Bùng phát viêm phổi do virus RSV, nguy cơ lớn với trẻ dưới 2 tháng tuổi

Những tuần gần đây, Khoa Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Đức Giang ghi nhận số ca viêm phổi do virus RSV tăng rõ rệt, nhiều trẻ phải thở CPAP hoặc thở máy hỗ trợ hô hấp.

Các bác sĩ cảnh báo, RSV đang bùng phát mạnh trong cộng đồng, đặc biệt nguy hiểm với trẻ dưới 2 tháng tuổi.

Trẻ nhỏ dưới 2 tháng tuổi dễ bị viêm phổi do virus RSV

RSV (Respiratory Syncytial Virus) là virus hợp bào hô hấp, nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng hô hấp dưới ở trẻ nhỏ – nhất là trong mùa lạnh, chuyển mùa. Virus lây qua dịch tiết mũi họng, tay hoặc đồ vật bị nhiễm khuẩn.

Trẻ dưới 2 tháng tuổi có đường thở nhỏ, miễn dịch yếu, dễ bị tắc nghẽn – suy hô hấp cấp nếu nhiễm RSV.

Viêm phổi do RSV là tình trạng viêm nhiễm cấp tính ở phổi do virus hợp bào hô hấp (RSV) gây ra. Đây là một loại nhiễm trùng đường hô hấp dưới, ảnh hưởng đến các phế nang (túi khí nhỏ trong phổi) và các mô xung quanh, gây ra tình trạng viêm, tích tụ dịch trong phế nang.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), hầu hết trẻ dưới 2 tuổi đều nhiễm RSV ít nhất 1 lần. Tại Hoa Kỳ, ước tính mỗi năm có khoảng 58.000-80.000 trẻ dưới 5 tuổi nhập viện do RSV. Bệnh do RSV gây ra có thể gây nhiều nguy hiểm ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thuộc nhóm nguy cơ cao, bao gồm:

Trẻ sinh non.

Trẻ dưới 12 tháng tuổi, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi.

Trẻ có hệ miễn dịch suy yếu.

Trẻ có bệnh lý tim mạch, bệnh hô hấp mạn tính.

Trẻ mắc hội chứng rối loạn thần kinh cơ, gặp khó khăn khi nuốt và làm sạch dịch nhầy tiết ra.

Viêm phổi do RSV có thể diễn tiến nặng

Viêm phổi do virus RSV có thể diễn tiến nặng, dẫn đến bệnh chứng nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ thuộc nhóm có nguy cơ cao.

Viêm phổi do RSV có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào, phổ biến hơn ở trẻ nhỏ, đặc biệt là những trẻ có các yếu tố nguy cơ sau:

Trẻ thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao.

Trẻ sinh sống trong môi trường ô nhiễm (khói thuốc lá, khói bếp, khói bụi xe cộ, không khí ô nhiễm).

Trẻ trong độ tuổi đi nhà trẻ, trường học, thường xuyên tiếp xúc với môi trường đông người, công cộng.

Trẻ sinh sống trong khu vực đang có dịch bệnh do RSV.

Trẻ sống ở khu vực có thời tiết lạnh.

Thăm khám cho trẻ bị viêm phổi do virus RSV - Ảnh BVCC

RSV có khả năng lây lan nhanh chóng, chủ yếu lây truyền qua đường giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Ngoài ra, RSV có thể tồn tại nhiều giờ trên các bề mặt như bàn ghế, tay vịn, đồ chơi, dụng cụ ăn uống, khiến trẻ có thể nhiễm bệnh khi chạm vào và đưa tay lên mặt. Thống kê cho thấy 1 trẻ nhiễm bệnh có thể lây cho 5 trẻ khác, đặc biệt tại các nhà trẻ, trường học.

Sau thời gian ủ bệnh, các triệu chứng ban đầu của viêm đường hô hấp do RSV tương tự như cảm lạnh thông thường hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên. Sau một vài ngày, bệnh có thể chuyển biến thành viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi. Các triệu chứng ban đầu khi nhiễm RSV ở trẻ gồm: Sổ mũi, ăn/uống kém, ho, có thể tiến triển thành thở khò khè hoặc khó thở.

Bệnh do virus RSV ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, các triệu chứng thường nghiêm trọng hơn như: Bú kém, mệt mỏi, lờ đờ, có thể xuất hiện cơn ngưng thở (ngưng thở hơn 10 giây). Lưu ý, một số trẻ sơ sinh khi bị nhiễm RSV có thể không có biểu hiện sốt.

Triệu chứng ban đầu của viêm phổi do RSV thường gặp gồm sổ mũi, mệt mỏi, biếng ăn, khó thở, ho nhẹ, bú kém.

Khi thấy trẻ có biểu hiện ho, khó thở, bú kém, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, khò khè, bỏ bú, tím tái môi – đầu chi, ngủ li bì hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay, không tự điều trị tại nhà. Bệnh viện Đa khoa Đức Giang hiện triển khai test nhanh RSV, giúp chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Viêm phổi RSV có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già và người có sức đề kháng kém.

Suy hô hấp cấp: Khó thở nghiêm trọng, cần thở oxy hoặc thậm chí thở máy.

Phổi bị viêm nặng: Tình trạng viêm lan rộng khắp phổi.

Bội nhiễm vi khuẩn: Nhiễm thêm vi khuẩn, làm bệnh nặng và khó điều trị hơn.

Viêm tai giữa: Biến chứng phổ biến, đặc biệt ở trẻ em.

Khò khè tái phát/Hen suyễn: Nguy cơ phát triển các vấn đề hô hấp mãn tính sau này, nhất là ở trẻ nhỏ từng bị nặng.

Ngừng thở: Các cơn ngừng thở ngắn, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ sơ sinh.

Làm nặng thêm bệnh lý nền: Tình trạng của các bệnh tim hoặc phổi mãn tính (như COPD, hen suyễn) trở nên trầm trọng hơn.

Biện pháp phòng ngừa phổi bị viêm do virus RSV

Trẻ từng mắc bệnh do RSV vẫn có nguy cơ tái nhiễm viêm phổi do virus này gây ra. Do đó, bố mẹ cần chủ động phòng ngừa RSV cho trẻ hiệu quả, ngay cả khi trẻ trẻ đã được chữa khỏi bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa viêm phổi do RSV hiệu quả:

Cho trẻ tiêm vắc xin đủ mũi, đúng lịch theo khuyến cáo, đặc biệt các vắc xin phòng bệnh hô hấp như phế cầu, cúm mùa, ho gà để tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh. Trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao, bố mẹ tham khảo ý kiến bác sĩ về biện pháp phòng ngừa RSV bằng kháng thể đơn dòng Palivizumab.

Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh, tránh đưa trẻ đến nơi đông người khi có dịch, đeo khẩu trang khi ra ngoài và không để trẻ tiếp xúc với người có triệu chứng ho, hắt hơi hoặc khói bụi, thuốc lá.

Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, tắm rửa cho trẻ hàng ngày, súc miệng bằng nước muối sinh lý, không dùng chung đồ dùng cá nhân và khử khuẩn đồ dùng cá nhân, không gian sống định kỳ.

Giữ ấm đúng cách, tránh sốc nhiệt đột ngột và hạn chế cho trẻ dùng đồ lạnh như ăn kem, uống nước đá.

Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ với nhiều rau xanh, trái cây tươi và uống đủ nước sẽ giúp tăng cường đề kháng.

Tạo thói quen, lối sống khoa học, ngủ đủ giấc và thường xuyên tập luyện thể dục thể thao vừa sức.

Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Thúy Nga