Căng thẳng Nhật - Trung

Căng thẳng ngoại giao giữa Trung Quốc và Nhật Bản vẫn chưa có xu hướng dịu lại. Ảnh: ShutterStock.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc và các chuyên gia du lịch, hơn 1.900 chuyến bay từ Trung Quốc tới Nhật Bản trong tháng 12 đã bị hủy. CCTV dẫn dữ liệu từ các nền tảng trực tuyến cho biết con số này chiếm hơn 40% tổng lịch bay.

Nhà phân tích hàng không độc lập Li Hanming cho rằng báo cáo của CCTV là “phù hợp với dữ liệu,” và lưu ý rằng khi một chuyến bay chiều đi bị hủy, chiều về cũng thường bị hủy theo vì được lên lịch theo hai chiều.

Căng thẳng ngoại giao hai nước chưa dịu xuống, theo Japantimes ngày 2/12, lực lượng tuần duyên Nhật Bản và Trung Quốc cho biết các tàu của hai nước đã xảy ra một vụ đối đầu mới gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Tuần duyên Nhật Bản cho rằng hai tàu hải cảnh Trung Quốc đã đi vào lãnh hải Nhật gần quần đảo Senkaku vào rạng sáng 2/12 và rời đi sau vài giờ. Quần đảo này Tokyo gọi là Sensaku, Bắc Kinh đặt tên là Điếu Ngư.

Trước động thái này, lực lượng tuần duyên Nhật yêu cầu hai tàu trên rời khỏi khu vực. Nhật Bản cáo buộc Trung Quốc “vi phạm luật quốc tế” và nói một số tàu Trung Quốc vẫn còn đậu quanh vùng biển này.

Trong khi đó, phía Trung Quốc khẳng định một tàu cá Nhật đã “xâm nhập trái phép lãnh hải Trung Quốc” và họ đã “cảnh cáo và xua đuổi”. Trung Quốc khẳng định sẽ tiếp tục tuần tra để “bảo vệ chủ quyền và quyền lợi hàng hải”.

Theo Scmp, mâu thuẫn giữa Bắc Kinh và Tokyo bắt đầu bùng lên từ khi Thủ tướng Sanae Takaichi phát biểu trong phiên điều trần của Quốc hội Nhật Bản ngày 7/11, rằng nếu kịch bản Trung Quốc đại lục tấn công đảo Đài Loan xảy ra, Tokyo có thể phản ứng quân sự.

Bắc Kinh coi phát biểu này là vượt “lằn ranh đỏ” và áp dụng các biện pháp trả đũa kinh tế - ngoại giao, nhưng bà Takaichi từ chối rút lại lời nói.

Ngày 14/11, Bắc Kinh phát cảnh báo du lịch, khuyến cáo công dân tránh đến Nhật Bản và nhiều hãng bay Trung Quốc đã chấp nhận hoàn tiền cho các chuyến bay đến Nhật đến hết năm.

Kể từ đó, hàng trăm nghìn du khách Trung Quốc đã hủy kế hoạch du lịch Nhật Bản, dẫn đến việc các hãng hàng không cắt giảm mạnh lịch bay. Người tiêu dùng Trung Quốc cũng được cho là thận trọng hơn với các kế hoạch đầu tư hay du học tại Nhật.

Theo Subramania Bhatt, giám đốc điều hành hãng China Trading Desk, lượng đặt chỗ du lịch đến Nhật trong tháng 12 giảm 35% so với tháng 10 và xu hướng hủy vé vẫn tiếp diễn. Ông dự báo rằng nếu căng thẳng kéo dài, lượng khách Trung Quốc đến Nhật trong giai đoạn tháng 1-4/2026 có thể giảm 40-50%, đặc biệt vào các dịp cao điểm.

“Rạn nứt này có vẻ đã ăn sâu. Chưa có dấu hiệu rõ ràng cho thấy dấu hiệu sẽ dịu lại trong thời gian ngắn”, ông Bhatt nói. Căng thẳng báo hiệu Nhật -Trung sẽ đối mặt với “mùa đông dài” trong quan hệ, gây sức ép lên du lịch và xuất khẩu của Tokyo.

Trong bối cảnh đó, các điểm đến như Nga, Hàn Quốc và một số nước Đông Nam Á đang ghi nhận nhu cầu tăng mạnh từ khách Trung Quốc vốn dĩ sẽ đến Nhật. Nga đặc biệt nổi lên nhờ chi phí thấp và chính sách miễn thị thực.

Hôm qua 1/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc nhập cảnh không cần thị thực tối đa 30 ngày, hiệu lực đến tháng 9/2026, theo Tass.

Xuân Tùng