Các nhóm khủng bố đang tận dụng AI

Khủng bố tận dụng không gian mạng

Một loạt các cuộc tấn công của những kẻ tự phong và cực đoan gần đây ở Mỹ đã nêu bật cách thức bùng nổ về tính khả dụng của các nguồn tài nguyên Internet là mối lo ngại ngày càng tăng về an ninh quốc gia. Các chuyên gia và chính phủ thế giới đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng cực đoan hóa kỹ thuật số khi khả năng tiếp cận các tài liệu như hướng dẫn ám sát, hồ sơ về súng in 3D hoặc ChatGPT ngày càng tăng.

Hiện trường vụ tấn công ở New Orleans, Mỹ đầu năm 2025.

Trong những ngày đầu của cuộc chiến chống khủng bố, việc có được tài liệu và hướng dẫn về các cuộc tấn công khủng bố đơn độc từ một tổ chức như Al-Qaeda có thể đòi hỏi quyền truy cập vào các trang web đen hoặc các thủ thuật cụ thể từ các phần khó tiếp cận hơn của Internet.

Nhưng vào năm 2025, trên các ứng dụng như Telegram hoặc Discord, những kẻ cực đoan và các tổ chức chiến binh thường xuyên chia sẻ các tệp PDF hoặc kho lưu trữ về các kỹ năng quân sự và nổi loạn được chuẩn bị cho hoạt động khủng bố tự phát. Công nghệ đã tạo điều kiện cho sự gia tăng khả năng tiếp cận thông tin, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng các công cụ cho các hành vi bạo lực công cộng.

Luigi Mangione, kẻ bị cáo buộc giết CEO của United Healthcare Brian Thompson, được cho là đã sử dụng một khẩu súng lục in 3D trong vụ giết người - tệp dữ liệu về vụ việc đã được tải xuống trực tuyến. Kẻ tấn công New Orleans ngày đầu năm mới 2025 ở Mỹ lấy cảm hứng từ IS đã thực hiện một vụ đâm xe theo đúng “sách giáo khoa” mà tổ chức khủng bố IS đã kêu gọi trên các tạp chí được xuất bản và chia sẻ lại trong nhiều năm. Ngay cả kẻ đánh bom Cybertruck ở Las Vegas cũng đã sử dụng sự trợ giúp của AI tạo sinh và ChatGPT để lên kế hoạch cho cuộc tấn công của mình. Kevin McMahill, Cảnh sát trưởng của sở cảnh sát đô thị Las Vegas, gọi hắn là "kẻ thay đổi cuộc chơi".

Một số tổ chức tình báo và bí mật cơ quan an ninh quyền lực nhất toàn cầu cũng đã chú ý. 5-Eyes, một liên minh chia sẻ thông tin tình báo giữa các cơ quan gián điệp và thực thi pháp luật của Australia, Canada, New Zealand, Anh và Mỹ đã công bố một báo cáo chung vào cuối năm 2024 nêu lên mối lo ngại về nội dung cực đoan trực tuyến và tình trạng cực đoan hóa thanh thiếu niên.

"Nội dung cực đoan bạo lực dễ tiếp cận hơn, dễ tiêu hóa hơn và có tác động lớn hơn bao giờ hết", báo cáo cho biết. "Các cá nhân và nhóm cực đoan bạo lực chia sẻ tài liệu mà chúng thường sử dụng như một phần của quá trình cực đoan hóa".

Báo cáo này cũng nêu rõ rằng việc nội dung cực đoan ngày càng phổ biến trên nhiều ứng dụng chính thống đã tạo điều kiện cho "sự lan truyền của những lời phàn nàn và câu chuyện cổ xúy bạo lực, một quá trình có thể diễn ra hoàn toàn trực tuyến".

Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đã sử dụng AI để truyền bá ý tưởng khủng bố và hướng dẫn chế tạo bom.

Tổng giám đốc MI5 Ken McCallum gần đây đã nhấn mạnh rằng hoạt động chống khủng bố hiện đang cạnh tranh với các ưu tiên an ninh quốc gia khác về nguồn lực. Adam Hadley, người sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Tech Against Terrorism, một tổ chức giám sát chống khủng bố trực tuyến được hỗ trợ bởi Ban giám đốc điều hành Ủy ban Chống khủng bố của Liên hợp quốc (CTED) cho biết: "Điều này xảy ra vào thời điểm đặc biệt đáng lo ngại, khi chúng ta đang chứng kiến xu hướng gia tăng về chủ nghĩa cực đoan và hoạt động khủng bố liên quan đến Internet, sau nhiều năm cắt giảm nguồn lực chống khủng bố trên khắp các chính phủ phương Tây".

