Căn cứ Phước Trà – Đại bản doanh cuối cùng của Khu ủy Khu 5

Đoàn cán bộ, chiến sỹ Lữ đoàn Công binh 270 tham quan bia lưu niệm của Văn phòng Khu ủy Khu 5 đặt tại căn cứ Phước Trà. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Căn cứ Phước Trà tọa lạc tại xã Phước Trà, thành phố Đà Nẵng (trước đây là xã Sông Trà, huyện Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam), là di tích Quốc gia quan trọng, là chứng nhân sống động của một thời kỳ kháng chiến hào hùng.

Căn cứ cuối cùng của Khu ủy khu 5 giai đoạn 1973 - 1975 đặt tại đây, ghi dấu những sự kiện lịch sử quan trọng, minh chứng cho ý chí và truyền thống đấu tranh trung dũng - kiên cường của dân tộc Việt Nam, góp phần vào đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Lịch sử hình thành và vai trò của căn cứ

Tháng 12/1946, Trung ương Đảng quyết định thành lập Khu 5 gồm các tỉnh: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Gia Lai, Kon Tum. Đến đầu năm 1955, Trung ương quyết định chuyển 2 tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên về Liên khu 5 và trở thành chiến trường rộng lớn từ vĩ tuyến 17 đến giáp vùng Đông Nam Bộ với tình hình chiến sự hết sức khó khăn, ác liệt.

Trong nhà trưng bày của di tích căn cứ Phước Trà còn lưu giữ nhiều hình ảnh tư liệu quý giá về Đại hội 3, một trong những dấu ấn lịch sử trong kháng chiến chống Mỹ của Quân và Dân khu 5. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Từ đó đến năm 1973, căn cứ đầu não kháng chiến của Quân và Dân nơi đây đã trải qua 8 lần di chuyển và mỗi lần đều đánh dấu những chiến công hào hùng. Đến cuối năm 1973, Khu ủy quyết định chuyển về huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam (nay là thành phố Đà Nẵng) đặt căn cứ và chủ trương tổ chức Đại hội Đảng bộ. Căn cứ Phước Trà trở thành đại bản doanh cuối cùng của Khu ủy trong giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Ông Nguyễn Nguyên Sa, cán bộ bảo tồn di tích Căn cứ Khu ủy Khu 5, cho biết: “Căn cứ này là biểu tượng của quyết tâm bảo vệ Đảng và chiến lược lãnh đạo trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đại hội III là cột mốc lịch sử quan trọng trong kháng chiến của Quân và Dân Khu 5.”

Dấu ấn lịch sử: Đại hội Đảng bộ Khu 5 lần thứ III (1973)

Đại hội Đảng bộ Khu 5 lần thứ III không chỉ là sự kiện Chính trị quan trọng mà còn là bước ngoặt chiến lược trong cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Đất nước. Đại hội đã bầu đồng chí Võ Chí Công làm Bí thư Khu ủy Khu 5, người lãnh đạo cuộc kháng chiến với những chiến lược tài tình.

Hình trước: Đồng chí Võ Chí Công phát biểu tại Đại hội 3 (1973). Hình sau: Bàn làm việc của đồng chí Võ Chí Công được phục dựng lại tại căn cứ Phước Trà. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Tham gia Đại hội có 264 đại biểu đại diện cho 47.000 đảng viên từ các chiến trường, các đơn vị địa phương về dự. Đại hội đã quán triệt Nghị quyết 21 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về “Đẩy mạnh hoạt động tấn công địch, chuẩn bị cho cuộc tổng tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam”.

Đồng thời đề ra nhiệm vụ: “Tiếp tục chấn chỉnh tư tưởng của cán bộ, chiến sỹ và nhân dân; đẩy mạnh đấu tranh chính trị, quân sự, binh vận và ngoại giao. Cương quyết đánh bại kế hoạch bình định lấn chiếm, thu hẹp vùng địch, mở rộng vùng ta, phát triển lực lượng và phong trào cách mạng vùng địch kiểm soát, giữ vững và phát triển thực lực ta về mọi mặt: quân sự, chính trị, kinh tế; đưa cách mạng tiến lên”.

