Cần quan tâm đúng mức đến khám sức khỏe tiền hôn nhân

Bác sĩ Trung tâm Y tế Thái Nguyên tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân cho các bạn trẻ.

Theo bà Tiêu Thị Vân Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Thái Nguyên, tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn được xem là bước dự phòng cấp một trong nâng cao chất lượng dân số. Đây chính là “chìa khóa vàng” mở ra cánh cửa hạnh phúc bền vững của mỗi gia đình, đồng thời góp phần tạo dựng nguồn nhân lực khỏe mạnh cho xã hội.

Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ nam nữ thanh niên đi khám sức khỏe trước hôn nhân tại Thái Nguyên đã tăng qua các năm. Trong khi năm 2021 mới đạt 12,7% thì đến 6 tháng đầu năm 2025 đạt 22,5% kế hoạch. Kết quả này phần nào cho thấy hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động, cũng như sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của giới trẻ về việc khám sức khỏe trước khi kết hôn.

Dù vậy, khám sức khỏe tiền hôn nhân vẫn chưa trở thành thói quen phổ biến. Một trong những nguyên nhân là yếu tố pháp lý. Hiện nay, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 hay các nghị định liên quan đều không quy định bắt buộc khám sức khỏe trước khi kết hôn.

Bên cạnh đó, một bộ phận giới trẻ vẫn coi nhẹ việc khám sức khỏe tiền hôn nhân do sợ bị hiểu lầm. Đặc biệt, trong trường hợp hai người không cùng quan điểm, thì người đề xuất đi khám sẽ dễ bị quy là thiếu tin tưởng.

Đối với địa bàn đô thị, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân đã không dễ, ở các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa, khó khăn càng lớn. Cơ sở vật chất còn thiếu, trang thiết bị chưa đầy đủ, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa khan hiếm, khiến việc triển khai gặp nhiều hạn chế. Ngoài ra, điều kiện đi lại khó khăn, đặc biệt mùa mưa lũ, cùng với kinh tế eo hẹp cũng làm giảm cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế của người dân.

Dù vậy, ngành Y tế Thái Nguyên đã có nhiều nỗ lực nhằm tháo gỡ: Từ việc tổ chức truyền thông thường xuyên, đẩy mạnh giáo dục trong nhà trường và cộng đồng, đến việc triển khai khám sức khỏe tiền hôn nhân miễn phí tại nhiều cơ sở y tế.

Để hoàn thành chỉ tiêu năm 2025 và những năm tiếp, bà Tiêu Thị Vân Hạnh và đại diện một số cơ sở y tế trên địa bàn nhấn mạnh đến sự cần thiết của việc huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội theo một lộ trình đồng bộ.

Trọng tâm trước hết là nâng cao nhận thức bền vững thông qua truyền thông đa kênh, phù hợp từng vùng miền, kết hợp báo chí, mạng xã hội, với tư vấn trực tiếp tại trường học và cộng đồng. Lồng ghép kiến thức về khám sức khỏe tiền hôn nhân vào chương trình giáo dục giới tính để hình thành trong trường học, giúp học sinh, sinh viên có kiến thức cơ bản và nhận thức đúng về vấn đề này từ khi còn trẻ.

Song song với đó, năng lực cung ứng dịch vụ cũng cần tiếp tục được củng cố, như: Đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực, chuẩn hóa gói khám tiền hôn nhân tại tuyến cơ sở, mở rộng khung giờ và đặt lịch trực tuyến, bảo đảm tính riêng tư để người dân tiếp cận thuận lợi.

Hạ Liên