Tất cả đều thể hiện một nhiệm vụ ngày càng khó khăn mà các chính phủ phương Tây phải đối mặt khi cố gắng ngăn chặn chủ nghĩa khủng bố bên trong biên giới của chính mình. Trước đây, người dùng trên các trang web cụ thể và đã biết có thể bị giám sát hoặc chặn lại khi họ tiếp cận một thành viên của một nhóm khủng bố; giờ đây, các hướng dẫn khủng bố rất cụ thể trong tay nhiều người sẽ tạo lợi thế cho những kẻ có ý định hành động đơn độc mà không bị phát hiện.

Ví dụ, toàn bộ phòng trò chuyện trên RocketChat, ứng dụng nhắn tin được những người ủng hộ IS lựa chọn, có biệt danh là "bếp" và cung cấp các công thức tương tác để chế tạo bom mà ai đó có thể sử dụng các sản phẩm không kê đơn từ các cửa hàng phần cứng.

Đáng chú ý, trong khi IS không thừa nhận đã chỉ đạo vụ tấn công khủng bố ở New Orleans, chúng đã tuyên bố rằng nội dung và tuyên truyền trực tuyến của chúng đã truyền cảm hứng cho kẻ tấn công. Và những hướng dẫn khủng bố kiểu này rất cụ thể: mọi thứ từ việc chọn mục tiêu, đến việc điều chỉnh loại tấn công tốt nhất cho mục tiêu đó, đến vũ khí và an ninh hoạt động để thực hiện, đều nằm trong nhiều tài nguyên kỹ thuật số này.

Không chỉ IS và các nhóm khủng bố thánh chiến khác phát tán những loại sổ tay hướng dẫn này. Khi mới thành lập, nhóm khủng bố tân Quốc xã Base đã lưu trữ toàn bộ kho tài liệu kỹ thuật số về chiến tranh du kích, huấn luyện Thủy quân Lục chiến Mỹ, chiến thuật thẩm vấn, kỹ thuật chống giám sát, chế tạo bom và vũ khí hóa học.

Gần đây hơn, Terrorgram, một thực thể khủng bố theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng bị cấm, đã gieo rắc danh sách ám sát trên nhiều nền tảng và thường xuyên phát hành các hướng dẫn phác thảo cách tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng, thực hiện các vụ xả súng hàng loạt, đánh bom các tháp di động, làm trật bánh tàu hỏa và thực hiện các tội ác thù hận rộng lớn hơn.

Dùng AI để tuyển dụng và huấn luyện

Trong nhiều năm, các cơ quan chống khủng bố đã mô tả việc theo kịp các tổ chức khủng bố và việc chúng sử dụng các công cụ kỹ thuật số và ứng dụng truyền thông xã hội như một trò chơi “mèo vờn chuột”.

Các nhóm khủng bố thánh chiến như IS và tiền thân của nó là Al-Qaeda, hoặc thậm chí là nhóm tân Quốc xã Base, đã tận dụng các công cụ kỹ thuật số để tuyển dụng, tài trợ bí mật thông qua tiền điện tử, tải xuống vũ khí để in 3D và truyền bá nghề thủ công cho những người theo dõi, trong khi vẫn để các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo phải chạy theo. Theo thời gian, việc ngăn chặn các cuộc tấn công và duy trì lợi thế công nghệ so với các nhóm khủng bố loại này đã phát triển, vì ngày càng có nhiều tài nguyên nguồn mở khả dụng.

Hiện nay, với trí tuệ nhân tạo (AI), các cơ quan an ninh càng sốt ruột hơn. Các nguồn tin quen thuộc với các nỗ lực chống khủng bố của chính phủ Mỹ cho biết nhiều cơ quan an ninh rất lo ngại về cách AI giúp các nhóm thù địch hiệu quả hơn trong việc lập kế hoạch và hoạt động của họ.

"Nghiên cứu của chúng tôi đã dự đoán chính xác những gì chúng tôi đang quan sát: những kẻ khủng bố triển khai AI để đẩy nhanh các hoạt động hiện có thay vì cách mạng hóa khả năng hoạt động của chúng", ông Hadley, giám đốc điều hành của Tech Against Terrorism cho biết.

“Những rủi ro trong tương lai bao gồm những kẻ khủng bố tận dụng AI để ứng dụng nhanh chóng và phát triển trang web, mặc dù về cơ bản, AI tạo ra khuếch đại các mối đe dọa do các công nghệ hiện có gây ra thay vì tạo ra các danh mục mối đe dọa hoàn toàn mới”.

Cho đến nay, các nhóm như IS và các thực thể khác đã bắt đầu sử dụng AI, cụ thể là chatbot của OpenAI, ChatGPT, để khuếch đại tuyên truyền tuyển dụng trên phương tiện truyền thông theo những cách mới và mở rộng. Không giống như mối đe dọa sắp xảy ra đối với lực lượng lao động hiện đại trong hàng chục lĩnh vực việc làm và sắp làm giàu cho một số người giàu nhất trên trái đất - AI sẽ làm phức tạp thêm các vấn đề an toàn công cộng mới.

