Cà Mau mạnh mẽ năng lượng xanh

Bứt phá từ 3 mũi nhọn

Với tốc độ gió trung bình từ 6,3-7 m/s ở độ cao 80-100 m, Cà Mau sở hữu tiềm năng điện gió hơn 16.283 MW - một con số ấn tượng so với nhiều địa phương ven biển khác. Ông Tô Minh Ðương, Phó Giám đốc Sở Công thương, nhận định: khu vực càng xa bờ thì tốc độ gió càng ổn định và mạnh mẽ, rất thích hợp cho các dự án điện gió ngoài khơi, vốn là xu hướng phát triển bền vững đang được quốc tế quan tâm.

Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 14 nhà máy điện gió đã đưa vào vận hành, với tổng công suất 694,2 MW. Bên cạnh đó, 34 dự án điện gió với tổng công suất 2.309 MW đang trong quá trình triển khai theo Quy hoạch Ðiện VIII, với mục tiêu hoàn thành trước năm 2030. Các dự án này không chỉ góp phần giảm phát thải khí nhà kính, mà còn tạo hàng ngàn việc làm cho người dân địa phương, nâng cao trình độ kỹ thuật và phát triển ngành công nghiệp phụ trợ liên quan đến năng lượng tái tạo.

Tỉnh đã đưa vào vận hành 14 nhà máy điện gió với tổng công suất 694,2 MW. (Ảnh: Huỳnh Lâm)

Cà Mau còn sở hữu "kho báu" năng lượng mặt trời. Với trung bình từ 2.200-2.700 giờ nắng/năm và lượng bức xạ nhiệt đạt 4,8 kWh/m²/ngày. Tỉnh đang tận dụng nguồn tài nguyên này để phát triển điện mặt trời theo hướng linh hoạt và phù hợp với điều kiện đặc thù địa phương. Ðến nay, có 2.827 công trình điện mặt trời mái nhà đã được lắp đặt, tổng công suất đạt gần 295,5 MWp. Ngoài ra, còn có 117 MW điện mặt trời tự sản xuất, tự tiêu thụ được quy hoạch để phát triển thêm trong giai đoạn tới.

Ðiểm sáng nổi bật là mô hình tích hợp điện mặt trời với nuôi trồng thủy sản - hướng đi mới, mang lại hiệu quả kép. Với diện tích hơn 400.000 ha đất nuôi trồng thủy sản, tiềm năng tích hợp điện mặt trời có thể lên tới 11.500 MW mà không làm thay đổi mục đích sử dụng đất, tránh gây mâu thuẫn trong phát triển kinh tế, môi trường. Ðây chính là minh chứng sống động cho tư duy đổi mới, dám nghĩ dám làm và tạo ra giá trị bền vững của Cà Mau.

Trên địa bàn tỉnh có 2.827 công trình điện mặt trời mái nhà đã được lắp đặt, tổng công suất đạt gần 295,5 MWp. (Ảnh: Huỳnh Lâm)

Trong bối cảnh thế giới chuyển dịch sang các nguồn năng lượng sạch hơn, điện khí hóa lỏng (LNG) được xem là bước đi trung gian hợp lý. Cà Mau cũng đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng này.

Dự án mở rộng Nhà máy Ðiện Cà Mau 1 và Nhà máy Ðiện Cà Mau 2 với công suất tăng thêm 1.500 MW đang được triển khai; với lợi thế sẵn có về hạ tầng như mặt bằng, cảng dầu, bồn chứa, hệ thống giao thông và truyền tải điện, dự án có thể được triển khai nhanh, chi phí thấp và tăng sức cạnh tranh trong thị trường điện. Song song đó, Dự án Nhà máy Ðiện khí LNG Bạc Liêu (3.200 MW) cũng đang được đẩy nhanh tiến độ, kỳ vọng sẽ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, tạo thế cân bằng giữa các nguồn cung truyền thống và tái tạo.

Cơ hội chuyển mình thành “cực tăng trưởng xanh”

Nhằm hiện thực hóa Quy hoạch Ðiện VIII, tỉnh Cà Mau đã và đang xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công thương và các doanh nghiệp năng lượng lớn để đầu tư đồng bộ hạ tầng truyền tải điện. Trọng điểm là việc nâng cấp hệ thống trạm biến áp và đường dây 500 kV, 220 kV và 110 kV, đặc biệt là tuyến 500 kV Bạc Liêu - Thốt Nốt nhằm giải tỏa công suất cho các dự án LNG và điện gió.

Ðáng chú ý, tỉnh đã thành lập Tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch UBND tỉnh làm Tổ trưởng để đồng hành, tháo gỡ khó khăn cho các nhà đầu tư, theo sát tiến độ hằng tháng và kịp thời giải quyết các vướng mắc về giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư và đấu nối lưới điện.

Nhà máy Ðiện Cà Mau 1 và 2 bừng sáng về đêm. (Ảnh: Huỳnh Lâm)

Mặc dù tiềm năng lớn và quyết tâm cao, nhưng quá trình triển khai vẫn còn vướng nhiều rào cản. Một số dự án chưa được phê duyệt chính thức, điển hình như Dự án mở rộng Nhà máy Ðiện Cà Mau 1 và Nhà máy Ðiện Cà Mau 2 mới chỉ nằm trong danh mục dự phòng giai đoạn 2031-2035. Ngoài ra, quy hoạch lưới điện chưa đồng bộ khiến nhiều dự án bị khựng lại, như trường hợp tuyến 220 kV Viên An - Năm Căn bị loại khỏi quy hoạch, gây ách tắc trong giải phóng công suất điện gió. Hơn nữa, cơ chế vận hành và kinh doanh các công trình điện do tư nhân đầu tư chưa rõ ràng; Luật Ðất đai hiện hành chưa có quy định đặc thù cho các dự án năng lượng theo tuyến.

Do đó, tỉnh đã kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành sớm hoàn thiện Quy hoạch Ðiện VIII theo hướng linh hoạt, thực tiễn; ban hành cơ chế riêng cho đấu nối, vận hành lưới điện ngoài ngân sách; đồng thời bổ sung quy định về quy hoạch đất đai phù hợp với đặc thù ngành năng lượng tái tạo.

Cà Mau đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển mình thành "cực tăng trưởng xanh" của cả khu vực khi tỉnh không chỉ tận dụng tài nguyên thiên nhiên, mà cả hệ thống chính trị địa phương cùng vào cuộc quyết liệt, thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư. CàMau đang phấn đấu trở thành biểu tượng của tương lai tự chủ năng lượng, phát triển bền vững và thân thiện với môi trường nơi cực Nam Tổ quốc./.

Hồng Phượng