Cần bao nhiêu thời gian để giải quyết khủng hoảng nhân đạo tại Gaza?

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và nhóm vũ trang Hamas đã tạo điều kiện cho người dân Gaza quay về nhà sau nhiều tháng sơ tán vì xung đột, với hy vọng cuộc sống sẽ sớm quay lại như thời kỳ trước đây.

Tuy nhiên, cảnh báo từ các tổ chức quốc tế cho thấy cuộc sống của người dân Gaza sẽ khó sớm quay lại bình thường khi cuộc khủng hoảng nhân đạo và những mối đe dọa về sức khỏe vẫn còn hiện hữu rõ rệt.

Trại tị nạn Nuseirat ở miền trung Dải Gaza hôm 14-10. Ảnh: Eyad Baba/AFP

“Ngoài tầm kiểm soát”

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới đây cảnh báo rằng các bệnh truyền nhiễm đang "vượt ngoài tầm kiểm soát" ở Dải Gaza, trong khi chỉ có 13 trong số 36 bệnh viện tại Gaza hoạt động. Tuy nhiên, những bệnh viện này chỉ hoạt động được một phần.

"Cho dù là viêm màng não, tiêu chảy, các bệnh về đường hô hấp, chúng ta đang nói về một khối lượng công việc khổng lồ" – bà Hanan Balkhy, giám đốc khu vực của WHO, trả lời hãng tin AFP hôm 15-10.

Bà Balkhy cho biết thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas đã làm dấy lên hy vọng về việc viện trợ và chăm sóc sức khỏe cuối cùng cũng đến được với người Palestine ở Gaza sau 2 năm xung đột, nhưng bà Balkhy cũng cảnh báo những thách thức là "không thể tưởng tượng nổi".

"Chúng tôi cần thêm nhiên liệu để đưa viện trợ vào Gaza, chúng tôi cần thêm lương thực, thêm thiết bị y tế, thuốc men, nhân viên y tế, bác sĩ" – bà nói.

Dữ liệu của WHO cho thấy chỉ có 8 cơ sở y tế hoạt động tại TP Gaza, nhưng những cơ sở này cũng chỉ hoạt động hạn chế.

WHO cho biết các bệnh viện còn trụ vững đang phải chịu tình trạng thiếu hụt nhân viên y tế trầm trọng. Bà Balkhy cũng quan ngại về khả năng sửa chữa các bệnh viện bị xung đột tàn phá ở Gaza.

"Câu hỏi đặt ra là có bao nhiêu bệnh viện trong số đó có thể được phục hồi so với việc xây dựng lại từ đầu? Chúng tôi đang nói về hàng tỉ USD và chúng tôi đang nói về hàng thập niên làm việc" – bà nói.

Theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, kể từ khi xung đột Israel-Hamas nổ ra vào ngày 7-10-2023, các cơ sở y tế của Gaza đã phải hứng chịu hơn 800 cuộc tấn công.

"Hệ thống chăm sóc sức khỏe còn lại rất ít. Có những đứa trẻ được sinh ra trong 2 năm qua và tôi cho rằng nhiều đứa trẻ trong số đó chưa được tiêm chủng một liều vaccine nào" – bà Balkhy nhận định.

Liên Hợp Quốc cho biết gần 42.000 người đang phải chịu đựng những chấn thương ảnh hưởng đến cuộc sống. Một phần tư trong số đó là trẻ em.

Bà Balkhy kêu gọi các bên liên quan cho phép bệnh nhân ở Gaza được "tiếp cận Bờ Tây và Jerusalem, để họ có thể nhận được sự chăm sóc y tế ngay gần đó, và đó chính là nơi họ từng đến để được chăm sóc".

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết chỉ có 13 trong số 36 bệnh viện ở Gaza hoạt động được một phần. Ảnh: Omar Al-Quattaa/AFP

Theo WHO, sau 2 năm xung đột, nhu cầu về chăm sóc sức khỏe tâm thần của người dân Gaza đã tăng hơn gấp đôi. Hơn một triệu người cần "hỗ trợ khẩn cấp", nhưng dịch vụ chăm sóc hiện có vẫn còn nhiều thiếu thốn.