“Bạn lấy một thứ gì đó giống như bản tin của Nhà nước Hồi giáo, giờ đây bạn có thể biến nó thành một đoạn âm thanh”, Moustafa Ayad, giám đốc điều hành phụ trách châu Phi, Trung Đông và châu Á tại Viện Đối thoại Chiến lược (Institute for Strategic Dialogue - ISD) cho biết. “Chúng tôi đã thấy những người ủng hộ và các nhóm hỗ trợ cũng làm như vậy”.

AI đang trở thành công cụ cho bọn khủng bố.

IS không che giấu sự say mê của mình với AI và hiện đã công khai thừa nhận cơ hội để tận dụng những gì nó hiện cung cấp, thậm chí còn cung cấp “Hướng dẫn về các công cụ và rủi ro của AI” cho những người ủng hộ qua kênh được mã hóa. Trong một trong những tạp chí tuyên truyền mới nhất của mình, IS đã phác thảo tương lai của AI và cách nhóm cần nắm bắt nó như một phần trong hoạt động của mình: “Đối với mọi cá nhân, bất kể lĩnh vực hay chuyên môn của họ, việc nắm bắt các sắc thái của AI đã trở nên không thể thiếu”. “AI không chỉ là một công nghệ, nó đang trở thành một lực lượng định hình chiến tranh”. Trong cùng một tạp chí, một tác giả của IS giải thích rằng các dịch vụ AI có thể là “cố vấn kỹ thuật số” và “trợ lý nghiên cứu” cho bất kỳ thành viên nào.

Trên một phòng chat luôn hoạt động mà IS sử dụng để giao tiếp với những người theo dõi và tân binh, người dùng đã bắt đầu thảo luận về nhiều cách AI có thể trở thành một nguồn lực, nhưng một số người vẫn cảnh giác. Một người dùng đã hỏi liệu có an toàn khi sử dụng ChatGPT để "làm thế nào để chế tạo thuốc nổ" hay không nhưng không chắc liệu các cơ quan có theo dõi nó hay không - điều này đã trở thành một trong những mối quan tâm lớn hơn về quyền riêng tư xung quanh chatbot kể từ khi thành lập. Đâm xe tải đã trở thành phương pháp được IS lựa chọn trong các cuộc tấn công gần đây liên quan đến cả những người theo dõi và những người điều hành. Vào tháng 3, một tài khoản có liên kết với IS cũng đã phát hành một video chế tạo bom do AI tạo ra với hình đại diện, cho một công thức có thể được tạo ra bằng các vật dụng gia đình.

Ông Ayad cho biết một số công cụ do AI điều khiển này cũng là một "lợi ích" cho các nhóm khủng bố và an ninh hoạt động của chúng - các kỹ thuật giao tiếp an toàn mà không bị chú ý - chẳng hạn như bộ điều biến giọng nói được mã hóa có thể che giấu âm thanh, tất cả đều "có thể hỗ trợ chúng che giấu và tăng cường hơn nữa hoạt động an ninh" và các hoạt động thường ngày.

Các nhóm khủng bố luôn đi đầu trong việc tối đa hóa và nắm bắt không gian kỹ thuật số để phát triển, AI chỉ là ví dụ mới nhất. Vào tháng 6/2014, IS, vẫn đang dần đi vào nhận thức của công chúng toàn cầu, đã đăng tải hình ảnh và thông điệp trực tiếp về vụ hành quyết hàng loạt hơn 1.000 người đàn ông khi chúng tấn công Mosul, khiến binh lính trong quân đội Iraq phải bỏ chạy vì sợ hãi. Sau khi thành lập cái gọi là Caliphate và các hoạt động mạng ngày càng gia tăng, những gì diễn ra sau đó là nỗ lực đồng bộ và phối hợp của các chính phủ và Thung lũng Silicon để trấn áp tất cả các tài khoản IS trực tuyến. Kể từ đó, các cơ quan tình báo phương Tây đã chỉ ra tiền điện tử, ứng dụng nhắn tin được mã hóa, các trang web có thể tìm thấy súng in 3D, là không gian để cảnh sát và giám sát.

Nhưng những đợt cắt giảm gần đây đối với các hoạt động chống khủng bố của các chính phủ trên khắp thế giới, bao gồm một số hoạt động của DOGE tại Mỹ, đã làm giảm nỗ lực. Ông Hadley cho biết: "Điểm yếu cấp bách hơn nằm ở cơ sở hạ tầng chống khủng bố đang xuống cấp. Các tiêu chuẩn đã giảm đáng kể khi các nền tảng và chính phủ ít tập trung hơn vào lĩnh vực này".

Trương Hùng (Tổng hợp)