Cảnh báo nhiều nguy cơ thiên tai, bão lũ thời gian tới

Hàng loạt hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia vừa công bố bản tin dự báo khí tượng thủy văn mùa, cung cấp cái nhìn toàn diện về xu thế thời tiết, thủy văn và hải văn trên phạm vi cả nước từ tháng 7 đến tháng 12/2025. Theo đó, giai đoạn nửa cuối năm được nhận định có nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, cần đặc biệt chú ý tại khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trong hai tháng gần đây, thời tiết cả nước ghi nhận nhiều hiện tượng cực đoan. Nổi bật là cơn bão số 1 – WUTIP – xuất hiện sớm trên Biển Đông từ ngày 10/6 và mạnh lên cấp 11, giật cấp 14 trước khi đổ bộ vào tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) rồi suy yếu.

Hàng loạt hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện thời gian qua. Ảnh: Tuấn Anh

Thời kỳ này cũng chứng kiến nhiều đợt nắng nóng diện rộng tại miền Bắc và Trung Bộ. Nhiệt độ cao nhất lên tới 40,6 độ C tại Hà Nội (trạm Láng) và duy trì trong nhiều ngày. Đồng thời, các đợt mưa lớn diện rộng xuất hiện ở Bắc Bộ và Trung Bộ, đặc biệt là mưa do hoàn lưu bão số 1 gây tổng lượng mưa lên đến 742mm tại Huế và 772mm tại Nam Đông (Huế), vượt xa trung bình nhiều năm.

Về thủy văn, lượng dòng chảy tại nhiều hồ chứa lớn ở Bắc Bộ như Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình đang thấp hơn trung bình nhiều năm từ 5-50%. Các sông miền Trung ghi nhận đợt lũ nhỏ vào cuối tháng 5 và giữa tháng 6, trong đó sông Kiến Giang (Quảng Bình) và sông Bồ (Thừa Thiên Huế) có mực nước vượt mức báo động 3.

Ở Tây Nguyên, một số sông như sông Cam Ly, Đăkbla, Krông Búk đã xuất hiện lũ nhỏ, còn tại Nam Bộ, dòng chảy từ sông Mê Kông về đồng bằng sông Cửu Long hiện cao hơn 16% so với trung bình, là dấu hiệu tích cực cho mùa lũ năm nay.

Bão, mưa lớn, lũ xuất hiện nhiều hơn trong thời gian tới

Ông Hoàng Phúc Lâm cho biết, từ tháng 7 đến tháng 9, Việt Nam vẫn sẽ chịu ảnh hưởng từ các hình thái thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa đá và đặc biệt là bão. Số lượng bão trên Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền nước ta dự báo ở mức xấp xỉ trung bình (khoảng 6-7 cơn trên biển, 2-3 cơn đổ bộ).

Mưa lớn sẽ xảy ra thường xuyên tại Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Nhiệt độ trung bình cả nước phổ biến ở mức tương đương trung bình nhiều năm. Lượng mưa nhìn chung xấp xỉ, tuy nhiên tại lưu vực sông Mê Kông dự báo có sự phân hóa rõ rệt: tháng 7 cao hơn 5-10%, tháng 8 giảm nhẹ và tháng 9 có xu hướng tăng trở lại.

Về thủy văn, miền Bắc sẽ có 4-5 đợt lũ, mực nước các sông chính đạt báo động 1-2, trong khi các sông nhỏ có thể vượt báo động 3. Tình trạng thiếu nước tại các hồ chứa lớn như Hòa Bình, Tuyên Quang vẫn tiếp diễn.

Tại Trung Bộ, từ tháng 7-9, mực nước sông biến động theo điều tiết hồ và triều. Các sông từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi có thể xuất hiện 1-2 đợt lũ. Lượng dòng chảy dự báo thấp hơn trung bình từ 40-75%, gây lo ngại về khô hạn, nhất là ở các tỉnh Nam Trung Bộ như Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên.

Tây Nguyên và Nam Bộ dự kiến có 2-4 trận lũ trên các sông suối, trong đó Tây Nguyên còn phải đối mặt với dòng chảy thấp hơn từ 15-70% tùy khu vực.

Mưa lũ ở miền Trung phức tạp vào giai đoạn cuối năm

Giai đoạn từ tháng 10 đến hết năm 2025, không khí lạnh bắt đầu hoạt động mạnh dần, nhất là từ tháng 11 trở đi. Bão và áp thấp nhiệt đới vẫn có thể xuất hiện trên Biển Đông với 4-5 cơn, ảnh hưởng đến Trung Bộ và Nam Bộ. Thời gian này cũng là mùa mưa lũ chính tại miền Trung, cần đề phòng 2-4 đợt lũ lớn, nhất là tại các tỉnh từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi và từ Bình Định đến Bình Thuận.

Dự báo tổng lượng mưa tại Trung và Nam Trung Bộ, Tây Nguyên sẽ cao hơn trung bình từ 10-25% trong tháng 10-11. Lượng dòng chảy trên các sông ở miền Trung biến động mạnh, có nơi cao hơn như sông Ngàn Sâu (Hà Tĩnh), sông Đồng Trăng (Khánh Hòa), nhưng cũng có nơi thấp hơn 30-40% so với cùng kỳ.

Tại đồng bằng sông Cửu Long, lũ đạt đỉnh vào tháng 10-11 và ở mức báo động 1-3. Triều cường kết hợp nước biển dâng có thể gây ngập úng ở nhiều vùng trũng, đặc biệt tại Đông Nam Bộ. Bên cạnh đó, xâm nhập mặn dự báo bắt đầu tăng dần từ tháng 12.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia nhấn mạnh, bão, mưa lớn, dông lốc, triều cường và xâm nhập mặn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sức khỏe cộng đồng và hoạt động sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt.

Các địa phương, ngành chức năng và người dân được khuyến cáo theo dõi sát sao các bản tin dự báo thời tiết, thủy văn; đồng thời chủ động các phương án ứng phó kịp thời, giảm thiểu thiệt hại trong mùa mưa bão sắp tới.

Tô Hội