Cẩn trọng với xu hướng sinh mổ chọn 'ngày đẹp'

Mới đây, dư luận không khỏi đau lòng trước thông tin một trẻ sơ sinh mới 2 ngày tuổi, ở Hà Nội, không qua khỏi sau ca mổ “đặt lịch” vào ngày giờ đẹp khi bé mới 37 tuần tuổi. Vụ việc thêm một lần gióng lên hồi chuông cảnh báo về hệ lụy của trào lưu này.

Nhiều nguy cơ cho mẹ và bé

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sinh mổ trước 39 tuần tuổi có nguy cơ cao gặp nhiều vấn đề sức khỏe như suy hô hấp do phổi chưa trưởng thành, vàng da sớm vì gan chưa hoàn thiện chức năng, hạ đường huyết do rối loạn chuyển hóa, nhiễm trùng vì hệ miễn dịch non yếu, thậm chí nguy cơ tử vong sơ sinh cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng.

WHO cũng nhấn mạnh, tỷ lệ sinh mổ chỉ nên dao động từ 10 - 15% tổng số ca sinh; vượt quá mức này không làm giảm tử vong mẹ và bé, ngược lại còn gia tăng biến chứng.

Trong khi đó, theo báo cáo tổng kết công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em của Bộ Y tế năm 2022, tỷ lệ sinh mổ ở Việt Nam đã chiếm gần 37% tổng số ca sinh, cá biệt có bệnh viện lên đến 50 - 60%. Nghĩa là, cứ 2 trẻ ra đời thì có 1 trẻ sinh mổ, con số cao gấp 3 - 4 lần khuyến cáo của WHO, phản ánh tình trạng lạm dụng sinh mổ đáng lo ngại.

Mặc dù đã có nhiều cảnh báo, nhưng thực tế không ít gia đình vẫn đặt nặng yếu tố ngày giờ khi sinh con. Chị N.K.L, ở phường Nghĩa Lộ (Quảng Ngãi) chia sẻ, tôi đã sinh mổ 1 lần, lần này cũng xác định mổ. Tôi nghĩ mổ sớm hay muộn cũng như nhau nên muốn chọn ngày giờ đẹp cho hợp tuổi, hợp mệnh. Tôi đăng ký sinh dịch vụ và hy vọng được sắp xếp đúng giờ tốt.

Chọn "ngày giờ đẹp" sinh con có thể tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và trẻ sơ sinh. Ảnh minh họa

Thời gian qua, Khoa Nhi sơ sinh, Bệnh viện Sản - Nhi (BVSN) tỉnh tiếp nhận không ít trẻ sinh mổ ở tuần thai 36 - 37 từ nơi khác chuyển đến, vì trẻ bị suy hô hấp do phổi chưa hoàn thiện. Đây là biến chứng thường gặp ở trẻ mổ lấy thai sớm, gọi là hội chứng chậm hấp thu dịch phổi.

Dù được cấp cứu kịp thời, hồi phục tốt, nhưng mỗi ca như vậy đều là lời cảnh báo mạnh mẽ cho việc mổ sớm chỉ để “chọn ngày, giờ đẹp” có thể đẩy trẻ vào tình huống nguy hiểm ngay khi chào đời.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Xuân Minh - Trưởng khoa Sản (BVSN tỉnh), nếu sinh mổ không đúng chỉ định, sản phụ dễ đối mặt với nhiều nguy cơ như chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương các cơ quan lân cận, dính ổ bụng, thuyên tắc mạch ối, thậm chí phải truyền máu hoặc phẫu thuật lại. Với trẻ, sinh mổ làm tăng nguy cơ suy hô hấp, chậm thích nghi với môi trường bên ngoài.

“Bệnh viện luôn yêu cầu sản phụ thực hiện đầy đủ xét nghiệm, hội chẩn trước khi lên lịch mổ và tuyệt đối không có chuyện mổ sớm chỉ vì ngày giờ. Việc chỉ định sinh mổ cần được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên các yếu tố y khoa rõ ràng để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé. Mổ lấy thai chỉ được thực hiện khi sản phụ đã nhập viện, làm đầy đủ xét nghiệm tiền phẫu, sức khỏe ổn định, sau đó được hội chẩn và lên lịch mổ theo đúng quy trình”, bác sĩ Minh nhấn mạnh.

Để sinh nở trở về đúng nghĩa tự nhiên

Trên thực tế, nhiều sản phụ vẫn lựa chọn sinh thường như cách mang lại khởi đầu tự nhiên nhất cho em bé. Chị Nguyễn Thị Ý Nhung, ở xã Nghĩa Hành bày tỏ, tôi mong muốn sinh thường để con khỏe mạnh, chỉ khi thật sự khó khăn mới mổ. Gia đình tôi không đặt nặng chuyện ngày giờ, chỉ cần mẹ tròn con vuông là được.

Bác sĩ Minh cho biết, sinh thường mang lại nhiều lợi ích như chi phí điều trị thấp hơn, tử cung co hồi tốt, không để lại sẹo mổ, giảm nguy cơ vỡ tử cung trong những lần mang thai sau. Mẹ hồi phục nhanh, tăng cường sự gắn kết với bé nhờ da kề da ngay sau sinh, đồng thời hạn chế biến chứng hậu sản như nhiễm trùng, băng huyết, dính ruột.

Trẻ sinh mổ non tháng có nguy cơ đối mặt với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như suy hô hấp, hạ thân nhiệt, nhiễm trùng, vàng da, rối loạn tiêu hóa... Ảnh minh họa

Với trẻ, đi qua đường sinh tự nhiên giúp phổi nở tốt hơn, hô hấp dễ dàng hơn và sớm tiếp xúc với hệ vi sinh vật có lợi từ mẹ, qua đó phát triển hệ miễn dịch. “Những điều này đã được y học khẳng định, không phải lời khuyên cảm tính”, bác sĩ Minh nói.

Tại BVSN tỉnh, kỹ thuật “giảm đau trong chuyển dạ” được nhiều sản phụ lựa chọn để giảm nỗi lo “đau đẻ”. Khi gây tê ngoài màng cứng ở giai đoạn cổ tử cung mở từ 4cm, sản phụ vừa giảm đau hiệu quả vừa duy trì được cơn gò, giúp cuộc chuyển dạ diễn ra thuận lợi.

“Kỹ thuật này đã áp dụng nhiều năm, góp phần giảm tỷ lệ sinh mổ không cần thiết và khiến sản phụ an tâm hơn, tạo tâm lý thoải mái khi chọn sinh thường. Vì vậy, hãy tin tưởng vào bác sĩ và để việc sinh nở diễn ra tự nhiên, đó mới là sự khởi đầu an toàn nhất cho cả mẹ và bé”, bác sĩ Minh khuyến cáo.

Bài, ảnh: BÌNH NGUYÊN