Cà Mau: Thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị, chuyển đổi tư duy làm nông nghiệp

Động thái trên cho thấy, sự quan tâm của tỉnh Cà Mau ngay sau vụ lúa hè thu năm 2025, nông dân gặp cảnh “được mùa, rớt giá”, làm không ít hộ nông dân rơi trong thảm cảnh vụ mùa bị lỗ nặng vì chi phí sản xuất, giá vật tư tăng cao, giá lúa chỉ 5.500 đồng/kg.

Tỉnh Cà Mau hiện có 90.000 ha đất chuyên lúa và gần 100.000 ha lúa trên đất tôm, hàng năm tổng sản lượng lúa hàng hóa đạt khoảng 1,8 triệu tấn. Trong số 190.000 ha đất chuyên lúa - tôm nông dân canh tác 2 - 3 vụ/năm, trong đó có hơn 50% diện tích sản xuất 3 vụ/năm.

Thu hoạch lúa hè thu ở xã Vĩnh Thanh, tỉnh Cà Mau.

Tuy năng suất, sản lượng tăng nhưng lợi nhuận sản xuất lúa của nông dân vẫn ở mức thấp, nguyên nhân chủ yếu là do giá vật tư tăng cao, các dịch vụ khác như khâu làm đất, máy cắt liên hợp, lúa giống đều tăng đã tác động đến chi phí sản xuất từ 2,5 đến 3 triệu đồng/công ruộng.

Theo nhiều nông dân ở các phường khu vực Bạc Liêu trước đây cho biết, trong 5 năm qua, giá phân, thuốc bảo vệ thực vật bắt đầu tăng cao cứ mỗi vụ giá lại tăng từ 100 đến 150 ngàn đồng/bao, như: Ure, NPK, DAP từ 700 ngàn/bao tăng lên mức hơn 1 triệu đồng/bao. Trong khi đó, trong sản xuất lúa thuốc bảo vệ thực vật, phân bón chiếm hơn 60% chi phí sản xuất, nếu vụ mùa bị thất bát cũng đồng nghĩa với mức lợi nhuận của nông dân giảm sâu.

Ngoài những yếu tố tác động như, biến đổi khí hậu, sâu rầy phá hại, giá lúa sụt giảm thì những bất lợi của nông dân càng tác động lớn hơn. Những năm gần đây, khi các trà lúa nông dân bắt đầu thu hoạch thì gặp phải áp thấp nhiệt đới, mưa, bảo làm cho lúa bị ngập nước hay nằm bẹp trên ruộng năng suất giảm từ 30 - 40%.

Và khi lúa thu hoạch chưa bán được cho thương lai thì nông dân lại rốt ráo tiếp tục cải tạo đất để xuống giống cho vụ lúa mới, chính việc duy trì sản xuất lúa 3 vụ/năm dẫn đến cung vượt cầu thì rất khó có giá lúa cao, thậm chí dẫn đến khả năng lúa không bán được.

Có một thực tế, trên đồng ruộng Cà Mau hiện tại không ít nông dân trong sản xuất trên đồng ruộng của mình là rất chuộng những giống lúa có năng suất cao nhưng giá trị thương phẩm của hạt gạo chất lượng thấp, việc làm này làm cho không ít nông hộ bị thu nhập thấp vì giống lúa chưa được ngành chức năng đưa vào sản xuất đại trà lại nằm ngoài những danh mục gạo xuất khẩu.

Cánh đồng lúa đông xuân năm 2025 trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Hiện tại ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh rà soát vùng lúa hiện có, tổ chức vùng lúa tập trung để hướng dẫn nông dân canh tác theo quy trình kỹ thuật tiên tiến và sử dụng nguồn giống lúa chất lượng cao, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng dẫn nông dân xuống giống đúng lịch thời vụ, giám sát dịch hại theo từng trà lúa, chủ động cảnh báo sâu rầy, bệnh đạo ôn, lúa cỏ, bọ trĩ.

Tiếp tục đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng, nhất là hệ thống công trình thủy lợi phân ranh mặn, ngọt, nạo vét hệ thống kinh mương, đầu tư vừa và nhỏ hệ thống trạm bơm cho các khu vực trồng lúa trong tỉnh sẽ thuận lợi phát triển vùng sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao (lúa thơm, lúa đặc sản) và quy mô lớn, sản xuất tập trung từ 30 ha trở lên, đồng thời kết nối thu mua với doing nghiệp thuận lợi hơn.

Theo ông Phạm Văn Mười - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau cho biết, hiện tại tỉnh Cà Mau đang triển khai đề án “phát triển 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, tỉnh Cà Mau sẽ tiếp tục thực hiện vụ lúa trên đất nuôi tôm trong năm và vụ đông xuân gồm 3 mô hình thí điểm và 27 điểm nhân rộng diện tích hơn 1.600 ha. “Sẽ có hơn 1.000 nông dân tham gia được tập huấn chuyển giao kỹ thuật, quy trình sản xuất và tiếp cận, kiểm nghiệm thực tế, hiệu quả sản xuất, phải giúp người nông dân làm giàu ngay trên mảnh đất của mình”, ông Mười cho biết.

Việt Sử