗi khi biết Đội sang công tác, chú luôn chuẩn bị quà tặng anh em như thể đó là người thân trong gia đình”.

Không phô trương, không ồn ào, sự tận tụy và nghĩa cử cao đẹp của chú Hên là minh chứng sống động cho lòng trung nghĩa của một người lính Cụ Hồ nơi đất khách quê người. Chú chính là biểu tượng đẹp về tình đồng đội, về trách nhiệm lịch sử và lòng tri ân sâu sắc đối với những người đã hiến dâng cả tuổi xuân cho Tổ quốc.

Câu chuyện về chú Hên không chỉ là nghĩa tình với đồng đội - đó còn là tấm gương truyền cảm hứng về lòng biết ơn, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” và khát vọng hàn gắn những đau thương của chiến tranh.

NGUYỄN TRUNG TUYẾN