Cách nào để TP.HCM sử dụng ô tô bay, máy bay không người lái giao hàng, cứu người?

UBND TP.HCM vừa báo cáo về tình hình thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 71 của Chính phủ liên quan tới việc đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Trong đó, việc phát triển kinh tế tầm thấp là một trong những nội dung trọng tâm của TP giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thử nghiệm phương tiện không người lái giao hàng

Để hướng tới mục tiêu này, TP.HCM sẽ thiết lập không gian tự do thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ và hệ thống quản lý phương tiện bay không người lái (drone). Thành phố sẽ hình thành khu vực thử nghiệm có kiểm soát phương tiện bay không người lái trên cơ sở đơn giản hóa thủ tục quản lý bay, cấp phép bay.

CT UAV giới thiệu các giải pháp UAV từng được trưng bày tại triển lãm "Sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia tại TP.HCM". Ảnh: VĂN THUẬN

Địa phương cũng thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, phát triển (R&D), thiết kế và sản xuất phương tiện bay không người lái. Việc này nhằm làm chủ công nghệ nền tảng, công nghệ lõi như phần cứng, phần mềm, cơ sở vật chất và hạ tầng quản lý.

Thời gian tới, TP.HCM sẽ thử nghiệm các dịch vụ ứng dụng, khai thác phương tiện bay không người lái. Trong đó có các lĩnh vực về nông nghiệp thông minh; giám sát an ninh trật tự đô thị; vận chuyển và giao hàng; cứu trợ, cứu nạn, cứu hộ và cả vận tải hành khách (ô tô bay, mô tô bay...); thiết lập và vận hành thử nghiệm hệ thống quản lý, điều phối thiết bị bay không người lái.

Cần có pháp lý đi đầu và đảm bảo an ninh bay

Liên quan đến vấn đề này, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực hàng không, đô thị đánh giá đây là một trong những vấn đề cần được TP.HCM quan tâm.

PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Kỹ thuật Hàng không Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, nhận định ưu tiên là những quy định pháp luật hướng dẫn cho các đơn vị đầu tư phát triển.

Ở các nước, họ đón đầu các quy định pháp luật trước khi đưa vào thực hiện. Vì vậy, Việt Nam cũng cần có một bộ phận, phòng ban bàn, nghiên cứu về các quy định này, sau đó ban hành, hướng dẫn thí điểm rồi trình Quốc hội và ban hành cho cả nước áp dụng.

“Khi phát triển đến thiết bị bay sẽ liên quan đến an toàn không lưu trong TP.HCM, hạ tầng cơ sở. Phát triển lớn hơn gọi là giao thông hàng không đô thị, giống như metro trên không”- PGS.TS Thiện Tống đặt ra để so sánh.

Theo đó, thiết kế bay phải vạch ra đường bay, lập trình sẵn điểm cất cánh là A, đáp là B, có thể là sân thượng có thang máy lên xuống, các điểm này có thể kết nối với xe buýt công cộng, nhà ga metro… cần thiết kế hệ thống. TP có thể nghiên cứu ưu tiên thiết bị này cho các hoạt động như cứu hộ cứu nạn, phòng cháy chữa cháy...

“Cái hay hơn nữa là y tế khẩn cấp, các bệnh viện có chỗ đáp để đón nhận bộ phận mô tạng cứu người. TP.HCM là nơi cần thiết, phù hợp nhất để áp dụng hệ thống khoa học công nghệ này để lan rộng ra các tỉnh thành khác” - vị PGS.TS nhận định.

Chiếc Drone được một người đàn ông ở tỉnh Đắk Lắk sử dụng để cứu người trong trận lũ vừa qua. Ảnh: MXH

Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô hành khách TP.HCM cho rằng đây là một dịch vụ vận tải mới, tiên tiến trên thế giới, thường phải đưa vào luật hàng không tầm thấp. Đến nay rất ít nước đang triển khai thực hiện.

Nếu muốn thực hiện đại trà như một phương thức vận tải hành khách công cộng thì phải đăng ký, xin phép hợp pháp.

"Đồng thời, cần xác định rõ phạm vi bay, tránh khu vực cấm, sân bay, nơi đông dân và phải chuẩn bị hạ tầng. Nếu chở người phải tuân thủ yêu cầu đặc biệt về an toàn. Tôi nghĩ cần thử nghiệm 3 năm, sau đó rút kinh nghiệm rồi đưa vào luật hoặc nghị định. Cần sửa đổi luật hàng không hiện hữu và sớm ban hành văn bản pháp quy cụ thể. Đây cũng được xem là giải pháp giảm kẹt xe cho TP.HCM” - vị chủ tịch Hiệp hội chia sẻ thêm.

Góp ý thêm, TS Phạm Viết Thuận - Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho rằng trước mắt có thể thí điểm hoạt động này cho hệ thống phòng cháy chữa cháy, áp dụng các thiết bị cứu hộ, cứu nạn; riêng ứng dụng cho hàng hóa, hành khách cần thêm lộ trình và thời gian để nghiên cứu.

THY NHUNG