Cam kết cho tương lai và 'cú hích' hạ tầng

Sáng 19/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và chủ trì Lễ khánh thành, khởi công các dự án, công trình chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025) tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (xã Đông Anh, thành phố Hà Nội). Ảnh: TTXVN

Việc cả nước khánh thành, khởi công đồng loạt 250 các dự án, công trình trên nhiều lĩnh vực ngày 19/8 vừa qua được kỳ vọng tạo hiệu ứng lan tỏa đến thu hút đầu tư, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong suốt quá trình chuẩn bị cho các công trình, dự án đó ghi nhận sự vào cuộc và chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Đảng, Chính phủ và sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương trong tháo gỡ các khó khăn về nguồn vốn, mặt bằng, nguồn vật liệu, đốc thúc sát sao tiến độ thi công để các công trình, dự án đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra. Các công trình này không chỉ là biểu tượng của sự phát triển, mà còn là lời cam kết về tương lai và cũng là "cú hích" hạ tầng cho phát triển kinh tế đất nước trong thời gian tới.

Bước đột phá về hạ tầng

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn, trong số 250 dự án, công trình được khánh thành, khởi công có tới 59 dự án, công trình về hạ tầng giao thông; công trình dân dụng – đô thị là 44 dự án, công trình; nhà ở xã hội là 22 dự án, công trình; hạ tầng kỹ thuật là 36 dự án, công trình; nông nghiệp và phát triển nông thôn là 6 dự án, công trình; văn hóa, thể thao 3 dự án, công trình; giáo dục 12 dự án công trình; quốc phòng 1 dự án và y tế 10 dự án, công trình.

Trong 250 dự án, công trình có 8 dự án quan trọng quốc gia, 46 dự án nhóm A; 155 dự án nhóm B và 41 dự án nhóm C. Tổng mức đầu tư của 250 dự án, công trình là 1.280.000 tỷ đồng; trong đó nguồn vốn nhà nước với 129 dự án là 478.000 tỷ đồng, chiếm 37% tổng mức và 121 dự án nguồn vốn khác là 802.000 tỷ đồng, chiếm 63% tổng mức.

Sáng 19/8, tại phường Tô Châu, (tỉnh An Giang) diễn ra lễ khởi công thi công xây dựng đường trục chính ven biển vào trung tâm thành phố Hà Tiên. Ảnh: Văn Sĩ - TTXVN

Việc đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng, năng lượng, khu công nghiệp, khu đô thị mới là một trong ba khâu đột phá đã được Đảng và Nhà nước xác định, đã trở thành sức mạnh vật chất thật sự đủ mạnh, làm nền tảng cho sự phát triển các ngành kinh tế - xã hội của đất nước.

Trong số đó, nhiều dự án cao tốc, nâng cấp, cải tạo các tuyến Quốc lộ, đường ven biển đã được đầu tư đồng bộ, kết nối giao thông khu vực và cả nước.

Công trường khởi công dự án dự án Khu tái định cư Lộc Tiến – giai đoạn 2 thuộc xã Chân Mây – Lăng Cô. Ảnh: Văn Dũng-TTXVN

Về đường sắt đã đưa vào khai thác 2 dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Bến Thành - Suối Tiên và đoạn Nhổn - Kim Mã, từng bước hiện đại hóa đô thị. Hôm nay, khởi công các dự án Khu tái định cư phục vụ Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là các dự án hết sức quan trọng, tạo tiền đề để các dự án đường sắt tốc độ cao triển khai đáp ứng tiến độ.