"Chúng tôi thực sự hy vọng rằng hòa bình sẽ được duy trì hoàn toàn, để chúng tôi có thể bắt đầu [hỗ trợ người dân Gaza]" – bà Balkhy nói.

Có thực phẩm nhưng chưa đủ

Dù thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas có đề cập nội dung cho phép viện trợ nhân đạo được vào Dải Gaza nhưng đến nay số lượng hàng hóa được phép vào dải đất này vẫn còn hạn chế.

Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) của Liên Hợp Quốc hôm 17-10 cho biết họ đã đưa trung bình khoảng 560 tấn lương thực mỗi ngày vào Gaza kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn bắt đầu. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn mức cần thiết để hỗ trợ người dân Gaza.

"Chúng tôi vẫn còn thấp hơn mức cần thiết, nhưng chúng tôi đang đạt được mục tiêu. Thỏa thuận ngừng bắn đã mở ra một cơ hội nhỏ, và WFP đang hành động rất nhanh chóng, linh hoạt để mở rộng quy mô hỗ trợ lương thực" – Điều phối viên Abeer Etefa của WFP cho biết.

Theo tờ The Guardian, để đưa hàng hóa vào được Gaza, các xe tải cứu trợ đã xếp hàng tại cửa khẩu Kissufim, nối giữa Israel và Gaza, từ sáng sớm.

Tài xế xe tải thường phải chờ hàng giờ để được thông quan. Do đó, dù dự kiến có 600 xe tải được phép vào Gaza mỗi ngày, nhưng số liệu thống kê cho thấy chưa đến 300 xe tải được phép vào Gaza mỗi ngày, kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực hôm 10-10. Ngoài ra, những hạn chế nghiêm ngặt về hàng hóa được đưa vào Gaza cũng khiến một số đoàn xe buộc phải quay trở lại.

Liên Hợp Quốc cho biết việc thúc đẩy việc mở lại tất cả cửa khẩu và giải quyết tình trạng nạn đói sẽ mất nhiều thời gian.

WFP cho biết họ vẫn chưa bắt đầu phân phối hàng hóa tại TP Gaza, phía bắc Gaza – nơi cuộc khủng hoảng nhân đạo đang diễn ra nghiêm trọng nhất. Trong khi đó, hai cửa khẩu Zikim và Erez ở bắc Gaza vẫn chưa được mở.

"Việc tiếp cận TP Gaza và miền bắc Gaza đang vô cùng khó khăn" – bà Etefa nói. Bà cũng cho biết các đoàn xe chở bột mì và thực phẩm chế biến sẵn đang gặp khó khăn khi di chuyển trên những con đường bị hư hại tại Gaza.

Những chiếc xe tải chở hàng cứu trợ vào Gaza qua cửa khẩu biên giới Kerem Shalom hôm 14-10. Ảnh: Eyad Baba/AFP

Trong khi đó, người dân Gaza đang rất cần thực phẩm cứu trợ.

Raghad Izzat Hammouda đã đói và suy dinh dưỡng trong nhiều tháng. Cô sống sót nhờ chế độ ăn uống nghèo nàn với lượng nhỏ thức ăn, chủ yếu là đồ hộp. Nhưng điều khiến cô lo lắng nhất chính là 6 đứa em nhỏ của mình.

Cô kể rằng bố mẹ cô thường xuyên bỏ bữa và dành hết thức ăn có được cho các con.

“Bố mẹ tôi rất đau khổ. Giống như tất cả các bậc cha mẹ ở Gaza, họ phải chứng kiến cảnh con cái mình đói và khóc vì đói khát” – cô nói.

Cô Hammouda cho biết không có trái cây hay thịt ở các chợ ở Gaza, còn rau củ thì ít ỏi và đắt đỏ nên cô và gia đình không thể mua được.

“Trước xung đột, bữa ăn của gia đình tôi rất đa dạng và phong phú. Nhưng giờ đây, không còn như vậy nữa” – cô kể.

KHOA ĐIỀM