Boeing tiếp tục gặp rắc rối pháp lý vì máy bay 737 MAX

Hiện trường vụ rơi máy bay Boeing 737-8 MAX của Hãng hàng không Ethiopian Airlines tại thị trấn Bishoftu, cách thủ đô Addis Ababa khoảng 60km về phía Đông Nam ngày 11/3/2019. Ảnh: AFP/TTXVN

Trước đó, vào tháng 7/2024, Boeing đã thừa nhận trách nhiệm trong một vụ âm mưu gian lận hình sự liên quan đến 2 vụ tai nạn nghiêm trọng trên. Boeing dự kiến ra tòa vào ngày 23/6 tới liên quan đến cáo buộc cung cấp thông tin sai lệch cho cơ quan quản lý hàng không Mỹ về hệ thống điều khiển bay của dòng 737 MAX – sản phẩm bán chạy nhất của hãng.

Tuy nhiên, theo nội dung thỏa thuận với Bộ Tư Pháp Mỹ được công bố năm 2024, Boeing sẽ không bị truy tố hình sự về cáo buộc gian lận và sẽ không chịu sự giám sát của cơ quan độc lập trong vòng 3 năm. Thay vào đó, Boeing sẽ nộp thêm 444,5 triệu USD vào quỹ bồi thường cho gia đình nạn nhân, được chia đều cho các trường hợp trong 2 vụ tai nạn, bên cạnh khoản tiền phạt 243,6 triệu USD. Tổng cộng, Boeing sẽ chi trả khoảng 1,1 tỷ USD, gồm tiền phạt, bồi thường và ngân sách tăng cường hệ thống giám sát nội bộ về tuân thủ, an toàn và chất lượng. Bên cạnh đó, hãng sẽ không còn bị giám sát bởi bên thứ 3 nhưng sẽ thuê chuyên gia tư vấn về tuân thủ pháp lý.

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết thỏa thuận nhằm đảm bảo "trách nhiệm giải trình thực chất", mang lại "lợi ích rõ ràng và tức thời cho công chúng", đồng thời "kết thúc một vụ việc phức tạp với kết quả vốn không chắc chắn nếu tiếp tục theo đuổi". Theo Bộ Tư pháp Mỹ, phần lớn gia đình nạn nhân đã đạt thỏa thuận dân sự với Boeing, với tổng số tiền bồi thường lên tới nhiều tỷ USD.

Tuy nhiên, phía gia đình nạn nhân lập luận rằng việc khép lại vụ án không phù hợp với lợi ích công chúng và cho rằng một số điều khoản cam kết áp đặt lên Boeing khó có khả năng thực thi. Họ cũng bày tỏ quan ngại khi Bộ Tư pháp đã cam kết không tiếp tục truy tố Boeing, bất kể quyết định cuối cùng của tòa án. Trong trường hợp tòa bác bỏ thỏa thuận mà chính phủ vẫn không xúc tiến việc truy tố, các gia đình kêu gọi thẩm phán bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt để tiếp tục xử lý vụ việc.
Boeing hiện chưa đưa ra bình luận chính thức về diễn biến mới.

Dòng máy bay 737 MAX liên quan đến hai vụ tai nạn hàng không thảm khốc ở Indonesia năm 2018 và ở Ethiopia năm 2019 khiến tổng cộng 346 người thiệt mạng. Các cuộc điều tra cho thấy cả 2 vụ tai nạn đều liên quan đến Hệ thống tăng cường tính năng điều khiển bay (MCAS) giúp phòng tránh tai nạn, vốn đã được lắp đặt trong một mẫu máy bay quân sự.

Căn cứ vào các tài liệu nội bộ, các cổ đông cho rằng quy trình kiểm tra đảm bảo an toàn đã không được thực hiện đối với dòng máy bay 737 MAX sau vụ tai nạn năm 2018, bất chấp việc những báo cáo truyền thông đề cập đến mối liên quan giữa nguyên nhân các vụ tai nạn với hệ thống MCAS.
Dòng máy bay 737 MAX được phát triển vào năm 2011 và ra mắt vào năm 2017, từng bị cấm bay thương mại vào tháng 3/2019 sau 2 vụ tai nạn hàng không trước khi được đánh giá an toàn kỹ thuật và dỡ bỏ lệnh cấm vào tháng 11/2020.

Hoàng Châu (TTXVN)