Các chợ tan hoang, tiểu thương thiệt hại 'tiền tỷ' sau trận lũ lịch sử

Các tiểu thương tất bật phân loại hàng hóa, cố gắng rửa sạch những sản phẩm còn có thể tận dụng sau lũ.

Ghi nhận vào ngày 3/10, khu vực chợ Xanh, chợ Sông Bằng - nơi buôn bán sầm uất bậc nhất trung tâm tỉnh trở thành điểm thiệt hại nặng nề nhất. Với hàng trăm hộ kinh doanh tại 2 khu chợ, trải dài trên nhiều khu vực kinh doanh khác nhau. Đáng buồn thay, toàn bộ số ki-ốt này đều bị ngập sâu trong nước lũ. Mức độ thiệt hại không đồng đều nhưng đều rất nặng nề, đặc biệt là đối với các ngành hàng dễ thấm nước và có giá trị cao.

Theo báo cáo nhanh của Ban quản lý chợ phường Thục Phán, toàn bộ khu chợ Xanh bị nước bao phủ, ngập sâu trên 2m. Các ki-ốt chìm trong nước khiến máy bơm cứu hỏa, tủ đông, quầy sạp đều tê liệt. Hàng hóa chủ lực như bánh kẹo, bún phở khô, gạo, hải sản tươi sống, thịt cá, hoa quả... đều hư hỏng. Đặc biệt, các tiểu thương kinh doanh đồ tươi sống, như: thủy hải sản, thịt lợn, thịt bò mất trắng chỉ trong vài giờ đồng hồ, không còn gì có thể cứu vãn. Thiệt hại ban đầu ước tính lên tới trên 54 tỷ đồng, chưa kể những chi phí phát sinh để khắc phục sau lũ.

Trong khi đó, chợ Sông Bằng cũng tương tự. Với mực nước cao hơn 1,2m, toàn bộ các dãy ki-ốt tầng 1 đều bị nhấn chìm. Đây là khu vực tập trung nhiều ngành hàng giá trị cao như điện tử, điện máy, giày dép, túi xách, đồng hồ, kính mắt... Các loại thiết bị, như: tivi, loa, nồi cơm điện, quạt máy, bếp từ… bị ngâm nước lâu ngày, coi như bỏ đi. Nhiều tiểu thương bán giày dép, túi xách cho biết, chỉ riêng một chuyến hàng vừa nhập về trị giá hàng chục triệu đồng đã hư hỏng hoàn toàn. Tổng thiệt hại toàn chợ Sông Bằng ước tính khoảng 37 tỷ đồng.

Công tác thu gom rác thải, vận chuyển đồ hư hỏng trong chợ vẫn diễn ra khẩn trương.

Đối với các tiểu thương, thiệt hại lần này không chỉ tính bằng con số mà còn là sự sụp đổ của cả một cơ nghiệp. Chị Vũ Tình, tiểu thương bán quần áo tại chợ Xanh cho biết: Quần áo vải vóc mà ngâm trong nước nhiều ngày thì có giặt sạch cũng chẳng ai mua, cũng coi như bỏ. Cả chục bao hàng tôi vừa vay vốn nhập về để bán cho mùa đông, nay ngấm nước, mục nát hết. Bao công sức gom góp mấy năm nay giờ coi như trắng tay.

Không riêng quần áo, các mặt hàng có tính đặc thù cũng bị hủy hoại hoàn toàn. Vàng mã, bánh kẹo, hải sản khô, hoa quả nhập khẩu vốn rất dễ hư hỏng, nay chỉ còn là những đống bì nilon vương vãi. Chị Nguyễn Thị Thu Huyền, chợ Xanh, tiểu thương bán tạp hóa chia sẻ: Nước lũ dâng cao làm hỏng gần như toàn bộ hàng hóa, thiệt hại có thể hàng chục, hàng trăm triệu đồng.

