Cân nhắc trước làn sóng sử dụng cầu thủ nhập tịch ở Đông Nam Á

LÀN SÓNG CẦU THỦ NHẬP TỊCH

Sử dụng cầu thủ nhập tịch có lẽ là cách nhanh nhất giúp các đội bóng khu vực Đông Nam Á từ lâu được xem là “vùng trũng” có thể cạnh tranh các danh hiệu. Các quốc gia như Singapore, Malaysia, Philippines, Indonesia… đã sử dụng nhiều cầu thủ nhập tịch từ nhiều năm nay. Nổi bật nhất là Indonesia với chính sách nhập tịch cầu thủ khá cởi mở để nâng tầm Đội tuyển Quốc gia.

Trong vài năm gần đây, bóng đá Indonesia đã có một cuộc lột xác đầy ấn tượng trên đấu trường quốc tế. Thành công này không đến ngẫu nhiên mà là kết quả của một chiến lược rõ ràng, đó là sử dụng các cầu thủ nhập tịch - đặc biệt là những người gốc Indonesia sinh ra và lớn lên tại châu Âu. Nhờ chính sách tuyển chọn kỹ lưỡng và đầu tư bài bản, đội tuyển quốc gia xứ vạn đảo đã vươn lên mạnh mẽ, gặt hái những thành tích nổi bật như lần đầu vượt qua vòng bảng ASIAN Cup 2023; giành quyền vào Vòng loại thứ 3 World Cup 2026 và vẫn còn cơ hội cạnh tranh ở vòng loại thứ 4…

Không thể phủ nhận rằng, chính sách nhập tịch đã giúp Indonesia nâng cấp đội tuyển một cách nhanh chóng. Bóng đá Indonesia không chỉ tìm cầu thủ giỏi, mà còn tìm người phù hợp - với lý lịch rõ ràng, tinh thần thi đấu cao và cam kết lâu dài với đất nước với niều cầu thủ nổi bật như: Jordi Amat, trung vệ từng thi đấu tại La Liga; Ivar Jenner, tiền vệ trẻ từ Utrecht có lối chơi chắc chắn; hay Ragnar Oratmangoen, một cầu thủ đa năng với khả năng tấn công lẫn phòng ngự.

Các cầu thủ Việt Nam lép vế hoàn toàn trước dàn sao nhập tịch của Malaysia. Ảnh: Vietnamnet.vn

Việc đội tuyển thi đấu vượt bậc hoàn toàn sau khi sử dụng các cầu thủ nhập tịch có lẽ đang dần trở thành câu chuyện quen thuộc ở bóng đá Đông Nam Á. Gần đây nhất là chiến thắng 4-0 của Malaysia trước Đội tuyển Việt Nam vừa qua. Đây là lần đầu tiên sau 11 năm, Malaysia mới có thể đánh bại được Đội tuyển Việt Nam và cũng là trận đấu mà những “chú hổ” có thể đánh bại các “chiến binh sao vàng” với tỷ số đậm như vậy.

Malaysia đã nhập tịch một cách ồ ạt và sử dụng một cách khá phóng khoáng với 9/11 cầu thủ nhập tịch ra sân ngay từ đầu trong trận đấu với Đội tuyển Việt Nam. Tất cả 18 cầu thủ được Malaysia nhập tịch lần này đều là những cầu thủ chất lượng có nhiều cầu thủ vẫn còn khá trẻ sinh năm 2000. Một sự đầu tư không chỉ thức thời mà còn hướng đến lâu dài của Malaysia.

THÁCH THỨC GIỮ BẢN SẮC

Trận thua tuyển Malaysia 0-4 khiến Đội tuyển Việt Nam gặp nhiều bất lợi trong cuộc đua giành quyền tham dự Vòng chung kết ASIAN Cup 2027, đồng thời cũng khiến nhiều người đặt ra câu hỏi về đường hướng phát triển.

“Với tư cách huấn luyện viên trưởng, tôi cảm thấy có lỗi với cổ động viên Việt Nam. Chúng ta phải thừa nhận Malaysia đã mạnh lên đáng kể nhờ các cầu thủ nhập tịch. Tuy nhiên, bóng đá luôn tồn tại những kỳ tích. Nếu chuẩn bị tốt cho trận tái đấu ở Hà Nội, chúng tôi vẫn có cơ hội để bù đắp cho 4 bàn thua hôm nay”, huấn luyện viên Kim Sang-sik phát biểu sau trận đấu.

Sự lạc quan của huấn luyện viên Kim Sang-sik là cần thiết để toàn đội vực dậy tinh thần. Nhưng hai chữ “kỳ tích” ông nhắc tới ám chỉ với dàn cầu thủ nhập tịch hiện tại, trình độ của tuyển Malaysia hơn hẳn chúng ta. Trước trận đấu, chiến lược gia người Hàn Quốc thừa nhận có tới 18 cầu thủ Malaysia được tập trung cho trận này mà ông chưa biết tới. Ít ai ngờ, những cầu thủ ấy mới chỉ tập với nhau được vài ngày mà lại có sự gắn kết ấn tượng.

Ý đồ chiến thuật mà ông Kim Sang-sik sử dụng ở trận này khá giống so với hành trình tại ASEAN Cup 2024 khi phòng ngự chặt trong hiệp 1, tung các cầu thủ tấn công để thi đấu bùng nổ trong hiệp 2. Tuy nhiên, việc cặp trung vệ Thành Chung, Tiến Dũng gặp chấn thương khiến kế hoạch trên “phá sản”. Đồng thời, những cầu thủ trên hàng công như Tiến Linh, Hai Long, Quang Hải không thể hiện được nhiều. “Hiệp 1, chúng tôi chơi khá tốt và giữ sạch lưới. Nhưng sang hiệp 2, toàn đội bắt đầu thấm mệt và mất tập trung”, hậu vệ Cao Pendant Quang Vinh thừa nhận.