Bên cạnh đó, nhiều dự án hàng không trọng điểm như mở rộng cảng hàng không Tân Sơn Nhất, Nội Bài được hoàn thành,… và đặc biệt là cảng hàng không quốc tế Long Thành đang được nỗ lực triển khai nhằm cơ bản hoàn thành trong năm 2025…

Lợi ích trước mắt và lâu dài

"Về tác động của 250 dự án đóng góp trên 18% giá trị GDP cả nước ngay trong năm 2025 và trên 20% cho những năm tiếp theo. Các công trình dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước sẽ tạo khung hạ tầng chiến lược dẫn dắt đầu tư tư nhân", Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia kinh tế, hiệu ứng lan tỏa của loạt công trình không chỉ đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng GDP trong ngắn hạn, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho phát triển dài hạn, là "đòn bẩy" để Việt Nam bắt kịp xu thế toàn cầu về kinh tế xanh, kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó, nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm khi hoàn thành sẽ góp phần tháo gỡ "nút thắt" về kết nối, giảm chi phí logistics, mở rộng không gian phát triển vùng và liên vùng.

Phối cảnh nút giao cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Mộc Bài và Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: TTXVN phát

Điển hình như trong 89 dự án, công trình được khánh thành trong dịp này là thông xe 208 km đường cao tốc, nâng tổng chiều dài đường bộ cao tốc trên cả nước, đưa vào khai thác gần 2.500 km. Bên cạnh đó là các dự án: cầu Rạch Miễu 2, Tổ máy 1 Nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An quy mô 1.000 giường, Trụ sở Bộ Công an, Trung tâm tài chính quốc tế Saigon Marina… Chưa kể các công trình lớn sẽ được khánh thành trong dịp tới như Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3, 4, Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, cầu Phong Châu, các dự án dầu khí…

Bên cạnh đó có 161 dự án, công trình được khởi công mới có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, như: cầu Ngọc Hồi kết nối thành phố Hà Nội với Hưng Yên, mở rộng cao tốc Long Thành – Thành phố Hồ Chí Minh, cao tốc Cà Mau - Đất Mũi; Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai; Trung tâm nghiên cứu và Phát triển Viettel; Trung tâm Công nghệ sinh học Bộ Công an; các công trình hạ tầng công nghiệp; các dự án khu tái định cư phục vụ Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Dự án đường sắt Hà Nội - Lào Cai - Hải Phòng…

Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) tổ chức lễ khởi công Dự án mở rộng cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành. Ảnh: Sỹ Tuyên - TTXVN

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trưởng Trần Đức Thắng cho biết, hồ Cánh Tạng có tổng mức đầu tư hơn 4.100 tỷ đồng, có tính kỹ thuật cao, quy mô lớn với dung tích 91 triệu m³ (là hồ chứa thủy lợi lớn nhất tỉnh Phú Thọ, chỉ sau hồ thủy điện Hòa Bình), đảm bảo nhiệm vụ cấp nước tưới cho khoảng 6.460 ha đất canh tác tại 6 xã thuộc tỉnh Phú Thọ, bổ sung nước mùa kiệt cho khoảng 2.500 ha đất ở tỉnh Thanh Hóa.

Qua đó, dự án góp phần cung cấp nước sinh hoạt và công nghiệp, phòng chống lũ, đảm an ninh nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu; tạo cảnh quan, phát triển du lịch sinh thái và nuôi trồng thủy sản.

Một dự án khác là Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được khởi công là một trong những công trình hạ tầng chiến lược về an ninh, quốc phòng, kinh tế, kỳ vọng sẽ là một điểm sáng trên bản đồ hàng không, logistics khu vực và quốc tế. Ngoài ra, có 22 dự án nhà ở xã hội được khởi công với hàng chục nghìn căn hộ đảm bảo cho vấn đề an sinh xã hội, "an cư lập nghiệp" cho hàng chục nghìn người dân, lao động…

Về tổng thể, ông Nguyễn Hồng Chung, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên chi hội Tài chính khu công nghiệp nhận định, việc đồng loạt khánh thành, khởi công 250 công trình có ý nghĩa như một "cú hích" hạ tầng cho nền kinh tế. Hạ tầng được cải thiện đồng bộ sẽ giúp giảm chi phí logistics, rút ngắn thời gian vận chuyển, tạo điều kiện kết nối vùng và quốc tế. Đây chính là yếu tố then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bởi nhà đầu tư luôn quan tâm trước tiên đến hạ tầng và chi phí vận hành.

