Cẩn thận với 'con lạ'

Là với những ai táy máy, tò mò muốn “nuôi con lạ, chơi cây lạ” mà không muốn can tội hình sự.

Vụ anh nông dân Thái Khắc Thành ở Nghệ An vừa bị tòa sơ thẩm kết án 6 năm tù vì mua và nhân giống mấy con gà lôi trắng có tên trong Sách Đỏ thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận suốt tuần qua. Một ca tập huấn về luật pháp và bảo tồn động vật hoang dã không thể tốt hơn. Khi hàng triệu người sau vụ này mới lần đầu được mở mang thế nào là Sách Đỏ, là “động vật nguy cấp, quý, hiếm”, nhóm IB hay IIB... Và vì sao cùng hành vi nhân nuôi động vật quý hiếm được ghi trong Sách Đỏ, mà người thì được khen thưởng, người lại bị đi tù...

Dân mình có vẻ rất tò mò với các loại “con lạ”. Như có lần tôi biên tập cái tin một cụ bà ở Huế thấy con rùa “lạ” bò vào vườn nhà liền bắt giao nộp cho kiểm lâm. Tin đăng xong, nhìn đi nhìn lại đã thấy có tới gần 2 triệu views cho cái tin hơn 200 chữ, một kỷ lục bất ngờ! Nên không chỉ anh nông dân Thành, mà nhiều người khác do thích thú với vẻ đẹp lạ của loại động vật nào đó nên tìm cách nuôi, nhân giống. Ban đầu cũng chỉ để chơi, sau thấy bán có giá nên dần hình thành một nghề làm ăn. Mà không biết rằng mình rất có thể đã phạm tội hình sự “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm” với mức án cao nhất lên tới 15 năm tù giam.

“Ba lô trên lưng đơn sơ nhánh lan rừng” như lời một bài hát quen thuộc, có khi là đang cõng... Sách Đỏ và án phạt trên lưng rồi đấy. Nếu nhánh lan rừng ấy thuộc loài thực vật quý hiếm nhóm IA.

Cũng từ trường hợp anh Thành, bây giờ nhiều người mới vỡ lẽ, thì ra một số “con lạ” trong Sách Đỏ vẫn có thể được nuôi và nhân giống hợp pháp, với điều kiện phải được các cơ quan chức năng cấp phép và quản lý, từ nguồn gốc, cơ sở nuôi, kiểm dịch, cho đến công đoạn mua bán, vận chuyển,...

Nhiều ngành nghề kinh doanh truyền thống hiện đang gặp khó, từ sau vụ này biết đâu sẽ chẳng dấy lên phong trào “trồng cây lạ, nuôi con lạ” để phát triển kinh tế gia đình? Khi ấy, dù các hộ chăn nuôi làm đầy đủ thủ tục pháp lý cần thiết, nhưng thách thức đối với sinh mệnh của động vật hoang dã cũng như với các cơ quan có trách nhiệm bảo tồn các giống loài tự nhiên hẳn không đơn giản. Bởi tại Việt Nam cũng như thế giới, việc nuôi, buôn bán hay sở hữu động vật hoang dã thuộc Sách Đỏ dù có giấy phép nhưng vẫn bị hạn chế tối đa. Như với loài gà lôi trắng, cho dù việc nhân giống khá dễ dàng, nhưng tính chất quý hiếm vẫn còn và đang trên đà suy giảm, nên vẫn thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm.

Việc “trồng cây lạ, nuôi con lạ” có trở nên nhộn nhịp hay không là chuyện chưa xảy đến. Nhưng cẩn thận khi chơi với những “con lạ” là không thừa.

TRÍ QUÂN