Các nước vùng Vịnh kêu gọi ngừng bắn ở Dải Gaza, ủng hộ chủ quyền Syria

Bộ trưởng Ngoại giao các nước thuộc Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) ngày 2/6 (giờ địa phương) đã kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Dải Gaza, ủng hộ chủ quyền của Syria và giải quyết các mối quan ngại về an ninh khu vực, bao gồm cả chương trình hạt nhân của Iran.

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel tại trại tị nạn Jabalia, Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, lời kêu gọi này được đưa ra trong một thông cáo báo chí chung công bố trong phiên bế mạc cuộc họp lần thứ 164 của Hội đồng Bộ trưởng GCC, được tổ chức tại TP Kuwait, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Ngoại giao Kuwait Abdullah Ali Al-Yahya.

Trong tuyên bố chung, các Ngoại trưởng GCC lên án “những nỗ lực di dời người dân ở Dải Gaza” và kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ thành lập một ủy ban quốc tế độc lập để điều tra các hành vi vi phạm bị cáo buộc của quân đội Israel.

GCC ủng hộ các nỗ lực làm trung gian của Qatar, được tiến hành phối hợp với Ai Cập và Mỹ, nhằm đảm bảo lệnh ngừng bắn và tạo điều kiện cho việc tiếp cận nhân đạo cho người dân ở Gaza.

Các bộ trưởng kêu gọi chấm dứt “hành động xâm lược của Israel” và nhấn mạnh nhu cầu cần có những nỗ lực ngoại giao bền vững để đạt được giải pháp lâu dài. GCC cũng tán thành lời kêu gọi gần đây được nêu ra tại Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Ả-rập (AL) ở Cairo về việc triển khai lực lượng bảo vệ quốc tế tại các vùng lãnh thổ của Palestine, dưới sự bảo trợ của Hội đồng Bảo an.

Về vấn đề Syria, Hội đồng Bộ trưởng GCC tái khẳng định sự ủng hộ đối với chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia Trung Đông này, đồng thời bác bỏ sự can thiệp của nước ngoài. GCC đánh giá rằng sự ổn định của Syria là “trụ cột cơ bản của an ninh khu vực” và lên án các cuộc tấn công đang diễn ra của Israel vào lãnh thổ Syria.

Liên quan tới vấn đề hạt nhân của Iran, GCC hoan nghênh các cuộc tiếp xúc ngoại giao mới giữa Washington và Tehran, thừa nhận vai trò của Oman trong việc thúc đẩy đối thoại. Các nước vùng Vịnh ủng hộ các cuộc đàm phán tập trung vào việc nới lỏng các lệnh trừng phạt để đổi lấy việc hạn chế các hoạt động hạt nhân của Tehran, đồng thời nêu bật trách nhiệm của Iran trong việc hạn chế làm giàu urani ở mức độ hòa bình và duy trì hợp tác đầy đủ với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Trong diễn biến khác, theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 2/6 thông báo đang tiếp tục mở rộng các chiến dịch trên bộ trên khắp Dải Gaza. Trong 24 giờ qua, Lực lượng Không quân Israel (IAF) đã tấn công hàng chục mục tiêu. Lực lượng thuộc Bộ Tư lệnh miền Nam IDF cho biết đang tích cực triển khai các hoạt động quân sự khuôn khổ chiến dịch mang tên “Chiến xa của Gideon”.

Trong diễn biến mới nhất, các đơn vị bộ binh đã tiến sâu hơn vào bên trong lãnh thổ, phá hủy kho vũ khí và hệ thống cơ sở hạ tầng của lực lượng Hamas trên và dưới mặt đất. Đồng thời, Lực lượng Không quân Israel cũng thực hiện nhiều đợt không kích nhằm vào các mục tiêu trên khắp Gaza, bao gồm các nhóm tay súng Hamas, căn cứ quân sự, mạng lưới đường hầm, kho vũ khí và các cơ sở hạ tầng khác do các tổ chức vũ trang sử dụng.

Quân đội Israel cũng xác nhận đã tiến hành cuộc không kích nhắm vào trung tâm chỉ huy của tổ chức Hamas, được cho là đặt bên trong một trường học được sử dụng làm nơi trú ẩn ở khu vực Deir al-Balah, trung tâm Dải Gaza. Theo các nguồn tin truyền thông Palestine, ít nhất 4 người đã thiệt mạng trong vụ tấn công nhằm vào trường Al-Aishiya.

