Các địa phương tăng tốc chuyển đổi sang quản lý thuế theo kê khai

Cán bộ Thuế TP. Hồ Chí Minh đồng hành cùng từng hộ kinh doanh khi chuyển đổi. Ảnh: ST

TP.HCM tăng tốc với Đề án chuyển đổi và “60 ngày cao điểm”

UBND TP.HCM vừa chỉ đạo toàn diện các sở, ngành, chính quyền địa phương và Công an Thành phố triển khai công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh trong bối cảnh bỏ thuế khoán. Cơ quan Thuế Thành phố được giao chủ trì phối hợp triển khai Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, với yêu cầu xác định rõ đối tượng theo quy mô doanh thu, ngành nghề để xây dựng mô hình quản lý phù hợp. Thành phố đề nghị từ ngày 1/1/2026, 100% hộ kinh doanh thuộc diện chịu thuế phải thực hiện kê khai và nộp thuế điện tử.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là hỗ trợ trực tiếp người nộp thuế. Ngành thuế được giao thành lập các tổ công tác hỗ trợ hộ kinh doanh đăng ký, kê khai, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và hoàn thiện quy trình nộp thuế điện tử theo quy định. Bên cạnh đó, Sở Tài chính chủ trì phối hợp các đơn vị liên quan hướng dẫn, cập nhật và chuẩn hóa dữ liệu hộ kinh doanh theo cơ chế một cửa liên thông, đảm bảo thống nhất giữa cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế.

TP.HCM cũng yêu cầu Công an Thành phố phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong điều tra, xử lý hành vi gian lận, trốn thuế; đồng thời xác minh thông tin hộ kinh doanh như địa điểm, quy mô hoạt động, tài khoản ngân hàng nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý rủi ro thuế theo phương pháp kê khai. Sở Công thương được giao giám sát hoạt động thương mại điện tử, sàn giao dịch trực tuyến, ứng dụng di động để đảm bảo hộ kinh doanh thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đăng ký, hóa đơn và kê khai.

Tại các hội nghị tuyên truyền, Phó trưởng Thuế TP.HCM Giang Văn Hiển nhấn mạnh, mục tiêu của chuyển đổi là hướng đến minh bạch – công bằng – chính xác. Thuế phải nộp sẽ dựa trên doanh thu thực tế thay vì ước lượng như trước, tạo sự công bằng giữa các hộ. Lợi ích của hộ kinh doanh, theo ông Hiển, không chỉ nằm ở minh bạch hóa nghĩa vụ thuế, mà còn ở khả năng mở rộng kinh doanh, tham gia đấu thầu, giao dịch thuận lợi với doanh nghiệp nhờ hệ thống hóa đơn, sổ sách đầy đủ.

Thuế TP.HCM đã triển khai “60 ngày cao điểm”, mở hàng chục hội nghị và gửi thư ngỏ kèm mã QR đến hơn 15.000 hộ kinh doanh. Riêng thuế cơ sở 19 đã tổ chức 30 hội nghị với 2.638 hộ tham dự và lập biên bản với 2.650 hộ; trong đó 2.638 hộ đã chuyển sang kê khai. Tỷ lệ hộ quét mã QR khảo sát đạt 93,19%. Đến cuối tháng 12/2025, đơn vị sẽ tiếp tục tiếp cận trực tiếp các hộ chưa tham dự, phối hợp xã/phường mở rộng tuyên truyền, hướng tới mục tiêu tất cả hộ kinh doanh được khảo sát, lập biên bản xác nhận và sẵn sàng kê khai từ ngày 1/1/2026.

Cán bộ Thuế TP. Hà Nội đồng hành, hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai. Ảnh: ST

Hà Nội dẫn đầu cả nước, xây dựng kho dữ liệu thương mại điện tử

Hà Nội đang là địa phương đi đầu trong triển khai Đề án chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán. Đây là địa phương duy nhất hoàn thành toàn bộ 7/7 chỉ tiêu theo đánh giá của Cục Thuế. Trên địa bàn hiện có 356.737 hộ và cá nhân kinh doanh đang hoạt động, tăng 52,1% so với cuối năm 2024. Sau khi làm sạch dữ liệu, cơ quan thuế đưa vào quản lý 154.708 tổ chức, doanh nghiệp và hộ kinh doanh có hoạt động thương mại điện tử, dự kiến đóng góp 36.300 tỷ đồng ngân sách năm 2025.

Một bước tiến quan trọng của Hà Nội là xây dựng được kho cơ sở dữ liệu thương mại điện tử, phục vụ quản lý chuyên sâu, điều mà chưa địa phương nào trong cả nước làm được. Trong công tác chống thất thu theo Đề án 420, Hà Nội đã bổ sung gần 70.000 hộ kinh doanh mới; trong đó việc ghi hình trên địa bàn phát hiện 20.545 hộ. Thành phố cũng lập danh sách hơn 18.000 hộ kinh doanh trọng điểm theo tuyến phố, cập nhật dữ liệu đạt 95% tổng số hộ.

