Bút bi Thiên Long trước thương vụ nghìn tỷ với đại gia Nhật: Bước ngoặt của một biểu tượng

TLG sắp về tay người Nhật

CTCP Tập đoàn Thiên Long (TLG) vừa thông báo, cổ đông lớn nhất là CTCP Đầu tư Thiên Long An Thịnh (TLAT) - nắm giữ 46,82% vốn TLG - đang trong quá trình đàm phán với Tập đoàn Kokuyo để chuyển nhượng toàn bộ số cổ phần đang nắm giữ.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Kokuyo của Nhật Bản dự kiến thực hiện chào mua công khai thêm gần 16 triệu cổ phiếu TLG, tương đương 18,19% để nắm giữ tổng cộng hơn 65% cổ phần Tập đoàn Thiên Long, đưa TLG thành công ty con. Dự kiến, Kokuyo sẽ chi ra khoảng 4.700 tỷ đồng cho số cổ phần nói trên, tương đương định giá hơn 7.200 tỷ đồng, hay hơn 82.000 đồng/cp.

Tính tới cuối phiên giao dịch 9/12, cổ phiếu TLG có giá 64.800 đồng/cp, tương đương vốn hóa tập đoàn này là 5.690 tỷ đồng.

Thương hiệu Thiên Long quen thuộc với người dùng Việt Nam. Ảnh: TLG

Dự kiến, Kokuyo sẽ hoàn tất việc mua cổ phần TLG do TLAT nắm giữ vào tháng 8/2026. Sau đó, đại gia Nhật Bản sẽ chào mua công khai thêm cổ phiếu TLG trong tháng 10-11/2026.

Kokuyo là "ông lớn" trong lĩnh vực văn phòng phẩm và giải pháp cho doanh nghiệp, có lịch sử hoạt động hơn 100 năm và tại Việt Nam đang sở hữu các sản phẩm mang thương hiệu Campus và có nhiều hợp tác với Thiên Long.

Sau khi mua Thiên Long, Kokuyo dự định sẽ mở rộng hoạt động kinh doanh nhờ nền tảng bán hàng của TLG tại ASEAN, biến ASEAN thành thị trường lớn thứ 4 của ông lớn Nhật, bên cạnh 3 thị trường trụ cột là: Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ.

Thiên Long tăng trưởng bứt phá thập kỷ qua

Việc Kokuyo muốn nắm quyền chi phối TLG cũng đến từ nền tảng phát triển mạnh mẽ của Thiên Long suốt hơn 10 năm qua.

CTCP Tập đoàn Thiên Long tiền thân là Cơ sở bút bi Thiên Long, được thành lập năm 1981, do ông Cô Gia Thọ gầy dựng từ một xưởng sản xuất nhỏ thành doanh nghiệp đầu ngành bút viết và văn phòng phẩm.

Năm 1996, Cơ sở bút bi Thiên Long chuyển đổi thành Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Thiên Long, đến tháng 3/2005 chuyển đổi thành CTCP Sản xuất - Thương mại Thiên Long với vốn điều lệ là 100 tỷ đồng. Năm 2008, công ty đổi tên thành Công ty CP Tập đoàn Thiên Long. Năm 2010, doanh nghiệp chính thức niêm yết tại HSX với mã TLG.

Thiên Long nổi tiếng với sản phẩm bút bi cùng tên, cùng các thương hiệu khác như văn phòng phẩm Flexoffice, bút cao cấp Bizner hay dụng cụ mỹ thuật Colokit.

Doanh nghiệp sở hữu chuỗi cung ứng hoàn chỉnh từ sản xuất tới phân phối và tiêu thụ. Với hai nhà máy tại TPHCM và Đồng Nai, Thiên Long đạt tổng công suất khoảng 800 triệu sản phẩm văn phòng phẩm và bút viết mỗi năm, với mức độ tự động hóa rất cao. Hiện doanh nghiệp chiếm khoảng 60% thị phần bút viết tại Việt Nam. Hệ thống phân phối của TLG gồm khoảng 3.800 điểm bán tại các chuỗi siêu thị, nhà sách và cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc.

Một điểm ấn tượng của Thiên Long là sự hợp tác chặt chẽ với hệ thống doanh nghiệp, ngân hàng, nhà máy, bệnh viện... trên khắp cả nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng đẩy mạnh bán hàng trên kênh thương mại điện tử, gồm website riêng và các sàn lớn.

CTCP Tập đoàn Thiên Long có tốc độ phát triển rất nhanh, ghi nhận doanh thu đạt trên ngưỡng 1.000 tỷ đồng từ năm 2011.

Trong những năm 2022-2024, TLG ghi nhận doanh thu từ 3.500-3.770 tỷ đồng/năm. 9 tháng đầu năm 2025, doanh thu của TLG đạt khoảng 3.240 tỷ đồng, tăng mạnh so với mức 2.921 tỷ đồng cùng kỳ.

Lợi nhuận cũng tăng nhanh, đạt trên ngưỡng trăm tỷ đồng từ năm 2012, trên 400 tỷ đồng/năm trong năm 2022 và 460 tỷ đồng năm 2024. Tuy nhiên, từ năm 2025, biên lợi nhuận bắt đầu chịu áp lực. 9 tháng đầu năm 2025, TLG ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt gần 376 tỷ đồng, thấp hơn so với mức 421 tỷ đồng cùng kỳ năm trước.

Hồi tháng 5/2025, Thiên Long đã thâu tóm Nhà sách Phương Nam (PNC) - hãng sách lớn thứ hai Việt Nam. Thông qua các điểm bán hàng của PNC, Thiên Long đẩy mạnh mảng bán hàng văn phòng phẩm.

Mặc dù thống trị thị trường Việt Nam và xuất khẩu mạnh sang hàng chục quốc gia trên thế giới, Thiên Long đang đối mặt với sự cạnh tranh gia tăng từ các đối thủ trong nước và các sản phẩm giá rẻ đến từ Trung Quốc. Sự suy giảm lợi nhuận của TLG trong 3 quý đầu năm cho thấy áp lực này.

Thông tin về việc hợp tác với Tập đoàn Kokuyo của Nhật Bản có thể là một hướng đi giúp "ông lớn" văn phòng phẩm Việt Nam đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, thiết kế để phát triển ở quy mô toàn cầu.

Mạnh Hà