IDF cho biết trung tâm chỉ huy này đang được các tay súng Hamas sử dụng để lên kế hoạch và thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào binh sĩ và dân thường Israel. Quân đội Israel cũng khẳng định đã áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu thương vong dân sự, bao gồm việc sử dụng vũ khí chính xác, giám sát từ trên không và khai thác thông tin tình báo.

Trong một báo cáo riêng, Đài Phát thanh Quân đội Israel cho biết IDF đang tiến hành các hoạt động quân sự quanh khu vực Bệnh viện châu Âu ở Khan Yunis. Theo trang tin Walla, phần lớn cư dân TP Khan Yunis đã rời đi, chuyển đến khu vực trại al-Mawasi để tránh giao tranh.

Cùng ngày, Cơ quan phòng vệ dân sự tại Gaza do phong trào Hamas điều hành cho biết cuộc không kích của quân đội Israel vào một ngôi nhà ở thị trấn Jabalia, phía Bắc Gaza, đã làm 14 người thiệt mạng, trong đó có 6 trẻ em và 3 phụ nữ, ngoài ra còn hơn 20 người vẫn đang bị vùi lấp dưới đống đổ nát.

Trước tình hình leo thang, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã kêu gọi mở một cuộc điều tra độc lập về vụ tấn công khiến ít nhất 31 người Palestine thiệt mạng và 176 người bị thương gần một trung tâm phân phối viện trợ do Mỹ hậu thuẫn ở thành phố Rafah, phía Nam Gaza.

Trong tuyên bố ngày 2/6, ông Guterres nhấn mạnh coi vụ tấn công này là "không thể chấp nhận được," đồng thời yêu cầu đưa những người chịu trách nhiệm ra ánh sáng. Một số nhân chứng nói rằng máy bay không người lái và xe tăng Israel đã nổ súng vào đám đông.

Trong khi đó, người phát ngôn IDF khẳng định không có hành động bắn vào dân thường và tuyên bố sẽ điều tra mọi cáo buộc. Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF), đơn vị vận hành trung tâm cứu trợ, cũng bác bỏ thông tin có thương vong, cáo buộc Hamas kích động thông tin sai sự thật.

Israel gần đây phối hợp với GHF để lập cơ chế phân phối viện trợ mới, không thông qua hệ thống của LHQ. Tuy nhiên, nhiều tổ chức nhân đạo lo ngại cơ chế này phục vụ mục tiêu quân sự. LHQ cảnh báo người dân Gaza đang đối mặt với nạn đói, trong khi các vụ cướp viện trợ ngày càng gia tăng.

Trong một diễn biến liên quan, báo The Times cho biết Izz al-Din al-Haddad, chỉ huy Lữ đoàn miền Bắc Gaza và thành viên Hội đồng Quân sự Hamas, đang được xem là ứng cử viên hàng đầu thay thế Mohammed Sinwar lãnh đạo cánh quân sự của Hamas. Al-Haddad từng giữ nhiều vai trò quan trọng trong lực lượng vũ trang Hamas, đã sống sót sau 6 vụ ám sát và có vai trò trong các cuộc trao đổi con tin với Israel.

Trước đó, ngày 1/ 6, tàu Madleen thuộc Freedom Flotilla Coalition - một liên minh vận động nhằm chấm dứt tình trạng phong tỏa tại Dải Gaza, đã rời cảng Catania, Sicily (Ý) khởi hành đến Gaza, mang theo các nhu yếu phẩm viện trợ nhân đạo và thông điệp kêu gọi chấm dứt khủng hoảng tại khu vực này.

Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, con tàu Madleen chở theo 12 nhà hoạt động quốc tế, trong đó có nhà hoạt động môi trường Greta Thunberg và nam diễn viên người Ireland Liam Cunningham. Họ mang theo các nhu yếu phẩm như sữa bột, thuốc men và thực phẩm cho trẻ em.

Theo tổ chức này, chuyến đi lần này được thực hiện sau khi tàu Conscience của họ bị phá hủy trong một vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái ngoài khơi Malta hồi đầu tháng 5, buộc khoảng 30 người trên tàu phải phát tín hiệu cấp cứu vào nửa đêm (giờ địa phương).

Chuyến hải trình lần này của Freedom Flotilla đang thu hút sự chú ý quốc tế không chỉ bởi tính nhân đạo, mà còn vì sự tham gia của các nhân vật nổi tiếng và những phản ứng chính trị liên quan.

H.N (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)