"Hiệu ứng lan tỏa thể hiện ở việc không chỉ thu hút thêm dòng vốn FDI, mà còn thúc đẩy khu vực tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị", ông Chung nhấn mạnh.

Những bài học quý

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, đa số các công trình khánh thành vừa qua đều được triển khai trong bối cảnh vô cùng khó khăn, chịu tác động nặng nề bởi đại dịch COVID-19, biến động giá vật liệu, khó khăn về giải phóng mặt bằng nguồn vật liệu san lấp tại các địa phương... Tuy nhiên, quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: "tất cả phải cùng đồng lòng vì mục tiêu chung, vì lợi ích của nhân dân, của quốc gia, dân tộc"; "lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ", ngành xây dựng xác định phải quyết tâm hoàn thành các dự án.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Quốc Khánh - TTXVN

Xuyên suốt trong quá trình đó, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã phát động các phong trào thi đua, vừa động viên cổ vũ, vừa là "mệnh lệnh" để phấn đấu với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, tích cực đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm; đồng thời, chủ động khắc phục các khó khăn về vật liệu, điều kiện thời tiết. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, hàng vạn kỹ sư, công nhân trên các công trường đã làm việc liên tục với tinh thần "3 ca 4 kíp", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", sẵn sàng thi công xuyên lễ, xuyên Tết, vượt qua mọi khắc nghiệt của thời tiết để đưa công trình về đích đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng. Lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng thường xuyên có mặt tại hiện trường, phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thi công.

Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Rạch Miễu 2 nối tỉnh Tiền Giang và tỉnh Bến Tre (nay là tỉnh Vĩnh Long và Đồng Tháp) là một trong những điển hình. Tính đến thời điểm khánh thành 19/8, dự án đã hoàn thành sớm hơn hợp đồng khoảng 5 tháng. Trong quá trình triển khai, dự án cầu Rạch Miễu 2 từng đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là khâu giải phóng mặt bằng. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần trực tiếp đến công trường kiểm tra và chỉ đạo, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Đồng thời, yêu cầu rút ngắn thời gian thi công đối với dự án này phải hoàn thành và đưa vào sử dụng dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9. Đến nay, sau hơn 3 năm thi công, dự án cầu Rạch Miễu 2 đã hoàn thành, vượt tiến độ hơn 5 tháng so với kế hoạch ban đầu.

Lễ cắt băng Khánh thành Trạm 500kV Vĩnh Yên và đường dây đấu nối. Ảnh: Hoàng Mạnh Hùng

Hay như Dự án Đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên có thể về đích đúng thời gian theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Lào Cai, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã phải huy động nhân lực hỗ trợ thi công dự án và công tác giải phóng mặt bằng hành lang lưới điện, hỗ trợ người dân dọn dẹp, di chuyển nhà cửa để bàn giao mặt bằng. Dự án đường dây 500kV ảnh hưởng tới hơn 2.000 hộ dân; trong đó, có 213 hộ phải di dời tái định cư. Quá trình giải phóng mặt bằng tại Lào Cai phần lớn nhận được sự ủng hộ của người dân. Bà con đã tự giác tháo dỡ công trình, bàn giao mặt bằng đúng tiến độ. Để đạt được kết quả này, chính quyền địa phương đã triển khai phương châm "đi từng ngõ, gõ từng nhà", tập trung tuyên truyền minh bạch các chế độ chính sách và hỗ trợ thiết thực cho người dân. Trong thời điểm nước rút, UBND tỉnh Lào Cai khẩn trương vào cuộc quyết liệt với hơn 10 văn bản chỉ đạo được ban hành, 3 tổ công tác đặc biệt của tỉnh được thành lập; trong đó, có cán bộ chuyên trách từ các sở ngành chủ chốt. Các đoàn kiểm tra do lãnh đạo tỉnh chủ trì liên tục được cử xuống cơ sở để nắm tình hình, tháo gỡ từng điểm nghẽn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Hoàng Tùng/Bnews/vnanet.vn