Các sân bay Pháp đối mặt 'ác mộng' UAV dân dụng

Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)

Không phải những thiết bị bay không người lái (UAV) chiến đấu tối tân, mà chính các UAV dân dụng giá rẻ mới đang trở thành mối lo ngại ngày càng gia tăng tại các sân bay Pháp. Dù phần lớn người sử dụng không có ý đồ xấu, việc vận hành UAV thiếu kiểm soát đang đặt ra thách thức lớn đối với an ninh hàng không.

Theo phóng viên TTXVN tại Paris, dù Pháp đã ban hành quy định nghiêm ngặt cấm bay UAV trên khu dân cư, gần sân bay hoặc ở độ cao vượt quá 150 m khi chưa được cấp phép, các vụ xâm nhập vùng trời cấm vẫn gia tăng mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Một nghiên cứu của Eurocontrol thực hiện trong hai năm 2023-2024, bằng hệ thống cảm biến đặt tại 13 thành phố lớn ở 9 quốc gia châu Âu (trong đó có Pháp), ghi nhận 13.177 vụ phát hiện UAV trái phép năm 2023, tăng lên 35.000 vụ trong năm 2024 – tức 22,7 vụ mỗi ngày, so với 12,9 vụ năm trước.

Trong vòng 562 ngày, cơ quan này phát hiện 5.567 “cuộc gặp” giữa UAV và máy bay có người lái, chủ yếu gần các sân bay.

Hiện chưa ghi nhận tai nạn nghiêm trọng nào ở Pháp, song các vụ va chạm đã xảy ra tại Mỹ và suýt xảy ra ở châu Âu. Một số sân bay, như Munich (Đức), đã phải tạm dừng khai thác vì UAV xâm nhập vùng bay.

Tại Pháp, sân bay Charles-de-Gaulle (CDG) – trung tâm hàng không lớn nhất cả nước – ghi nhận 3.000-4.000 lượt bay UAV mỗi năm, tương đương khoảng 10 lượt mỗi ngày trong bán kính 10 km.

Theo ông Alain Bascoulergue, Tổng Giám đốc công ty Air Space Drone (ASD) – đơn vị được Hãng hàng không quốc gia Pháp Air France thuê giám sát không phận quanh sân bay CDG – khoảng 10% số UAV được phát hiện có thể gây nguy hiểm cho giao thông hàng không, trong đó 5-6% là mối đe dọa thực sự, khi chúng bay cách máy bay dưới 500 m.

ASD sử dụng hệ thống nhận dạng trực tiếp từ xa (DRI) – bắt buộc đối với mọi UAV nặng trên 250 gram – để xác định thiết bị có được cấp phép bay hay không.

Ngoài ra, ASD còn có thể định vị UAV và người điều khiển thông qua tín hiệu đo khoảng cách, giúp lực lượng hiến binh nhanh chóng can thiệp. Tuy nhiên, công ty không được phép tự vô hiệu hóa UAV (chẳng hạn làm nhiễu GPS buộc hạ cánh), vì quyền này chỉ thuộc lực lượng công lực.

Phần lớn các vụ xâm nhập xuất phát từ những người đam mê hàng không muốn ghi hình máy bay cất – hạ cánh, mà không ý thức được rủi ro. Song cũng có trường hợp tinh vi hơn, khi người điều khiển cố tình tắt hệ thống nhận dạng để ẩn danh và tránh bị phát hiện.

Để đối phó, tập đoàn quản lý sân bay Paris (ADP) đã triển khai hệ thống phòng vệ tiên tiến do công ty con Hologarde phát triển, sử dụng radar ảnh nổi 3D kết hợp cảm biến quang học, radar và vô tuyến, cùng phần mềm AI nhận diện tự động.

Theo ADP, thiết bị này “phát hiện và phân tích mọi tín hiệu nghi ngờ trong không phận”, nhưng chi tiết vận hành được giữ bí mật vì lý do an ninh. Công nghệ này không chỉ được dùng cho sân bay CDG, mà còn mở rộng ra các sân bay khác trong khuôn khổ chương trình phòng chống UAV do Cục Điều hành Dịch vụ Hàng không (DSNA) triển khai từ năm 2024, nhằm chuẩn bị cho Thế vận hội Paris 2024.

Liên danh Hologarde – Clearance đã thắng thầu chương trình này, với mục tiêu trang bị hệ thống phát hiện UAV trái phép và nền tảng cấp phép bay điện tử cho toàn bộ 80 sân bay do DSNA quản lý.

Nhờ đó, các sân bay có thể phát hiện và theo dõi UAV không khai báo trong thời gian thực, dù vẫn chưa có quyền trực tiếp vô hiệu hóa chúng./.

(TTXVN/Vietnam+)