Cần bổ sung quy định bảo vệ người tố giác tham nhũng

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì hội thảo. Ảnh: PV

Thông tin đáng lưu ý, đến nay, sau gần 8 năm thi hành Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017, cùng với sự chỉ đạo sát sao và tinh thần trách nhiệm, sự toàn diện trong việc triển khai, tổ chức thi hành của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, hoạt động quản lý nhà nước, giải quyết yêu cầu bồi thường, xem xét trách nhiệm hoàn trả đã được thực hiện bài bản, đồng bộ và hiệu quả, thực sự đi vào cuộc sống.

Cục trưởng Cục Đăng ký giao dịch bảo đảm và bồi thường nhà nước Cù Thu Anh cho biết, Luật đã góp phần bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị thiệt hại, đồng thời nâng cao trách nhiệm công vụ của đội ngũ công chức.

Tuy nhiên, trước những bối cảnh và yêu cầu mới đặt ra hiện nay, cần phải thể chế hóa quy định về quyền được bồi thường của người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tại Quy định số 231-QĐ/TƯ ngày 17-1-2025 của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đảm bảo phù hợp việc sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và cải cách thủ tục hành.

Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước là hết sức cần thiết. Dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XVI (tháng 10-2026).

Các đại biểu dự hội thảo đã chia sẻ những kinh nghiệm trong tổ chức triển khai thi hành luật tại bộ, ngành, địa phương mình; đồng thời, đề xuất các nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Đáng chú ý, các ý kiến phát biểu đề nghị quy định rõ về trình tự, thủ tục giải quyết yêu cầu bồi thường tại cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại; quản lý nhà nước về công tác bồi thường.

Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước cũng cần được sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện Luật. Chẳng hạn, nghiên cứu bổ sung một số trường hợp có hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ; lượng hóa một số thiệt hại được bồi thường để đảm bảo quyền lợi của người bị thiệt hại; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các điều quy định về cơ quan giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự để đảm bảo thống nhất cách hiểu và dễ áp dụng trong thực tiễn…

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho rằng cần cụ thể hóa Quy định 231 về bảo vệ người tố giác trong chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đặc biệt là xác định trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong trường hợp không bảo vệ được các chủ thể liên quan.

Về giải quyết những bất cập, vướng mắc của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, qua thảo luận, đã xác định được một số vướng mắc bắt nguồn từ cả quy định của pháp luật và công tác tổ chức thi hành. Trong đó, đối với thiệt hại được bồi thường, luật cần đảm bảo sự tương thích với Bộ luật Dân sự, nhưng cũng phải thừa nhận tính đặc thù của quyền lực nhà nước. Trong nhiều trường hợp, Nhà nước phải đưa ra quyết định bắt buộc chứ không thể hoàn toàn tuân theo cơ chế dân sự thông thường. Về thời gian, kinh phí và nguồn lực, đây là yếu tố quan trọng cần được quy định rõ ràng để đảm bảo tính khả thi của Luật.

Hà Phong