Cán bộ phụ trách giáo dục cấp xã bắt nhịp với nhiệm vụ mới
Thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, UBND cấp xã đảm nhận vai trò quản lý Nhà nước về giáo dục.

Giáo viên và học sinh trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
Dù còn nhiều thách thức, nhưng những cán bộ được phân công phụ trách giáo dục ở các xã, phường tại Gia Lai đang từng bước nỗ lực bắt nhịp với nhiệm vụ mới.
Từ bỡ ngỡ đến thích nghi
Chuyển giao quản lý giáo dục từ cấp huyện về xã là bước thay đổi lớn, đặt ra nhiều yêu cầu mới cho đội ngũ cán bộ cơ sở. Thực tế cho thấy, không ít cán bộ, công chức xã được phân công phụ trách giáo dục vốn không xuất phát từ ngành này. Phần lớn là cán bộ kiêm nhiệm, vừa phải lo lĩnh vực văn hóa - xã hội, vừa đảm nhận công tác giáo dục, nên chưa thể dành trọn thời gian cho một lĩnh vực vốn đòi hỏi kiến thức chuyên sâu.
Chị Đinh Thị Hiểm - công chức xã Vĩnh Thịnh (Gia Lai), là một ví dụ điển hình. Tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý văn hóa, từng nhiều năm gắn bó với công tác đoàn, chị Hiểm bất ngờ được giao phụ trách giáo dục. Những ngày đầu, khối lượng thông tin, văn bản, kế hoạch nhiều khiến chị khá bỡ ngỡ. “Giáo dục là lĩnh vực rất rộng, lại gắn trực tiếp với đời sống của từng gia đình, học sinh. Nếu không nắm chắc, tham mưu sẽ khó sát với thực tiễn”, chị Hiểm bộc bạch.
Xã Vĩnh Thịnh có 6 trường công lập với 1.539 học sinh, trong đó 42% là đồng bào dân tộc thiểu số. Học sinh chủ yếu có hoàn cảnh khó khăn, đòi hỏi cán bộ phụ trách giáo dục không chỉ hiểu về chuyên môn quản lý mà phải nhanh chóng nắm bắt cơ sở, phối hợp kịp thời với các trường để hỗ trợ các em. Để vượt qua hạn chế về chuyên môn, chị Hiểm tự tìm đọc tài liệu, chủ động tham gia các lớp tập huấn của sở GD&ĐT. “Tôi hy vọng với sự nỗ lực và đồng hành của ngành sẽ dần đáp ứng tốt nhiệm vụ được giao”, chị Hiểm chia sẻ.
Ở xã biên giới Ia Púch, chị Trần Thị Bích Hạnh cũng trải qua hành trình tương tự. Trước đây, chị phụ trách lĩnh vực tài nguyên và môi trường, nay kiêm thêm công tác giáo dục. Với tỷ lệ dân tộc thiểu số chiếm gần 87,4%, học sinh phân tán ở nhiều làng, điều kiện đi lại khó khăn, chị Hạnh phải dành nhiều thời gian tìm hiểu, học hỏi. “Mỗi ngày đều có việc mới. Tôi vừa làm vừa học, vừa nghiên cứu để không bị động”, chị Hạnh nói.
Còn ở xã Bàu Cạn, chị Kmah Ri Lanh vốn là chuyên viên văn phòng, nay phụ trách toàn bộ giáo dục của xã. Địa bàn có 9 cơ sở giáo dục công lập, 5 nhóm lớp mầm non tư thục, trong khi chỉ có một công chức phụ trách. Không có chuyên môn sâu, lại kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, chị Ri Lanh không tránh khỏi lúng túng. Nhưng thay vì nản chí, chị chọn cách mày mò nghiên cứu các văn bản, học hỏi từ đồng nghiệp.
“Tôi mong có thêm nhiều lớp tập huấn chuyên sâu, nhất là về công tác tham mưu, xây dựng kế hoạch phù hợp với thực tế địa phương”, chị Ri Lanh bày tỏ.
