Bước tiến nâng hạng chứng khoán với Thông tư 25/2025/TT-NHNN

Đặc biệt, một số quy định liên quan tới nâng hạng có hiệu lực ngay, tạo tiền đề cho kỳ đánh giá phân loại thị trường cổ phiếu sắp tới của tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell.

Ngày 31/8/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 25/2025/TT-NHNN, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 17/2024/TT-NHNN, quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.

Bước tiến nâng hạng chứng khoán với Thông tư 25/2025/TT-NHNN. Ảnh minh họa: Bnews/vnanet.vn

Thông tư 25 bổ sung các nội dung tại Điều 6 và một số khoản liên quan, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài không cư trú trong hoạt động đầu tư gián tiếp. Trong khi nhiều điều khoản khác có hiệu lực từ 1/3/2026 hoặc 1/12/2025, các quy định tại Điều 6 và các khoản liên quan có hiệu lực ngay từ ngày ký ban hành.

Cụ thể, Điều 6 cho phép nhà đầu tư nước ngoài ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán. Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện nhận biết nhà đầu tư và tổ chức được ủy quyền theo pháp luật về phòng, chống rửa tiền. Thông tư cũng lược bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự và mở rộng giấy tờ định danh ngoài hộ chiếu. Ngoài ra, các ngân hàng không phải theo dõi hiệu lực giấy tờ tùy thân hay lưu giữ mẫu chữ ký, mẫu dấu khách hàng.

Thông tư 25 còn cho phép sử dụng hệ thống SWIFT trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở tài khoản ngoại tệ bằng phương tiện điện tử và không yêu cầu đối chiếu thông tin sinh trắc học khi giao dịch thanh toán điện tử.

Quy trình mở tài khoản chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài được rút ngắn: sau khi được cấp mã số giao dịch chứng khoán điện tử (e-STC) tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), nhà đầu tư sẽ mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán và tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký. Trước đây, thủ tục kéo dài do yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, gặp mặt trực tiếp và chưa công nhận vai trò ngân hàng lưu ký toàn cầu.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Thông tư số 03/2025/TT-NHNN (29/4/2025) và Thông tư số 20/2025/TT-BTC đã đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian mở tài khoản và nâng cao tính minh bạch.

Bộ Tài chính đánh giá, thời gian hoàn thiện hồ sơ, bao gồm trao đổi, hướng dẫn nhà đầu tư hoặc ngân hàng lưu ký toàn cầu, khoảng 2 tuần, cơ bản đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư nước ngoài.

Trước đây, Thông tư số 68/2024/TT-BTC và Thông tư số 18/2025/TT-BTC đã đem lại ưu điểm cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài khi giao dịch không yêu cầu đủ 100% tiền. Tiếp đó, Thông tư số 20/2025/TT-BTC, Thông tư số 03/2025/TT-NHNN và Thông tư số 25/2025/TT-NHNN tạo điều kiện cho các quỹ đầu tư nước ngoài mở mới hoặc mở rộng tài khoản đầu tư gián tiếp, thúc đẩy dòng vốn ngoại vào thị trường mạnh mẽ hơn.

Nhiều đánh giá cho thấy, các cải cách pháp lý này rất quan trọng cho kỳ đánh giá phân loại thị trường cổ phiếu tháng 9/2025 của FTSE, diễn ra ngày 7/10/2025. Theo ước tính, nếu FTSE Russell nâng hạng, các quỹ bị động đầu tư theo chỉ số có thể rót khoảng 1 tỷ USD, trong khi các quỹ chủ động vào thị trường mới nổi sẽ phân bổ 4–6 tỷ USD.

Chuyên gia VinaCapital nhận định, việc nâng hạng còn giúp tăng chiều sâu, củng cố niềm tin nhà đầu tư trong nước, thúc đẩy minh bạch và chuẩn hóa thị trường, tạo môi trường đầu tư bền vững. Những yếu tố này về dài hạn sẽ hấp dẫn cả nhà đầu tư trong nước lẫn quốc tế, góp phần phát triển ổn định thị trường chứng khoán và nền kinh tế Việt Nam.

Văn Giáp/Bnews/vnanet.vn