Buồn vì đội nhà thua đậm, nhưng chuyên gia bóng đá Vũ Mạnh Hải, cựu cầu thủ Thể Công, thừa nhận Malaysia đã có một trận đấu vượt trội. “Trận đấu trên khiến những người làm bóng đá Việt Nam phải suy nghĩ lại đường hướng phát triển phía trước. Tất nhiên không phải cứ nhập tịch cầu thủ ồ ạt là tốt, nhưng trong bối cảnh các quốc gia đẩy mạnh nhập tịch cầu thủ thì chúng ta sẽ ứng phó thế nào? Đây không chỉ là vấn đề của Đội tuyển Việt Nam mà còn là vấn đề của bóng đá Đông Nam Á và các khu vực bóng đá đang phát triển trước xu thế toàn cầu hóa”, chuyên gia bóng đá Vũ Mạnh Hải nhận định.

Với chính sách nhập tịch cầu thủ ồ ạt, Indonesia và Malaysia nổi lên là hai thế lực mới thay đổi cục diện bóng đá Đông Nam Á. Những đội bóng đang cố gắng giữ bản sắc, nhập tịch với số lượng dè dặt như tuyển Việt Nam hay Thái Lan đang đứng trước những thách thức vô cùng lớn.

CẦN CÂN NHẮC

Ngay chính Đội tuyển Việt Nam cũng đã sử dụng cầu thủ nhập tịch ở những trận đấu chính thức. Trước đây, các cầu thủ nhập tịch Việt Nam không phải ít với Phan Văn Santos, Đỗ Merlo… nhưng chủ yếu được triệu tập thi đấu ở các trận đấu giao hữu. Nhưng câu chuyện đã khác khi các cầu thủ Việt kiều như Văn Lâm, Filip, Quang Vinh trở về khoác áo Đội tuyển Việt Nam. Hay đặc biệt nhất là trường hợp Xuân Son một tiền đạo nhập tịch hoàn toàn không có gốc gác Việt Nam đã tỏa sáng vượt bậc ở AFF Cup giúp Đội tuyển Việt Nam mang về chức vô địch. Xuân Son là sự bổ sung phù hợp cho Đội tuyển Việt Nam ở hàng công vốn được xem là hạn chế từ sau thời các danh thủ như Công Vinh, Anh Đức.

Nếu nhìn về cách sử dụng cầu thủ nhập tịch của Việt Nam có lẽ đang dừng lại ở mức yếu ở đâu bổ sung ở đó. Cách sử dụng cầu thủ nhập tịch của Đội tuyển Việt Nam giúp nâng cao thành tích nhưng vẫn giữ được bản sắc của toàn đội. Việc các cầu thủ nhập tịch có đủ 5 năm sống và thi đấu tại Việt Nam cũng phần nào hiểu rõ lối chơi của các cầu thủ Việt Nam nên việc sử dụng một cách cầm chừng nhưng hiện tại vẫn đảm bảo sự hòa nhập.

Nhưng trước cơn sóng nhập tịch như hiện tại ở Đông Nam Á có lẽ bóng đá Việt Nam ít nhiều sẽ có những sự thay đổi trong thời gian tới. Các đội tuyển trong khu vực đang sử dụng cầu thủ nhập tịch một cách toàn diện và gần như toàn bộ đội hình chính như hiện tại ở Indoneisa và Malaysia sẽ gây ra rất nhiều khó khăn cho Đội tuyển Việt Nam ở những giải đấu sắp tới. Nhất là trong bối cảnh, các giải đấu lớn khu vực như ASEAN Cup đang có sự chuyển dịch sang tổ chức vào dịp hè đúng với FIFA Day tạo điều kiện thuận lợi cho các cầu thủ đang thi đấu ở châu Âu có thể hội quân.

Nhưng Đội tuyển Việt Nam ở thời điểm hiện tại cũng cần những sự “bình tĩnh” nhất định. Nhìn về lâu dài việc sử dụng cầu thủ nhập tịch vẫn mang tính nhất thời hơn là đầu tư bài bản cho hệ thống bóng đá trong nước. Nhìn về các đội bóng sử dụng cầu thủ nhập tịch trước đây như Singapore hay Philippines qua một giai đoạn cao trào gần như bóng đá trong nước bị thụt lùi bởi cầu thủ nội không còn quá nhiều động lực để phấn đấu. Do đó, việc sử dụng cầu thủ nhập tịch nên được xem là một trong những giải pháp chứ không phải là giải pháp chính. Bởi, nội lực các giải đấu trong nước và các cầu thủ nội mạnh sẽ tạo một nền tảng tốt cho đội tuyển hơn là ưu tiên nhập tịch.

Bên cạnh việc tìm các cầu thủ gốc Việt đang thi đấu nước ngoài thì những người làm bóng đá Việt Nam còn phải hướng tới đào tạo cầu thủ nội có thể đủ sức thi đấu ở các giải đấu cạnh tranh như Hàn Quốc, Nhật Bản hay thậm chí xa hơn là châu Âu. Khi đó, lực lượng của Đội tuyển Việt Nam sẽ đủ mạnh với kinh nghiệm và những trải nghiệm đỉnh cao. Từ đó, các giải pháp về nội lực và nguồn “ngoại lực” từ các cầu thủ nhập tịch được sử dụng phù hợp sẽ tạo nên một sức mạnh lớn cho Đội tuyển Việt Nam.

GIAI NGHI