Thông qua Đại hội, đã có nhiều Nghị quyết được ban hành, mở các chiến dịch lớn diệt địch, mở rộng vùng giải phóng trên các chiến trường từ Tây Nguyên đến đồng bằng, tạo thời cơ thuận lợi giải phóng các tỉnh trong toàn Khu.

Tủ trưng bày các văn kiện quý, trong đó có thư của Bộ Chính trị gửi Đại hội Đảng bộ khu 5 lần thứ 3 (giữa) và Báo cáo "Tình hình và nhiệm vụ giai đoạn mới" (trái) của Ban Chấp hành Đảng bộ được đồng chí Võ Chí Công phát biểu. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Chiến sỹ Hồ Văn Hoàng - Trung đội Thông tin, Lữ đoàn Công binh 270: “Em rất vinh dự và tự hào khi được Lữ đoàn tạo điều kiện cho em được đặt chân tới tham quan di tích căn cứ cách mạng khu 5. Đến đây thì em được tận mắt nhìn thấy các hiện vật, hình ảnh liên quan đến sự kiện tại căn cứ. Em thấy được sự hy sinh không chỉ bằng mồ hôi mà bằng cả xương máu.”

Di tích sống về truyền thống cách mạng

Ngày nay, Căn cứ Phước Trà không chỉ là một di tích quốc gia mà còn là nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ trẻ. Di tích này đã được đầu tư trùng tu làm 3 giai đoạn, sửa chữa và xây dựng các hạng mục quan trọng như nhà trưng bày, hội trường Đại hội III, nhà làm việc của đồng chí Võ Chí Công và các bia kỷ niệm. Đây là nơi lưu giữ những hiện vật quý giá, phản ánh giai đoạn lịch sử oai hùng của Quân và Dân Khu 5.

Thượng tá Phạm Thanh Hải, Phó Chính ủy Lữ đoàn Công binh 270, chia sẻ: ““Lữ đoàn Công binh 270 là đơn vị Công binh chủ lực của Quân khu 5, phát huy truyền thông Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ đổi mới, hàng năm Lữ đoàn đều tổ chức cho cán bộ, chiến sỹ đến thăm quan các địa chỉ đỏ, các khu di tích, nhằm học tập, phát huy thêm truyền thống anh hùng của quân đội.”

Chiến sỹ Bùi Đỗ Huy Phúc, Đại đội 13, Tiểu đoàn 4, Lữ đoàn Công binh 270, chia sẻ: “Khi đến thăm nhà của bác Võ Chí Công, em không nghĩ rằng một lãnh đạo cách mạng vĩ đại lại sống trong một ngôi nhà đơn sơ, với những vật dụng giản dị. Điều này càng khiến em cảm thấy tự hào về tấm gương lãnh đạo, sự hy sinh vì độc lập tự do của đất nước của các bậc Cha, Ông.”

Cán bộ, chiến sỹ Lữ đoàn Công binh 270 tham quan, học tập và hỗ trợ dọn dẹp vệ sinh căn cứ Phước Trà. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Địa chỉ đỏ và tiềm năng phát triển du lịch di tích

Căn cứ Phước Trà không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là “địa chỉ đỏ” thu hút khách tham quan trong nước và quốc tế. Việc phát triển du lịch di tích và du lịch cộng đồng tại đây không chỉ giúp bảo tồn các giá trị lịch sử mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế cho người dân địa phương.

Để kết nối di tích lịch sử với cộng đồng, xã Phước Trà đã đầu tư xây dựng Làng Trà Va, nơi dự kiến sẽ phát triển du lịch cộng đồng thông qua các hoạt động như đan lát, mây tre, và dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Ca Dong. Du khách sẽ có cơ hội tham gia vào các hoạt động như đốt lửa trại, múa hát truyền thống, và tìm hiểu về đời sống văn hóa của đồng bào địa phương.

Việc kết hợp du lịch lịch sử với du lịch cộng đồng tại Căn cứ Phước Trà sẽ là một hướng đi mới, giúp thu hút du khách, bảo tồn giá trị lịch sử, và phát triển kinh tế bền vững cho cộng đồng địa phương. Điều này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về truyền thống cách mạng, đồng thời tạo ra một cơ hội du lịch hấp dẫn cho các thế hệ trẻ và du khách quốc tế./.

(Vietnam+)