Cải cách thể chế, tạo không gian phát triển mới cho doanh nghiệp Nhà nước

Sáng 27/2 tại Trụ sở Chính phủ, diễn ra Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) với chủ đề "Nhiệm vụ, giải pháp góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững".

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị; các Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, Bùi Thanh Sơn, Mai Văn Chính cùng dự Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết mục tiêu đặt ra trong năm nay là đạt mức tăng trưởng tối thiểu 8% GDP. Vì vậy, Thường trực Chính phủ sẽ làm việc với các DNNN để lắng nghe, trao đổi, thảo luận về cơ chế, chính sách và các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Theo đó, Phó Thủ tướng đề nghị các DNNN mạnh dạn đề xuất những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại để Chính phủ có thể tập trung tháo gỡ.

Mục tiêu đặt ra là: Ít nhất 30% thủ tục hành chính sẽ được đơn giản hóa hoặc cắt giảm; chi phí sản xuất, kinh doanh giảm khoảng 3%; các chi phí khác như chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức cũng cần được giảm thiểu; ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết sẽ bị bãi bỏ.

“Chúng ta cần phấn đấu để trong vòng hai đến ba năm tới, môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm ba nước dẫn đầu ASEAN”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp Nhà nước diễn ra sáng 27/2 - Ảnh: VGP

Sau chỉ đạo của ông Hồ Đức Phớc, hầu hết các doanh nghiệp (DN) đều cho rằng mục tiêu đặt ra là tăng trưởng 8% năm nay và các năm tiếp theo tăng trưởng 2 con số là con số thách thức, nhưng với sự quyết tâm của Chính phủ và các doanh nghiệp sẽ hoàn thành.

Ông Lê Ngọc Sơn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), cho biết trong năm qua Petrovietnam đã vượt qua khó khăn, hoàn thành vượt mức các kế hoạch từ 6-27% và tiếp tục thiết lập nhiều kỷ lục mới với tổng doanh thu của Tập đoàn năm 2024 lần đầu tiên vượt 1 triệu tỷ đồng. Nộp ngân sách Nhà nước đạt 165,6 nghìn tỷ đồng; đầu tư đạt trên 38 nghìn tỷ đồng, tăng 49% so với năm 2023.

Hết năm 2024, Petrovietnam đã hoàn thành toàn diện các chỉ tiêu tài chính kế hoạch 5 năm 2021-2025 và vượt từ 6-32% so với kế hoạch Thủ tướng giao. Dự kiến hết năm 2025, Petrovietnam sẽ hoàn thành và vượt toàn diện 13/13 chỉ tiêu của kế hoạch 5 năm.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng trong năm nay ít nhất 15% so với thực hiện năm 2024, ông Sơn cho biết, doanh nghiệp đẩy mạnh mở rộng thị trường, cung cấp dịch vụ kỹ thuật ra nước ngoài và kinh doanh quốc tế, đặc biệt tại các khu vực Bắc Mỹ, Trung Đông, Nga, Đông Nam Á… mục tiêu doanh thu từ các hoạt động ở nước ngoài chiếm 30%. Đồng thời, thúc đẩy tiến độ các dự án trọng điểm như Khí Lô B, Nhân Trạch 3 và 4; nâng cấp, mở rộng Nhà máy Lọc dầu Dung Quất và các dự án đưa vào khai thác ngoài khơi. Phấn đấu mục tiêu đầu tư các dự án mới và đẩy mạnh giải ngân vốn trong năm 2025 của PetroVietnam là 60,75 nghìn tỷ đồng.

“Chúng tôi tin tưởng và phấn đấu hoàn thành mục tiêu kế hoạch đề ra, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và cân đối lớn của nền kinh tế. Đặc biệt, quyết tâm hoàn thành mục tiêu đầu tư phát triển để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước trên 8% năm 2025”, ông Sơn cho hay.

Để việc đầu tư được thuận lợi, Tổng giám đốc Petrovietnam kiến nghị đối với các quy định về phân cấp, chủ trương đầu tư tại dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN; Phân cấp rõ ràng theo số tuyệt đối hoặc theo tỷ lệ trên vốn điều lệ và phân cấp mạnh hơn cho DN.

Phương án lãnh đạo Petrovietnam đề xuất là DN quyết định đầu tư đối với tổng mức đầu tư đến 5.000 tỷ đồng, hoặc 50% vốn điều lệ. Thứ 2, cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định chủ trương đầu tư đến 10.000 tỷ đồng. Thứ 3, Thủ tướng Chính phủ chủ trương đầu tư trên 10.000 tỷ đồng.

Ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch kiêm TGĐ Tập đoàn công nghiệp viễn thông Quân đội (Viettel), cho rằng mục tiêu tăng trưởng 8% năm nay và các năm tiếp theo tăng trưởng 2 con số. Nhìn vào cách làm cũ, nếu tăng trưởng như vậy rất thách thức, nhất là với các DN truyền thống. Còn nếu đổi mới sáng tạo, áp dụng khoa học công nghệ, phải đổi mới cái cũ để tăng trưởng 2 con số mà vẫn duy trì không gian mới.

Về phía DN, ông Thắng cho biết Viettel vẫn tập trung vào các lĩnh vực truyền thống như: viễn thông, chuyển phát, công nghệ số, công nghệ công nghiệp.

Cụ thể, Nghị quyết 57 ra đời là động lực rất lớn. Hiện nay chúng tôi nhận được rất nhiều đề nghị từ địa phương, DN lớn muốn Viettel tư vấn, đề xuất giải pháp về chuyển đổi số. "Đây là động lực tăng trưởng cho các địa phương mà cũng chính là động lực tăng trưởng của Viettel. Mục tiêu tăng trưởng trong lĩnh vực này chúng tôi đặt ra là 25-30%", ông Thắng cho hay.

Đối với công nghiệp công nghệ cao Viettel cũng đặt mục tiêu tăng trưởng 30%. “Viettel đặt mục tiêu năm nay phát triển 5G phủ khắp từ thành thị đến các khu công nghiệp, đảm bảo các nơi này 50% phải có 5G và bà con nhân dân hoặc DN vừa và nhỏ cũng đều có cơ hội kết nối để tăng trưởng”, ông Thắng cho nói.

Tuy nhiên, đại diện Viettel cho biết, muốn tăng trưởng 8% và tăng trưởng 2 con số trong các năm tiếp theo, cần có những cái mới và phải được đầu tư ngay từ bây giờ. Các công trình nghiên cứu có thể thành công hay không thì ngay từ bây giờ, cần có thử nghiệm, đánh giá, cần có những DN mạnh dạn áp dụng cái mới.

“Chắc chắn phải vươn ra nước ngoài và điều này không hề dễ, chúng tôi và các DN khách đều cần có sự hỗ trợ từ Chính phủ”, ông Thắng kiến nghị.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cho hay với mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên theo Nghị quyết số 25/NQ-CP của Chính phủ, Tập đoàn dự kiến nhu cầu điện sẽ tăng trưởng tương ứng 12-13% so với năm 2024. Đây là thách thức rất lớn với EVN nói riêng và các DN tham gia vào ngành điện nói chung trong việc đảm bảo cung ứng đủ điện trong năm 2025 và các năm tới.

Tại Hội nghị này, Tập đoàn có một kiến nghị. Đó là sớm hiện thực hóa, đổi mới và cải cách thể chế pháp luật, có cơ chế chính sách, tạo không gian phát triển mới cho các DNNN.

Riêng lĩnh vực về phân cấp đầu tư, có thể xem xét theo Luật Doanh nghiệp. Vì hiện nay các dự án của EVN phần lớn là trên 5 nghìn tỷ đồng, những dự án dưới 5 nghìn tỷ đồng rất ít, nên có thể xem xét tạo điều kiện hợp lý cho DN để họ chủ động trong đầu tư sản xuất.

"Đặc biệt, việc đổi mới theo Nghị quyết phát triển khoa học và công nghệ, hiện nay chúng tôi rất muốn đồng hành cùng với Viettel, VNPT hay FPT để thực hiện chuyển đổi số. Tuy nhiên, còn những quy định trong Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư khiến cho việc hợp tác chưa được cụ thể. Vì thế chúng tôi mong muốn, cần có quy định rõ ràng trong thể chế để thực hiện việc hợp tác trên", ông nói.

Ông Phạm Văn Thanh, Chủ tịch Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành xem xét, có cơ chế chính sách thúc đẩy các DN kinh doanh xăng dầu đẩy mạnh kinh doanh nhiên liệu sinh học và nhiên liệu tiêu chuẩn Euro5. Đồng thời kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài chính sớm điều chỉnh định mức chi phí bảo quản hàng dự trữ quốc gia.

"Các bộ, ngành, địa phương quan tâm hơn nữa việc kiểm soát thị trường xăng dầu lậu, gian lận thương mại..", ông Thanh kiến nghị.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 178 về cơ chế chính sách đối với cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trong quá trình tinh giản, sắp xếp lại bộ máy, nhưng đối với DNNN chưa có hướng dẫn. Vì vậy, ông Thanh kiến nghị Chính phủ sớm có hướng dẫn để có cơ sở, căn cứ để tinh gọn bộ máy trong thời gian sắp tới.

Thanh Hoa