Bóp phanh xe máy thế nào cho an toàn, tránh bị 'vồ ếch'?

Mới đây, mạng xã hội lan truyền đoạn video ghi cảnh một cô gái đi xe máy tay ga, khi tránh ô tô từ trong ngõ đi ra đã phải phanh gấp, mất lái và ngã sõng soài xuống đường. Sự việc diễn ra chiều 7/9 trên đường Bưởi (Hà Nội), được camera hành trình của một ô tô đi bên cạnh ghi lại.

(Nguồn video: Daniel Phan/Otofun)

Trước đó, mạng xã hội từng lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh một cô gái đi xe tay ga vượt xe tải thì bất ngờ gặp xe máy từ trong ngõ lao ra. Do bóp phanh gấp, cô ngã xuống đường và bị xe tải cán trúng, gây thương tích. Vụ việc xảy ra ngày 14/7 tại Bình Giang (Hải Phòng), được camera hành trình ghi lại.

(Nguồn video: OFFB)

Trên thực tế, những tình huống “tự ngã trước khi va chạm” như những trường hợp cô gái đi xe máy nói trên không hề hiếm gặp. Nhiều vụ tai nạn xảy ra khi người đi xe máy do giật mình, phanh gấp rồi mất lái, dẫn đến ngã ngay trước đầu ô tô hoặc va chạm với phương tiện khác. Hậu quả có thể rất nặng nề, từ xước xát, hỏng xe cho tới những thương vong đáng tiếc.

Điểm chung của các vụ việc này thường xuất phát từ việc người lái sử dụng phanh xe không hợp lý, bóp phanh quá gấp và thiếu kỹ năng xử lý tình huống khẩn cấp. Đây cũng là lời cảnh báo để các tài xế xe máy cần trang bị kỹ năng lái xe an toàn, đặc biệt là cách sử dụng phanh đúng cách khi gặp tình huống bất ngờ trên đường.

Trao đổi với VietNamNet, anh Nguyễn Nam Hưng - chuyên gia về xe máy cho rằng, đối với các dòng xe tay ga vốn rất phổ biến hiện nay, xe được bố trí tay phải điều khiển ga và phanh trước (thường là phanh đĩa), tay trái điều khiển phanh sau (thường là loại tang trống). Trong đó, phanh trước thường chiếm khoảng 70-80% lực hãm của xe.

"Khi gặp tình huống khẩn cấp, người lái có xu hướng bóp mạnh tay phải (tay ga) và tin rằng phanh trước sẽ giúp dừng xe nhanh nhất. Thực tế, đây lại là thói quen sai lầm bởi việc bóp gấp phanh trước có thể khiến bánh xe bị khóa cứng, mất độ bám đường dẫn đến trượt dài", anh Hưng chia sẻ.

Vị chuyên gia cho rằng, khi điều khiển xe máy, nhất là xe tay ga, cần biết được đặc điểm và sử dụng hai phanh trước-sau một cách nhịp nhàng.

Dưới đây là một số nguyên tắc và tình huống cụ thể được vị chuyên gia này đưa ra:

Luôn kết hợp cả phanh trước và phanh sau

Tỷ lệ lực phanh hợp lý thường được khuyến nghị khoảng 60% ở bánh trước và 40% ở bánh sau. Bánh trước chịu phần lớn tải trọng khi giảm tốc, nhưng cần có sự hỗ trợ của bánh sau để giữ ổn định hướng lái. Thay vì bóp mạnh đột ngột, người lái nên siết phanh từ từ, tăng dần lực bóp. Quá trình này giúp bánh xe có thời gian bám đường, tránh bị khóa cứng.

Với xe tay ga, nên bóp phanh sau nhẹ nhàng trước, rồi mới tăng lực ở phanh trước. Cách làm này giúp xe giữ thăng bằng tốt hơn, tránh trọng lượng dồn quá nhanh ra bánh trước theo quán tính.

Sử dụng kỹ thuật 2 ngón tay

Để tránh dồn phanh quá mạnh, người lái nên áp dụng "mẹo" là chỉ bóp phanh bằng 2 ngón tay là ngón trỏ và ngón giữa, không dùng cả bàn tay. Đây cũng là 2 ngón tay có độ dài và sự linh hoạt cao hơn so với hai ngón tay còn lại nên sẽ dễ dàng điều khiển tăng/giảm lực bóp nếu cần.

Cẩn thận khi vào cua hoặc đường trơn

Khi vào cua hoặc đi trên đường trơn trượt, hãy luôn đảm bảo giữ tốc độ chậm (về số thấp đối với xe số và giảm hết ga đối với xe ga) và bóp phanh thật nhẹ nhàng, tránh siết gấp khiến xe mất thăng bằng. Đặc biệt, ngoài việc sử dụng cả 2 phanh 1 cách hợp lý, người lái nên lưu ý giữ tư thế ngồi vững chắc để kiểm soát xe tốt hơn.

Hiện nay, một số trung tâm đào tạo lái xe nâng cao đã bắt đầu đưa bài tập phanh khẩn cấp vào giáo trình, giúp học viên hiểu rõ sự khác biệt giữa phanh đúng và phanh sai.

Kỹ thuật bóp phanh bằng 2 ngón tay còn được nhiều tay đua chuyên nghiệp sử dụng. Ảnh: Motorcycletraining

Các nhà sản xuất cũng đang ngày càng phổ biến hệ thống phanh ABS và CBS (phanh kết hợp) trên nhiều dòng xe phổ thông, không chỉ ở phân khúc cao cấp. Tuy nhiên, công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ; yếu tố quyết định vẫn nằm ở thói quen và kỹ năng của người lái.

Quan trọng nhất, người lái cần tập thói quen quan sát chướng ngại vật từ xa, giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước ít nhất 2–3 giây để có đủ thời gian xử lý. Phanh chỉ là biện pháp cuối cùng; việc dự đoán tình huống từ sớm mới là chìa khóa giúp an toàn. Đồng thời tránh tối đa việc sử dụng 1 tay để lái xe, sẽ rất nguy hiểm nếu gặp phải tình huống bất ngờ trên đường.

Bóp phanh khi đi xe máy đúng cách là kỹ năng sống còn, không chỉ bảo vệ người lái mà còn giảm nguy cơ tai nạn cho cả cộng đồng. Đã đến lúc mỗi người cần nhìn lại thói quen điều khiển của mình, để mỗi cú phanh không còn là sự may rủi, mà là hành động kiểm soát an toàn.

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Báo VietNamNet theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Hoàng Hiệp