Cách nào giúp bệnh nhân đang phải chi cả trăm triệu đồng/tháng điều trị ung thư?

Kéo dài cuộc sống sau tiên lượng 3 tháng

Giữa năm 2022, chị H.T.D. (45 tuổi, Phú Thọ) ho kéo dài bất thường. Sau khi tự mua thuốc uống không khỏi, chị đến bệnh viện tỉnh và nhận tin dữ: Ung thư phổi đã di căn. Bác sĩ cho rằng thời gian sống của chị chỉ còn 3 tháng.

Chuyển xuống Bệnh viện K (Hà Nội), chị được chẩn đoán mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ với đột biến gene EGFR (+) exon 19, phù hợp với thuốc đích. Loại thuốc này có giá gần 5 triệu đồng mỗi viên/ngày.

Chị D. chia sẻ: “Tôi chỉ mong sống để thấy hai con vào đại học, nên quyết tâm làm tất cả để chữa bệnh”.

Nữ bệnh nhân được tham gia chương trình hỗ trợ thuốc một phần. Sau hai tháng dùng thuốc, kết quả chụp MRI cho thấy khối u phổi teo nhỏ còn 12x16mm, không còn dấu hiệu di căn. Tám tháng tiếp theo, chị duy trì điều trị đều đặn và sức khỏe cải thiện đáng kể. Trong 24 tháng, chị D. liên tục dùng thuốc, việc chi trả cũng giảm dần vì được hỗ trợ theo các mức khác nhau.

“Khi nghe tới cả tháng lương mới đủ mua 2 viên thuốc, tôi sợ mình không kham nổi nhưng may mắn bệnh án được bác sĩ tư vấn và gửi duyệt vào chương trình hỗ trợ người bệnh chi trả 1 lọ nhận thêm 1 lọ miễn phí. Nhờ đó, gia đình cố gắng thêm chút nữa và tôi cầm cự được đến nay. Hiện tại, sức khỏe của tôi tốt và các lần kiểm tra định kỳ 3 tháng/lần chưa có bất thường”, nữ bệnh nhân chia sẻ.

Bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện K. Ảnh: Mạnh Trần.

Bên lề hội thảo Điều trị đa mô thức bệnh ung thư và quản lý bệnh viện trong kỷ nguyên số, tổ chức tại Hà Nội, Giáo sư Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội) cho biết, chi phí điều trị bằng thuốc đích hoặc miễn dịch dao động từ 120-150 triệu đồng mỗi tháng, tương đương 500 triệu đến vài tỷ đồng mỗi năm, tùy phác đồ và loại thuốc.

Với thời gian điều trị kéo dài từ một đến hai năm, chỉ khoảng 10% bệnh nhân ung thư tại Việt Nam có thể tiếp cận các liệu pháp này. Thực tế, nhiều trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khiến chi phí tăng cao, đẩy gia đình vào cảnh kiệt quệ.

Cánh cửa tiếp cận thuốc mới cho người bệnh

Liệu pháp miễn dịch và thuốc đích là những bước tiến lớn trong điều trị ung thư. Tuy nhiên, chi phí cao và việc các loại thuốc này chưa nằm trong danh mục BHYT khiến việc tiếp cận của bệnh nhân còn hạn chế. Các chương trình hỗ trợ thuốc giúp giảm gánh nặng tài chính, tạo cơ hội cho người bệnh tiếp cận thuốc tiên tiến trong khi chờ BHYT mở rộng phạm vi chi trả.

Các chương trình hỗ trợ thuốc đang mở ra cánh cửa tiếp cận thuốc mới cho nhiều bệnh nhân ung thư.

Theo bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, nguyên Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức (TPHCM), các chương trình này giúp giảm tới 50% chi phí. Thậm chí, với một số thuốc đích thế hệ mới, còn có cơ chế hỗ trợ mở rộng, khi bệnh nhân đồng chi trả một phần sẽ được cấp thêm thuốc miễn phí.

Ví dụ, thuốc đích điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ thế hệ 3 có giá cao và chưa được BHYT chi trả, nhưng nhờ hỗ trợ, bệnh nhân có thể tiết kiệm đáng kể và tránh mua phải thuốc trôi nổi.

Thống kê của Vụ Bảo hiểm Y tế - Bộ Y tế cho thấy, từ năm 2019 đến 2024, 20 chương trình hỗ trợ đã cung cấp thuốc trị giá 2.921 tỷ đồng cho 10.652 bệnh nhân. Nếu quy trung bình mức độ hỗ trợ có thể giảm được gánh nặng tài chính lên đến vài trăm triệu đồng một bệnh nhân. Hiện, 2.858 bệnh nhân vẫn đang được điều trị nhờ các chương trình này.

Ngoài ung thư, nhiều bệnh nhân mắc bệnh lý mạn tính và hiếm gặp khác như Hemophilia A, xơ phổi vô căn, vảy nến, viêm khớp vảy nến hay bệnh lý võng mạc cũng đã được hỗ trợ thông qua các chương trình này, cho thấy đây là một cơ chế tài chính y tế bổ trợ mang giá trị nhân văn rõ rệt.

Ông Nguyễn Quốc Toản - chuyên viên Vụ Bảo hiểm Y tế, nhấn mạnh rằng các chương trình này đặc biệt ý nghĩa với bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, khi nhiều thuốc phát minh thế hệ mới chưa được BHYT chi trả. Sự đồng hành của các bệnh viện, y bác sĩ và gia đình bệnh nhân đã giúp các chương trình trên được đón nhận rộng rãi.

Trong Kế hoạch số 1085/KH-BYT về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn đến năm 2026, Bộ Y tế chỉ ra rằng việc tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật mới, thuốc mới, thiết bị y tế hiện đại thông qua BHYT vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu điều trị.

Hiện nay, Bộ Y tế đã phê duyệt Quỹ Ngày mai tươi sáng phối hợp cùng nhiều bệnh viện điều trị ung thư trên toàn quốc triển khai các chương trình hỗ trợ cho bệnh nhân ung thư. Người bệnh khi đáp ứng đủ điều kiện sẽ được nhận mức hỗ trợ phù hợp với khả năng chi trả của từng người.

Một nghiên cứu tổng quan tại 176 quốc gia cho thấy, các chương trình hỗ trợ bệnh nhân hiện có mặt tại 97 quốc gia (chiếm 55%), cho thấy đây là một trong những cơ chế giúp giảm gánh nặng tài chính của bệnh nhân không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.

Phương Thúy