Tại xã Tuy Phước Bắc hiện có 12 trường học từ bậc mầm non đến THCS, với duy nhất chuyên viên phụ trách công tác giáo dục. Đáng chú ý, chuyên viên này chuẩn bị nghỉ hưu theo quy định.
Ông Lê Anh Duy - Phó Chủ tịch UBND xã Tuy Phước Bắc, cho biết: Trước khi nghỉ hưu, chuyên viên này tiếp tục nhiệm vụ hướng dẫn, hỗ trợ công tác chuyên môn cho cán bộ khác nhằm giữ ổn định cho lĩnh vực giáo dục địa phương. Về lâu dài, xã sẽ xin ý kiến để được bổ sung nhân sự phù hợp, đảm nhận công tác tham mưu, quản lý trong lĩnh vực giáo dục.

Chị Đinh Thị Hiểm - công chức xã Vĩnh Thịnh (Gia Lai) chủ động tìm hiểu, học hỏi để đảm nhận công tác giáo dục.
Tổ công tác hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ
Theo ông Phạm Văn Nam - Giám đốc Sở GD&ĐT Gia Lai, tổ chức lại bộ máy chính quyền theo mô hình 2 cấp đã chấm dứt hoạt động của phòng GD&ĐT cấp huyện. Từ đây, toàn bộ chức năng quản lý Nhà nước về giáo dục được chuyển giao cho sở và chính quyền cấp xã.
“Chủ trương này giúp bộ máy tinh gọn, tăng hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết là phải kiện toàn đội ngũ cán bộ phụ trách giáo dục ở xã, phường để bảo đảm việc quản lý hệ thống trường mầm non, tiểu học, THCS tại cơ sở”, ông Nam nhấn mạnh và cho rằng:
Chủ trương này nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp nên có nhiều thuận lợi. Một số công chức vốn xuất phát từ ngành Giáo dục cũng góp phần nâng cao hiệu quả tham mưu, giám sát hoạt động ở cơ sở. Tuy vậy, khó khăn lớn nhất là đội ngũ cán bộ phụ trách giáo dục còn thiếu và yếu về chuyên môn.
Bên cạnh đó, nhiều người không được đào tạo đúng chuyên ngành, thiếu kinh nghiệm thực tế, lại kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực nên hiệu quả tham mưu còn hạn chế. Đặc biệt, sau khi bộ máy được tổ chức lại, hầu hết chưa được bồi dưỡng chuyên sâu trong khi khối lượng công việc ngày càng lớn, yêu cầu chuyên môn ngày càng cao. Đây chính là thách thức lớn nhất trong công tác quản lý Nhà nước về giáo dục ở cấp xã hiện nay.
Trước tình hình đó, UBND tỉnh Gia Lai thành lập Tổ công tác hướng dẫn gồm 8 thành viên là lãnh đạo, chuyên viên thuộc các phòng của sở GD&ĐT có trình độ đại học, thạc sĩ với kinh nghiệm lâu năm. Tổ công tác trực tiếp về các xã, phường để hỗ trợ từ 1 - 2 tuần, thậm chí lâu hơn tùy tình hình.
Công việc của tổ không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra, giám sát, mà còn trực tiếp hướng dẫn cán bộ địa phương xây dựng chương trình công tác, quy trình xử lý nhiệm vụ, tháo gỡ các khó khăn phát sinh. Song song đó, quá trình làm việc cũng là cơ hội để đào tạo, bồi dưỡng, giúp cán bộ cơ sở nắm chắc kỹ năng quản lý.
Thành lập Tổ công tác hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ là giải pháp vừa kịp thời, vừa lâu dài nhằm tạo ra lực lượng cán bộ cơ sở thực sự am hiểu giáo dục, có khả năng độc lập giải quyết công việc sau khi tổ công tác hoàn thành nhiệm vụ. Đó cũng là cách bảo đảm tính bền vững của công tác quản lý trong giai đoạn mới.