Cá nhân không cần yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp khi có nhu cầu

Đầu giờ chiều 5-12, với đa số các đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, Quốc hội đã thông qua 3 luật, gồm: Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Giảm thiểu tình trạng yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho hay dự thảo Luật đã thể chế chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, điều chuyển nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp.

“Có nhiều chính sách nêu tại dự thảo Luật thể hiện rõ tư duy đổi mới mạnh mẽ nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, đổi mới phương thức quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp” - Bộ trưởng Lương Tam Quang trình bày.

Theo Đại tướng Lương Tam Quang, Chính phủ tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, Phiếu lý lịch tư pháp nhằm giúp công dân biết về thông tin lý lịch tư pháp của mình để giải quyết thủ tục hành chính của cá nhân.

Đồng thời, quy định rõ hơn mục đích hỗ trợ công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức nhằm giảm thiểu tình trạng yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp trong quản lý nhân sự.

Các cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp thông tin lý lịch tư pháp hoặc Phiếu lý lịch tư pháp, chỉ được yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang thay mặt Chính phủ trình bày báo cáo, giải trình, tiếp thu Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. Ảnh: QH

Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định các cơ quan, tổ chức khi có yêu cầu sử dụng thông tin lý lịch tư pháp của cá nhân thì được khai thác, sử dụng thông qua kết nối, chia sẻ dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, không yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Đặc biệt, về mối quan hệ giữa Phiếu lý lịch tư pháp số 1, số 2 và Phiếu lý lịch tư pháp điện tử, Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp khi có nhu cầu.

Theo giải trình, việc này tạo điều kiện thuận lợi tối đa để người dân thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội, người dân, doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước, tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế.

Chưa trao quyền cưỡng chế THADS toàn diện cho văn phòng ngoài công lập

Trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho hay dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, trình Quốc hội xem xét, thông qua có 5 chương, 116 điều, đã tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, đổi mới hệ thống thi hành án dân sự (THADS), đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa và chuyển đổi số trong công tác THADS.

Theo báo cáo, có ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ giá trị pháp lý của văn bản, dữ liệu điện tử trong thi hành án để các tổ chức tín dụng, ngân hàng không trì hoãn việc cung cấp thông tin hoặc phong tỏa tài khoản khi nhận yêu cầu điện tử.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu tham dự phiên họp chiều 5-12. Ảnh: QH

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định rõ văn bản, dữ liệu điện tử ký số có giá trị pháp lý như văn bản giấy. Đồng thời, quy định trách nhiệm của Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng... phải thực hiện kịp thời yêu cầu của cơ quan THADS (dù bằng văn bản giấy hay điện tử), khắc phục tình trạng trì hoãn cung cấp thông tin, phong tỏa tài khoản.

Có ý kiến đề nghị quy định mô hình cơ quan THADS theo hướng tổ chức mô hình hai cấp tại địa phương (cấp tỉnh và khu vực) để tương đồng với mô hình của TAND và VKSND, thuận lợi cho công tác phối hợp. Một số ý kiến đề nghị bổ sung chức danh tư pháp “Chấp hành viên trưởng” cho Phòng THADS khu vực.

“Thực hiện Kết luận 162 của Bộ Chính trị, dự thảo Luật quy định hệ thống THADS gồm cơ quan quản lý THADS thuộc Bộ Tư pháp, 34 cơ quan THADS cấp tỉnh và 355 Phòng THADS khu vực trực thuộc cơ quan THADS cấp tỉnh. Dự thảo Luật đã bổ sung chức danh tư pháp "Chấp hành viên trưởng" để bổ nhiệm đối với Trưởng Phòng THADS khu vực nhằm bảo đảm thống nhất trong việc chỉ đạo và phối hợp liên ngành trong công tác THADS ở địa phương” - Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng báo cáo.

Về đề nghị mở rộng thẩm quyền cho Văn phòng THADS, Thừa hành viên, báo cáo giải trình cho hay chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động THADS đã được đề ra tại nhiều văn bản của Đảng, Tuy nhiên cưỡng chế thi hành án là hoạt động mang tính quyền lực nhà nước, tác động trực tiếp đến quyền cơ bản của công dân (tài sản, cư trú...).

Việc trao quyền này cho Văn phòng THADS là tổ chức ngoài công lập tiềm ẩn rủi ro về an ninh, trật tự nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho phép quy định theo hướng chưa trao quyền cưỡng chế thi hành án toàn diện cho Văn phòng THADS.

"Thừa hành viên chỉ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện phong tỏa tài khoản, tài sản, tạm dừng giao dịch để ngăn chặn tẩu tán tài sản” - ông Hoàng Thanh Tùng trình bày.

NHÓM PHÓNG VIÊN