Tại chợ Sông Bằng, nỗi đau thậm chí còn nhân đôi với những hộ bán đồ điện tử, điện máy. Nhiều tiểu thương bán đồ gia dụng cầm trên tay đồ điện mới nhập, giờ đầy bùn và rỉ sét, tràn đầy xót xa. Mặc dù đã có kinh nghiệm đối phó với lũ lụt và đã cố gắng kê cao tài sản nhưng cơn lũ lịch sử lần này đã khiến tất cả trở nên vô vọng. Theo lời kể của các tiểu thương, vào ngày 30/9, họ không lường trước được tốc độ nước dâng khủng khiếp. Chỉ trong vài giờ đồng hồ ngắn ngủi, nước đã tràn ngập toàn bộ khu chợ và các tuyến đường xung quanh. Việc di dời hàng hóa trở nên bất khả thi, mọi thứ đều bị mắc kẹt lại trong dòng nước dữ.

Nhiều gian hàng tạm thời phải di dời ra bày bán tại vỉa hè quanh chợ để mưu sinh.

Từ ngày 2/10, khi nước dần rút, các tiểu thương đã quay trở lại chợ để dọn dẹp, gom hàng hỏng chất thành đống để xe rác chở đi, phân loại những mặt hàng còn sót lại mang ra phơi khi nắng hửng. Một số hộ may mắn giữ lại được ít hàng khô còn nguyên bao bì hoặc mang được ra ngoài trước lúc nước dâng, nay bày bán tạm bợ trên vỉa hè quanh chợ để duy trì sinh kế. Song việc buôn bán hết sức khó khăn, lượng khách giảm mạnh, tâm lý e ngại dịch bệnh sau lũ cũng khiến chợ vắng bóng người mua.

Không chỉ hàng hóa thiệt hại, cơ sở hạ tầng hai khu chợ cũng xuống cấp nghiêm trọng. Hệ thống điện bị ngắt hoàn toàn để đảm bảo an toàn, nhiều bức tường thấm nước loang lổ, nền chợ nứt nẻ do ngâm lâu ngày. Bên ngoài, bùn đất phủ kín lối đi, mỗi bước chân đều lầy lội. Người dân phải dùng cuốc, xẻng, thùng nhựa nạo vét từng lớp bùn để mở lối. Tất cả đều nuôi hy vọng gầy dựng lại quầy sạp dù biết con đường phía trước còn nhiều gian nan.

Nhiều hộ kinh doanh đã phải treo biển nhượng lại cửa hàng do "mất trắng" trong đợt lũ vừa qua.

Điều mà các tiểu thương mong chờ, hy vọng nhất lúc này chính là sự quan tâm, hỗ trợ từ chính quyền và cộng đồng. Hầu hết họ chỉ là những hộ kinh doanh nhỏ lẻ, tích cóp vốn liếng nhiều năm, nay mất sạch. Nếu không có chính sách hỗ trợ thiên tai kịp thời, nhiều hộ khó có thể vực dậy. Bên cạnh đó, việc khắc phục cơ sở hạ tầng, xử lý vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn điện nước là điều cấp thiết để chợ có thể sớm hoạt động trở lại.

Nước lũ đã rút, song nỗi lo mưu sinh vẫn còn nguyên. Chợ Xanh và chợ Sông Bằng, vốn là hai trung tâm mua bán nhộn nhịp, giờ như một chiến trường sau cơn “giặc nước”. Tuy vậy, giữa đổ nát vẫn le lói niềm tin, những tiểu thương lam lũ sau phút tuyệt vọng vẫn đang gắng gượng tìm lại thăng bằng. Họ tin rằng, với sự đồng hành của chính quyền và cộng đồng, rồi sẽ có ngày những dãy ki-ốt lại sáng đèn, tiếng chào mời buôn bán rộn ràng, chợ Xanh và chợ Sông Bằng sẽ hồi sinh, khởi sắc trở lại như trước.

Thúy Mai - Khánh Việt