Cần đòn bẩy tín dụng cho phát triển xanh

Rác được đốt phát điện và tro xỉ được tái chế thành vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường tại Công ty cổ phần - Tổng công ty Nước-Môi trường Bình Dương.

Thành lập tại Thành phố Hồ Chí Minh năm 2008 và vốn đầu tư hiện tại đã lên đến 700 triệu USD, Kumho Tire Việt Nam (vốn đầu tư Hàn Quốc) là doanh nghiệp nổi tiếng trong lĩnh vực sản xuất lốp ô-tô với công suất cung cấp 14 triệu lốp xe mỗi năm cho thị trường toàn cầu và thị trường nội địa Việt Nam.

Trong quá trình hoạt động, Kumho Tire Việt Nam rất quan tâm và đầu tư cho phát triển bền vững với việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG (Môi trường-Xã hội-Quản trị). Đại diện Kumho Tire Việt Nam, ông Park Hee Sung cho biết: Trên thế giới, phát triển bền vững ESG đang trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc hoặc được khuyến nghị mạnh mẽ và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này.

Do đó, doanh nghiệp mong muốn Nhà nước có thêm các chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn đầu tư, đào tạo nhân lực và công nghệ chuyên môn về ESG…

Là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong sáu tháng đầu năm 2025, dệt may Việt Nam đã đạt 22 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu.

Ông Phạm Văn Việt, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Dệt may thời trang Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Ngành dệt may Việt Nam xuất khẩu lớn nhưng để bền vững, tín dụng xanh và xuất xứ đang là những biến số âm thầm nhưng quyết định vị thế của ngành.

Với chính sách thuế mới của Mỹ áp lên hàng dệt may, nếu không chứng minh được xuất xứ nội địa sẽ chịu thuế cao đến 40%; đồng thời, các tiêu chuẩn truy xuất carbon, minh bạch chuỗi cung ứng đang không còn là lựa chọn, mà là điều kiện mặc định để tồn tại được trên thị trường quốc tế.

Từ thực tế của ngành hàng, ông Việt đề xuất: Doanh nghiệp muốn đầu tư vào chuỗi xanh, nhưng tiếp cận tín dụng hiện nay vẫn giống như cách đây 10 năm, nghĩa là vẫn phải chứng minh tài sản bảo đảm, năng lực trả nợ chứ không phải bằng hồ sơ môi trường, tiêu chuẩn lao động hay mức độ giảm phát thải.

Ngân hàng Nhà nước cần thử nghiệm gói tín dụng xanh riêng cho ngành dệt may, tái cấu trúc mô hình chấm điểm rủi ro dựa trên tiêu chuẩn ESG và Thành phố Hồ Chí Minh nên xây dựng quỹ bảo lãnh chuỗi xuất xứ, giúp doanh nghiệp nội địa hóa nguyên liệu, truy xuất minh bạch và tiếp cận thị trường cao cấp”.

Trong lĩnh vực môi trường, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty cổ phần - Tổng công ty Nước-Môi trường Bình Dương (BIWASE) đang quản lý vận hành 9 nhà máy cung cấp nước, 4 nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt với tổng công suất 90.000 m3/ngày và 1 khu liên hợp xử lý chất thải với diện tích 100 ha, công suất xử lý 2.800 tấn rác sinh hoạt mỗi ngày.

Để phát triển theo hướng xanh và bền vững, tại khu liên hợp xử lý chất thải, đến nay Công ty cổ phần - Tổng công ty Nước-Môi trường Bình Dương đã đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng trang bị máy móc, thiết bị, công nghệ hiện đại đáp ứng các yêu cầu trong việc tiếp nhận và xử lý, tái chế chất thải bảo đảm an toàn môi trường mà không chôn lấp.

Với công nghệ xử lý đồng bộ, rác sinh hoạt được phân loại, tái chế làm phân bón hữu cơ, lượng rác còn lại sau phân loại được đốt phát điện, tro xỉ tiếp tục tái chế thành vật liệu xây dựng (gạch không nung, gạch xây, gạch bê-tông, bê-tông tái chế) chất lượng cao, thân thiện với môi trường.

Tổng Giám đốc công ty Trần Chiến Công cho biết: Hiện nay, giá xử lý rác khi được duyệt chỉ áp dụng theo định mức, mà định mức thì lại áp dụng đối với chôn lấp thông thường, còn tái chế gần như chưa có, như: Định mức tái chế làm phân, đốt phát điện trên dây chuyền khép kín, tái chế của tái chế. Về vốn đầu tư, đối với chính sách cho vay, hiện nay việc đầu tư công nghệ tái chế, sản xuất xanh được nói rất nhiều nhưng thực tế chưa có nguồn vốn, tiêu chí nào cụ thể để doanh nghiệp tiếp cận vốn vay với lãi suất tốt.

Tuy Quỹ Bảo vệ môi trường hiện có cho doanh nghiệp vay với lãi suất tốt nhưng giá trị cho vay không đáng kể so với nhu cầu đầu tư. Hơn nữa, yêu cầu tài sản thế chấp rất cao, doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn quỹ này. Vì thế, các doanh nghiệp môi trường vẫn còn khoảng cách, trở ngại trong lộ trình phát triển theo hướng xanh…

Tháo gỡ vướng mắc, khơi thông những điểm nghẽn, nhất là tạo nguồn vốn ưu đãi nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xanh và phát triển bền vững là việc cần làm.

Bàn về các giải pháp, Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Công nghiệp xanh và tuần hoàn đang là xu hướng toàn cầu, gắn với các cam kết giảm phát thải ròng (Net Zero 2050) và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Thành phố Hồ Chí Minh (quy mô đã mở rộng) cần tiên phong xây dựng mô hình phát triển công nghiệp mới; trong đó, hiệu quả sản xuất được gắn liền với trách nhiệm môi trường và số hóa toàn diện quy trình. Bên cạnh việc cần ban hành quy định, xây dựng nền tảng chuyển đổi số trong công nghiệp, cần kết hợp chính sách xanh và số.

Cụ thể, cần áp dụng tiêu chuẩn ESG trong xét duyệt đầu tư; đồng thời ưu tiên vốn, đất, tài chính cho các doanh nghiệp thực hành xanh, sạch và thông minh.

TRỊNH BÌNH