Cách Jensen Huang tự vệ

Vào một buổi sáng cuối năm 1973, Jensen Huang - cậu bé 10 tuổi nhỏ thó - thức dậy trong ký túc xá, chuẩn bị cho hành trình thường ngày đến trường. Cậu sinh ra tại Đài Loan, lớn lên tại Thái Lan, và giờ đây đặt chân tới vùng quê hẻo lánh của Kentucky. Con đường đến trường không hề đơn giản. Cậu bước trên sườn đồi dốc thoai thoải, đằng xa là hững rặng đồi phủ kín cây rừng hiện lên lờ mờ trong màn sương buổi sớm.

Đến vùng đất thấp, trước mặt cậu hiện ra một cây cầu treo đơn sơ bắc qua dòng sông lạnh buốt. Cây cầu được kết bằng những sợi dây thừng, phía dưới là những tấm ván đã mục nát từ lâu, nhiều chỗ trống hổng để lộ dòng nước cuồn cuộn bên dưới.

Jensen Huang, một cậu bé sáng dạ và chăm chỉ, đã học vượt một năm và đang theo học lớp 6. Dáng vẻ nhỏ bé hơn cả tuổi khiến cậu thường là đứa trẻ thấp nhất lớp. Cậu nói tiếng Anh chưa thạo và là học sinh châu Á duy nhất trong trường. Bạn học của cậu tại trường tiểu học Oneida phần lớn là con em nông dân trồng thuốc lá và thợ mỏ than. Hầu hết chúng đều là người da trắng, nhiều gia đình nghèo đến mức không có nước máy trong nhà.

Ông chủ NVIDIA trải qua một tuổi thơ đặc biệt. Ảnh: Forbes.

Jensen Huang cùng anh trai Jeff đến vùng đất xa lạ này vào khoảng giữa năm học, trong khi cha mẹ họ vẫn ở lại Thái Lan. Hai anh em được gửi vào Học viện Báp-tít Oneida, một trường nội trú gần đó. Nhưng Jensen nhỏ con chưa đủ tuổi để theo học ở đây, nên cậu được chuyển tới trường tiểu học Oneida.

Ngày đầu tiên đến lớp, thầy hiệu trưởng quàng tay qua vai Jensen, giới thiệu cậu với cả lớp. “Đây là bạn học mới của chúng ta, bạn ấy đến từ một nơi rất xa, khác biệt với chúng ta, nhưng bạn ấy cực kỳ thông minh.” Vấn nạn bắ nạt bắt đầu tức thì, len lỏi qua ánh mắt, lời nói và những trò trêu chọ. “Cậu ta là mục tiêu hoàn hảo”, Ben Bays, bạn học của Huang, sau này nhớ lại.

Trước khi Jensen Huang đến, Ben Bays là “nạn nhân” của lớp. Giống Huang, Bays nhỏ con và cũng là một học sinh giỏi. Những kẻ bắt nạt “vinh danh” Bays bằng cách nhốt cậu trong tủ để đồ của trường, có khi hàng giờ liền. Nhưng khi Huang xuất hiện, sự chú ý của chúng chuyển hướng, mang thêm sắc thái kỳ thị chủng tộc. “Năm ấy, người ta gọi người Trung Quốc là ‘lũ Tung Của'”, Huang kể lại sau 50 năm, trong căn phòng hội nghị, khuôn mặt không để lộ cảm xúc. “Ngày nào chúng tôi cũng bị gọi là như thế.”

Những kẻ bắt nạt nhắm vào Huang trong lớp học, ngoài sân trường, bất cứ khi nào có cơ hội. Chúng xô đẩy cậu trong hành lang, rượt đuổi cậu trên sân chơi. Cây cầu là nơi chúng yêu thích nhất. Huang phải đi qua cầu một mình, một nơi nguy hiểm ngay cả khi thời tiết thuận lợi nhất. Đôi khi, vào lúc Huang đang ở giữa cầu, bọn chúng xuất hiện từ hai phía, nắm lấy dây thừng và bắt đầu đung đưa, cố làm cậu rơi xuống dòng nước lạnh giá phía dưới. “Chẳng hiểu sao điều đó không làm cậu ấy bận tâm”, Bays nhớ lại. “Thật ra, trông cậu ấy còn có vẻ vui.”

Huang và Bays nhanh chóng trở thành bạn thân. Dù có rào cản ngôn ngữ, Huang vẫn vượt trội trong học tập, thay thế Bays trở thành học sinh xuất sắc nhất lớp. Cậu là một họa sĩ có năng khiếu với chữ viết tay đẹp hoàn hảo, dù chỉ viết được chữ in hoa. Huang cũng dạy Bays cách tự vệ. Những gì bọn trẻ địa phương biết về văn hóa Trung Quốc đều đến từ phim của Lý Tiểu Long. Ban đầu, Huang giả vờ rằng mình là một võ sư. Điều này nhanh chóng bị lật tẩy trên sân trường, nhưng nếu như kỹ thuật còn nhiều thiết sót, cậu có thể bù lại bằng quyết tâm. Khi bị thách đấu, cậu luôn sẵn sàng đánh trả, đôi lúc vật ngã cả những đứa trẻ lớn hơn.

Theo ký ức của Bays, Huang chưa từng bị quật ngã. (“Sao chuyện tôi nhớ không giống vậy nhỉ?”, Huang nói, bật cười.) Dù thế nào, Huang đã truyền cảm hứng để Bays cũng dám đứng lên chống trả. Sau một thời gian, những trò bắt nạt dần chấm dứt.

Stephen Witt/1980 Books-NXB Công Thương