Cần đầu tư và tận dụng nguồn năng lượng xanh

Chính phủ đã ban hành Nghị định 58/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ tháng 3 vừa qua là bước đệm quan trọng thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch như điện mặt trời. Nghị định 58 quy định các ưu đãi đầu tư rõ rệt như miễn giảm tiền thuê đất, hỗ trợ lưu trữ điện và thúc đẩy chuyển giao công nghệ. Các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp xem đây là cơ hội để tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục hành chính, từ đó tăng cường phát triển các dự án năng lượng tái tạo, giảm giá thành điện năng và đáp ứng tiêu chuẩn “xanh hóa” trong hoạt động sản xuất và tiêu dùng.

Các chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo, từ ngày 1/1/2026 “CBAM – Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (Carbon Border Adjustment Mechanism)” của Liên minh châu Âu chính thức vận hành đầy đủ. “Toàn bộ hệ sinh thái sản xuất của doanh nghiệp từ khi nhập hàng, sản xuất và phân phối đến người tiêu dùng đều phải tính đến yếu tố phát thải. Đây là điều mà toàn bộ doanh nghiệp phải quan tâm”, ông Phạm Đăng An, Phó tổng giám đốc Vũ Phong Energy Group cho biết.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã nhận thấy lợi ích rõ rệt sau khi lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà. Ông Bùi Trung Kiên, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực TP. Hồ Chí Minh (EVNHCMC) cho biết, kể từ khi Nghị định 58 được ban hành, số lượng khách hàng lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà đã lên gần 500 đơn vị, chủ yếu là các khách hàng lớn với tổng công suất khoảng 46MWp. Theo ông Kiên, sắp tới các doanh nghiệp FDI lớn như Samsung, các nhà máy trong Khu công nghiệp Đông Nam (huyện Củ Chi) và nhiều khu công nghiệp tiếp tục lắp đặt hệ thống trên mái nhà xưởng, dự báo sản lượng điện mặt trời sẽ tăng đáng kể.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, phát triển điện mặt trời mái nhà theo mô hình tự sản tự tiêu sẽ giúp doanh nghiệp lập tức giảm chi phí mua điện.

Thực vậy, vừa qua tại KCN VSIP I (Bình Dương), Estec Vina đã khởi động dự án năng lượng tái tạo, dự kiến giảm phát thải khoảng 1.411 tấn CO2 mỗi năm. Doanh nghiệp này xem điện mặt trời mái nhà là giải pháp nhanh, hiệu quả để nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu của các thị trường trên thế giới.

Nhiều doanh nghiệp trong khu công nghệ cao cũng đã sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất

Công ty Samsung Electronics HCMC CE Complex (SEHC) đã khởi công dự án điện mặt trời mái nhà công suất gần 28 MWp. Dự án này không chỉ cung cấp khoảng 26% nhu cầu điện của nhà máy, hướng tới mục tiêu sử dụng 100% năng lượng sạch trong sản xuất và trung hòa carbon vào năm 2027 - sớm hơn 3 năm so với cam kết toàn cầu của tập đoàn. Lãnh đạo nhà máy, ông ChoonKi Kwon nhấn mạnh, dự án không chỉ là một bước tiến về công nghệ, mà còn là biểu tượng cho sự chuyển mình toàn diện của doanh nghiệp theo hướng bền vững.

Đối với ngành thủy sản, ông Nguyễn Hoài Nam, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, chi phí điện cho hệ thống cấp đông là rất lớn, khiến nhu cầu sử dụng điện mặt trời mái nhà trở thành ưu tiên hàng đầu. Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống và chứng minh hiệu quả rõ rệt qua việc giảm chi phí vận hành. Hơn nữa, việc sử dụng năng lượng xanh còn là “điểm cộng” lớn trong đàm phán với các nhãn hàng quốc tế, những đơn vị ngày càng đặt nặng tiêu chí phát triển bền vững trong chuỗi cung ứng.

Ông Đinh Hồng Kỳ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh cũng khẳng định, việc sử dụng năng lượng sạch như một giải pháp bổ sung, thay thế nguồn điện lưới là vô cùng quan trọng.

TP.Hồ Chí Minh đang triển khai thí điểm mô hình cụm công nghiệp sinh thái, khuyến khích các doanh nghiệp trong khu công nghiệp liên kết cộng sinh chia sẻ nguồn lực, tuần hoàn nguyên liệu và xử lý chất thải chung để doanh nghiệp sản xuất có thể sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và tái sử dụng chất thải. Đây là bước đột phá, không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các nguồn tài chính xanh, tín dụng ưu đãi và thị trường quốc tế. Khu công nghiệp Hiệp Phước đang được Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) và UBND TP. Hồ Chí Minh phối hợp xây dựng thành khu công nghiệp sinh thái tiêu biểu. Mức độ đáp ứng khung tiêu chuẩn quốc tế tại đây sẽ tăng từ 44% lên 76% vào năm 2028.TP. Hồ Chí Minh sẽ nhân rộng mô hình này sang nhiều khu công nghiệp khác.

Theo ông Phạm Thanh Trực, Phó trưởng Ban Quản lý Khu chế xuất và Khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ chuyển đổi 50% Khu công nghiệp hiện hữu thành Khu công nghiệp sinh thái, đồng thời xây dựng hệ sinh thái công nghiệp tuần hoàn, thân thiện môi trường và có khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Minh Lâm