Cần chính sách để các nhiệm vụ nghiên cứu đi vào đời sống

Gắn kết chặt chẽ giữa khoa học với sản xuất

Kết quả ghi nhận của Đoàn giám sát tại các cuộc làm việc cho thấy, thời gian qua công tác nghiên cứu khoa học và công nghệ (KH và CN) trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã đạt được nhiều kết quả tích cực, thể hiện qua sự gia tăng cả về số lượng, chất lượng các đề tài, sáng kiến. Sở Khoa học và Công nghệ đã đóng vai trò trung tâm, tham mưu và quản lý 39 nhiệm vụ KH và CN, trong đó có 11 nhiệm vụ cấp quốc gia và 28 nhiệm vụ cấp tỉnh.

Đoàn giám sát khảo sát mô hình nhân giống, trồng mới, thâm canh cây cam V2, bưởi da xanh tại bản Bó, phường Mường Thanh. Ảnh: M. Phương

Trong giai đoạn giám sát, UBND tỉnh và các đơn vị liên quan đã quan tâm đầu tư nguồn lực lớn cho hoạt động nghiên cứu, quản lý, ứng dụng các nhiệm vụ KH và CN với tổng kinh phí thực hiện trên 30 tỷ đồng. Điểm nổi bật, các kết quả nghiên cứu bám sát nhu cầu thực tiễn, ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, nhất là nông nghiệp. Hai mô hình kinh tế được kiểm tra thực tế là mô hình nuôi gà HA hướng trứng và mô hình trồng cam V2, bưởi da xanh đã chứng minh sự gắn kết chặt chẽ giữa khoa học với sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Trong lĩnh vực y tế, Sở Y tế đã duy trì thường xuyên hoạt động nghiên cứu khoa học. Hội đồng khoa học ngành đã nghiệm thu trên 630 đề tài, sáng kiến cấp cơ sở, bám sát nhu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Các đề tài góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, áp dụng những kỹ thuật mới vào thực tiễn, giúp người dân được hưởng thụ các dịch vụ y tế tốt hơn.

Tương tự, Sở Giáo dục và Đào tạo đã tích cực tiếp nhận và ứng dụng 9 sản phẩm từ các đề tài nghiên cứu KH và CN; trong đó, có 3 sản phẩm do ngành đặt hàng. Các kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, cải thiện chất lượng dạy và học. Đặc biệt, những đề tài mang tính ứng dụng cao như tuyên truyền Chiến thắng Điện Biên Phủ bằng thơ, ca đã tạo nên dấu ấn sâu sắc, lan tỏa tinh thần lịch sử trong học đường.

Gắn khoa học, công nghệ với nhiệm vụ chuyên môn

Bên cạnh những kết quả đạt được, tại Sở Y tế, Đoàn giám sát đề nghị Sở làm rõ về nguồn kinh phí thực hiện các đề tài, sáng kiến khoa học cấp cơ sở; đồng thời, quan tâm đến việc theo dõi, đánh giá những đề tài cấp cơ sở khi được giao cho các tuyến để ứng dụng. Đây là vấn đề quan trọng nhằm bảo đảm các kết quả nghiên cứu đi vào đời sống, mang lại lợi ích thiết thực. Cùng với đó, những vướng mắc trong thực hiện đề xuất, triển khai, nghiệm thu đề tài, sáng kiến cũng được nêu ra, cho thấy quy trình hành chính còn những khó khăn.

Quang cảnh buổi giám sát tại Sở Khoa học và Công nghệ. Ảnh: M. Phương

Tại Sở Khoa học và Công nghệ, Đoàn giám sát đề nghị làm rõ các vấn đề liên quan đến nguồn kinh phí thực hiện các đề tài, sáng kiến cấp cơ sở và theo dõi, đánh giá sau khi các đề tài được giao cho các đơn vị, tổ chức để ứng dụng. Qua đó, nhấn mạnh vai trò kiểm tra, giám sát của đơn vị đối với các dự án được triển khai.

Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo, khó khăn lớn nhất ngành gặp phải là thiếu kinh phí hoạt động. Hầu hết các đề tài, nghiên cứu chủ yếu được thực hiện thông qua xã hội hóa, khiến việc triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu trong toàn ngành còn gặp khó khăn. Do đó, cần thiết phải có một cơ chế tài chính ổn định, bền vững hơn để ngành có thể chủ động trong công tác nghiên cứu khoa học, không phụ thuộc vào nguồn lực bên ngoài.

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Giàng Thị Hoa - Trưởng Đoàn giám sát nhấn mạnh, UBND tỉnh và các đơn vị liên quan cần tiếp tục phát huy tinh thần sáng tạo, nghiên cứu, kịp thời tham mưu cũng như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong triển khai thực hiện. Đặc biệt, các nhiệm vụ KH và CN phải gắn với nhiệm vụ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Để hướng đến hiệu quả, ứng dụng bền vững, tỉnh cần tiếp tục đầu tư, hoàn thiện cơ chế chính sách; nhất là giải quyết các vướng mắc về kinh phí, quy trình quản lý; tạo điều kiện thuận lợi nhất để các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu phát huy năng lực, đưa KH và CN trở thành chìa khóa mở ra những tiềm năng mới, góp phần vào sự phát triển toàn diện trong thời gian tới.

Mai Phương