Cần đưa hành vi thao túng dư luận vào luật

Nguyên nhân để xảy ra khủng hoảng truyền thông thì đa dạng, song không thể phủ nhận, để một khủng hoảng bùng nổ lên cấp độ nghiêm trọng, sự góp mặt của các chia sẻ đồng loạt chính là một phương tiện đắc lực. Và, trong các chia sẻ đồng loạt đó, không ít chia sẻ đến từ cùng một nguồn theo kiểu sao chép hàng loạt nhằm tạo sóng. Hoạt động này đang dần trở thành mối đe dọa đối với an ninh mạng cũng như đối với uy tín của nhiều cá nhân, tổ chức.

Hành vi kể trên đang được giới phân tích trên thế giới gọi tên là “thao túng thông tin”. Sử dụng công cụ phát tán nhờ vào hệ thống tài khoản ảo chân rết, không ít cá nhân, tổ chức đã và đang hoạt động như một “công ty truyền thông ngầm” để phục vụ mục đích cụ thể theo đơn đặt hàng của những cá nhân, tổ chức.

Đơn cử, để đẩy một sản phẩm nào đó trở thành sản phẩm nhiều người biết tới, như một hiện tượng mới, không ít nhà sản xuất đã dùng kênh truyền thông thao túng thông tin này và “rắc thóc” khắp cõi mạng. Chi phí cho những đơn đặt hàng kiểu này lại không hề đắt, thậm chí còn rẻ hơn việc chạy một chiến dịch quảng cáo trên hàng loạt tờ báo, kênh truyền hình. Mà hiệu quả lan tỏa thì lại mạnh mẽ hơn, có thể đo lường cụ thể.

Đặc biệt, nếu những cá nhân, đơn vị thao túng thông tin lại bám vào các sự kiện nóng mới xuất hiện trong các lĩnh vực mà người dân quan tâm như giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao... sức lan tỏa sẽ còn mạnh hơn rất nhiều.

Ước tính, ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh hiện nay có khoảng hơn chục cá nhân, đơn vị đang điều hành các mạng lưới truyền thông dạng này. Nếu họ hoạt động đúng luật, đưa những thông tin đúng và chuẩn, họ có thể còn mang lại lợi ích cho kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, nếu họ thực hiện các chiến dịch “bẩn” để hạ thấp, bôi nhọ đối thủ của một cá nhân, tổ chức nào đó, hậu quả họ tạo ra là rất lớn. Chính vì thế, đã đến lúc cần quy định chi tiết trong Luật An ninh mạng của Việt Nam điều khoản về “chống thao túng thông tin” khi vẫn còn chưa quá muộn.

Hiện nay, nhiều quốc gia cũng đang nghiêm túc nghiên cứu để đưa ra các quy định chống thao túng thông tin. Đặc biệt, ở những quốc gia lớn theo kiểu nhà nước liên bang, đã có những bang áp dụng thử để phần còn lại rút kinh nghiệm và hoàn thiện điều luật sau này. Đây là một lĩnh vực rất mới và cái mới mẻ ấy cũng bởi kỷ nguyên mạng xã hội cũng mới chỉ bắt đầu chưa được bao lâu. Song, không thể vì nó còn mới mà chưa vội có động thái gì.

Việt Nam dù vẫn còn nhiều điểm thua kém các nước khác, song về độ cập nhật ở mảng công nghệ thông tin, Việt Nam tự tin đã bắt kịp mọi xu hướng toàn cầu. Chính vì thế, Việt Nam cũng không thể đi sau trong việc đặt ra một quy phạm pháp lý tiêu chuẩn để đối phó với hành vi thao túng thông tin, hành vi đang được rất nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ xem là một đe dọa lớn tới trật tự xã hội.

Hà Quang Minh