'Bóng cười' vẫn tồn tại sau lệnh cấm: Lỗ hổng nằm ở đâu?

Mới đây, Công an TPHCM đã triệt phá đường dây buôn bán khí N2O cực lớn với số tiền thu lợi bất chính hơn 100 tỷ đồng mới đây không chỉ phơi bày sự táo tợn của các đối tượng buôn bán hàng cấm, mà còn đặt ra câu hỏi nghiêm túc về hiệu lực thực thi pháp luật và khả năng phòng ngừa loại tội phạm này.

Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá đường dây sản xuất, mua bán hàng cấm N2O liên tỉnh, quy mô lớn, tháng 5/2025. Ảnh: Công an Thanh Hóa.

Phớt lờ lệnh cấm

Vừa qua Công an TPHCM đã triệt phá băng nhóm mua bán hàng cấm là khí N2O quy mô lớn bậc nhất từ trước tới nay. Cầm đầu đường dây là Trần Tuấn Kiệt (30 tuổi, trú tại TPHCM) điều hành một mạng lưới phân phối khí N2O rộng lớn. Từ đầu năm 2025 đến nay, các đối tượng đã cung cấp cho khách sử dụng hàng nghìn bình bóng cười cho hàng loạt quán bar, nhà hàng, tụ điểm ăn chơi tại TPHCM và vùng lân cận. Chỉ trong nửa năm hoạt động, đường dây này đã bán lượng khí cười trị giá hơn 253 tỷ đồng, thu lợi bất chính hơn 100 tỷ đồng.

Đáng nói, trong cùng ngày phá án, Công an đồng loạt kiểm tra các tụ điểm ăn chơi như: Public Luxury, Master SG, Snug Pub và Wlounge, CoCo Lounge... phát hiện hàng trăm khách đang sử dụng bóng cười một cách công khai như chưa từng có bất kỳ lệnh cấm nào tồn tại.

Công an TPHCM bắt giữ nhiều đối tượng, thu giữ nhiều vật chứng trong đường dây mua bán hàng cấm là khí N2O quy mô lớn. Ảnh: Công an TPHCM

Ngày 18/5/2025, Công an tỉnh Thanh Hóa công bố đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán bóng cười trái phép có quy mô lớn, liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Tổng số vật chứng mà cơ quan điều tra đã thu giữ gồm: 850 bình kim loại, trong đó có 373 bình khí N2O, 477 vỏ bình dùng để chứa khí N2O; tạm giữ 27 tấn và quy trữ 110 tấn nguyên liệu sản xuất khí N2O để xác minh làm rõ nguồn gốc và 3 hệ thống dây chuyền, máy móc để sản xuất khí N2O. Điều đặc biệt là nhiều đối tượng có trình độ chuyên môn cao về hóa học, cơ khí, giao dịch qua Telegram, để tránh bị theo dõi… Thực tế cho thấy, sau ngày 1/1/2025, thời điểm Nghị quyết 173/2024/QH15 có hiệu lực, thị trường ngầm khí N2O vẫn diễn biến rất phức tạp và tinh vi hơn. Theo khảo sát của phóng viên, chỉ cần gõ từ khóa “bóng cười” trên mạng xã hội, người dùng dễ dàng bắt gặp các lời rao bán công khai, giao hàng tận nơi.

Bóng cười lọt qua đường nào?

Theo các chuyên gia y tế, khí N2O gây tác hại đến hệ thần kinh và tim mạch. Hút khí này vào trong cơ thể gây tổn thương thần kinh ngoại biên và gây ảnh hưởng chu trình chuyển hóa vitamin B12. Nếu lạm dụng N2O có thể dẫn tới rối loạn thần kinh như co giật, mất kiểm soát, trầm cảm, rối loạn cảm giác, liệt vận động, rối loạn giấc ngủ, tổn thương thần kinh trung ương… Đặc biệt, với những người bị bệnh về tim mạch, hen suyễn và các bệnh liên quan tới đường hô hấp nếu sử dụng và tiếp xúc với khí N2O có thể bị nguy hiểm tới tính mạng. Đáng sợ hơn là khí N2O cũng có thể gây ảo giác, có dấu hiệu tương tự như ma túy tổng hợp và cũng gây nghiện.

Luật sư, TS Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp cho biết, mặc dù Nghị quyết của Quốc hội đã quy định cấm, tuy nhiên đến nay cũng chưa có các văn bản hướng dẫn thi hành. Chưa có những quy định cụ thể về vấn đề này mà chỉ áp dụng các quy định chung của pháp luật về chất cấm, hàng hóa bị cấm để xử lý nên đôi khi chưa triệt để.

Theo ông Cường, nhiều đối tượng hoạt động thời gian dài mà không bị phát hiện, cho thấy có dấu hiệu của sự buông lỏng, thậm chí dung túng từ một bộ phận cán bộ chức năng. Ông Cường cho rằng, việc xử lý đối với các hành vi về sản xuất buôn bán khí cười, đặc biệt là tại các tụ điểm giải trí đôi khi nhạy cảm, bị ảnh hưởng tác động của các mối quan hệ của người quản lý nên cũng có những khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện, xử lý vi phạm.

Đồng quan điểm, TS Lưu Hoài Bảo (Trường Đại học Luật Hà Nội) - Chuyên gia tội phạm học nhấn mạnh: Khi một sản phẩm bị cấm vẫn xuất hiện nhan nhản trong đời sống giải trí thì đó không chỉ là lỗi của người sử dụng, mà là lỗ hổng của hệ thống phòng ngừa vi phạm pháp luật, đặc biệt hệ thống các cơ quan quản lý.

“Đường dây bóng cười ở TPHCM chỉ là phần nổi của một tảng băng ngầm đang âm ỉ trên cả nước. Nếu không có chế tài đủ mạnh, không ai dám chắc rằng sẽ không có những quả bóng cười tiếp theo khiến chúng ta phải khóc” - ông Bảo nêu quan điểm.

Theo giới chuyên gia, nếu buông lỏng trong công tác quản lý và xử lý thì có thể là cả một thế hệ trượt dài vào ảo giác bởi sự thiếu quyết liệt trong thời gian qua.

Đức Sơn - Hương Giang