Cắt giảm giấy phép kinh doanh 38 ngành nghề để cải thiện môi trường kinh doanh

Cắt giảm giấy phép kinh doanh 38 ngành nghề

Trình bày báo cáo tiếp thu và giải trình dự thảo luật trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, Dự thảo quy định thu hẹp đáng kể phạm vi dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư, chỉ áp dụng với các lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, báo chí, xuất bản và các dự án liên quan đến quốc phòng, an ninh. “Việc thu hẹp này nhằm giảm tầng nấc thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án”, Bộ trưởng nói.

Cũng theo ông Thắng, một điểm cải cách lớn của Luật Đầu tư (sửa đổi) là rà soát, cắt giảm mạnh danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Chính phủ đã cắt giảm 38 ngành nghề và điều chỉnh phạm vi 20 ngành nghề, phù hợp tinh thần Nghị quyết 68 và 198 về cải thiện môi trường kinh doanh. Đồng thời, Chính phủ sẽ công bố hai danh mục mới, danh mục ngành nghề bắt buộc cấp phép trước khi kinh doanh và danh mục ngành nghề chuyển sang cơ chế quản lý hậu kiểm, giúp giảm áp lực thủ tục đầu vào và nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp trong tuân thủ pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Dự thảo luật tiếp tục đề xuất quy định mang tính đột phá, cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập tổ chức kinh tế trước khi xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Đây được coi là một bước tiến lớn trong cải thiện môi trường đầu tư, giúp giảm thời gian khởi sự kinh doanh và tăng sức hấp dẫn của thị trường Việt Nam. Bộ trưởng Thắng cho biết: “Tuy nhiên, để bảo đảm quản lý nhà nước, Chính phủ sẽ quy định cụ thể trách nhiệm báo cáo, yêu cầu về tiếp cận thị trường và điều kiện an ninh, quốc phòng trong nghị định hướng dẫn”.

Về đầu tư ra nước ngoài, luật đơn giản hóa thủ tục bằng việc bãi bỏ chấp thuận chủ trương đầu tư và thu hẹp diện dự án phải xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Một danh mục dự án không phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài sẽ được ban hành, kết hợp bổ sung quy định nhằm bảo đảm quản lý ngoại hối và an ninh kinh tế- tài chính. Trong quá trình hoàn thiện, Chính phủ đồng thời rà soát Luật Đường sắt để thống nhất quy định, bổ sung nội dung cấm kinh doanh thuốc lá điếu và thuốc lá nung nóng, cũng như làm rõ các quy định về đầu tư bất động sản.

Một thay đổi quan trọng của luật là việc bãi bỏ giấy phép kinh doanh đối với 38 ngành nghề kinh doanh có điều kiện từ ngày 1/7/2026. Số ngành nghề kinh doanh có điều kiện giảm còn 196. Các lĩnh vực được bỏ giấy phép tập trung vào tài chính - kế toán, nông - lâm nghiệp - thủy sản, xây dựng và giao thông; đồng thời 20 ngành nghề khác được điều chỉnh phương thức quản lý theo hướng tăng cường tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Chính phủ sẽ giao các bộ, ngành nghiên cứu chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từ cấp phép sang đăng ký hoặc thông báo.

Dự án đầu tư ra nước ngoài có vốn dưới quy định sẽ không phải xin phép

Luật cũng quy định các dự án đầu tư ra nước ngoài có quy mô vốn dưới ngưỡng Chính phủ quy định (trừ các lĩnh vực đặc thù như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, báo chí, bất động sản) sẽ không phải xin chấp thuận chủ trương, mà chỉ cần đăng ký giao dịch ngoại hối với Ngân hàng Nhà nước. Tính đến cuối tháng 6, Việt Nam có 1.916 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn hơn 23 tỷ USD; 67% số dự án có vốn dưới 20 tỷ đồng nhưng nhóm dự án trên 20 tỷ đồng lại chiếm 98% tổng vốn, vì vậy Chính phủ sẽ quy định ngưỡng vốn phù hợp đối với yêu cầu xin phép.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi)

Phạm vi dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư cũng tiếp tục được thu hẹp. Một số loại dự án được lược bỏ khỏi diện phải xin chủ trương do đã được điều chỉnh bằng pháp luật chuyên ngành, như dự án hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp, khai thác khoáng sản theo cơ chế đấu giá, công trình khẩn cấp hoặc dự án nhà ở và khu đô thị khi nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất.

Luật Đầu tư (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/3/2026, riêng quy định về danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có hiệu lực từ ngày 1/7/2026. Với việc cắt giảm thủ tục, mở rộng ưu đãi và cải cách phương thức quản lý, luật được kỳ vọng góp phần nâng cao chất lượng thu hút đầu tư và tăng sức cạnh tranh của môi trường kinh doanh Việt Nam.

Với tỷ lệ tán thành 89,85%, Luật Đầu tư (sửa đổi) đã được Quốc hội đã biểu quyết thông qua.

Ánh Phương/VOV.VN