Hà Nội khai thác dữ liệu COD, hóa đơn đầu vào, dòng tiền và thương mại điện tử để tăng thu 1.237 tỷ đồng/năm; riêng rà soát COD đóng góp 249,1 tỷ đồng, rà soát thương mại điện tử mang lại 889,5 tỷ đồng. Đối với nhóm rủi ro cao, 658 trường hợp đã được kiểm tra, tăng thu thêm hơn 50 tỷ đồng.

Dù vậy, quá trình triển khai tại các xã, phường còn gặp vướng mắc. Nhiều hộ vẫn e ngại khi chuyển sang kê khai, một số địa bàn thiếu nhân lực tuyên truyền, hạ tầng dữ liệu còn hạn chế. Thành phố đã giao rõ trách nhiệm: cơ quan thuế là đầu mối thường trực; UBND xã, phường là tuyến đầu trực tiếp làm việc với hộ kinh doanh; các sở ngành như tài chính, công thương, công an, văn hóa, cùng ngân hàng, đơn vị công nghệ, báo chí phải phối hợp đồng bộ để bảo đảm tiến độ chung.

Với sự chỉ đạo quyết liệt từ Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành địa phương đầu tiên cả nước xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán và vận hành mô hình quản lý thuế kê khai hiện đại, góp phần nâng cao tính minh bạch, thúc đẩy kinh tế tư nhân và tăng thu ngân sách bền vững.

Đà Nẵng ký kết hợp tác với 36 đối tác để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai từ 1/1/2026. Ảnh minh họa

Đà Nẵng quyết liệt với “cuộc cách mạng quản lý thuế”

Tại Đà Nẵng, cơ quan thuế xác định việc xóa bỏ thuế khoán từ 1/1/2026 không chỉ là một nhiệm vụ hành chính, mà là “một cuộc cách mạng về quản lý thuế”. Thành phố triển khai “Kế hoạch 60 ngày cao điểm” với tinh thần quyết liệt, mở rộng hợp tác chiến lược trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế.

Một điểm nhấn quan trọng là sự kiện ký kết hợp tác giữa Thuế Đà Nẵng và 36 đối tác, gồm 15 nhà cung cấp giải pháp, 10 ngân hàng thương mại, 8 đại lý thuế và 3 cơ quan báo chí. Nhờ đó, hình thành một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện cho hộ kinh doanh, từ công nghệ, hóa đơn điện tử đến thanh toán và vốn. Tất cả hướng tới mục tiêu hộ kinh doanh chuyển đổi thuận lợi, chi phí hợp lý và được hỗ trợ ở mọi khâu.

Đà Nẵng cũng áp dụng phương châm “Đi từng ngõ, gõ từng hộ”, thành lập hàng loạt tổ công tác trực tiếp hướng dẫn hộ kinh doanh đăng ký, kê khai, sử dụng phần mềm và giải đáp vướng mắc. Tinh thần đồng hành được xem là yếu tố then chốt giúp chuẩn bị đầy đủ điều kiện cho lộ trình kê khai từ năm 2026.

Xóa bỏ thuế khoán - bước ngoặt xây dựng hệ thống thuế hiện đại

Việc thay thế thuế khoán bằng phương pháp quản lý theo kê khai từ 1/1/2026 được đánh giá là bước ngoặt quan trọng trong cải cách thuế. Mục tiêu cốt lõi là giảm thủ tục hành chính, tăng tính tuân thủ, giảm rủi ro trong quản lý và chuẩn hóa dữ liệu để tiến tới hệ thống thuế hiện đại, minh bạch và công bằng.

Sự vào cuộc quyết liệt của TP.HCM, Hà Nội và Đà Nẵng cho thấy xu hướng chung của cả nước trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Khi hộ và cá nhân kinh doanh thực hiện kê khai, dữ liệu được chuẩn hóa và kết nối liên ngành, cơ quan thuế có cơ sở phân tích rủi ro chính xác hơn, trong khi hộ kinh doanh được hưởng lợi từ môi trường kinh doanh minh bạch, chuyên nghiệp và thuận lợi hơn.

Với sự đồng hành của cơ quan thuế, chính quyền địa phương và hệ sinh thái hỗ trợ từ ngân hàng, công nghệ đến truyền thông, lộ trình xóa bỏ thuế khoán được kỳ vọng sẽ đạt mục tiêu đúng hạn, góp phần tạo nền tảng hiện đại hóa hệ thống thuế Việt Nam trong giai đoạn mới./.

ĐỨC MINH